Sağlık Bakanlığı ‘katılmayın’ demiş

Adnan Oktar’ın sağ kolu olduğu sürülen Oktar Babuna için 1999’da düzenlenen ilik nakli kampanyasına yönelik o dönem Sağlık Bakanlığı tarafından, Genelkurmay Başkanlığı’na gönderilen bilgi notunda ilginç bilgiler yer alıyor.

Genelkurmay, Sağlık Bakanlığı’na gönderdiği yazıda, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 20 Nisan-28 Ekim 1999 tarihleri arasında kampanyaya katılma kararı aldığını belirterek birtakım tereddütler yaşandığına dikkat çekmiş ve bakanlıktan kampanyaya dair resmi görüş istemiş. Bakanlık da yanıt yazısında Babuna kampanyasının durdurulduğunu belirterek, kampanyanın Organ Nakli Kanunu’na aykırı olarak gerçekleştirildiğini ve bu nedenle düzenleyiciler hakkında 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilebileceğini anlatmış.

Komisyon kuruldu

Yazıda, Cumhuriyet savcılarının Babuna kampanyasıyla ilgili olarak soruşturma başlatması gerektiği vurgulanırken, bu tür kampanyaların düzenlenmesi için bir alt komisyon oluşturulduğu ifade ediliyor.

Genelkurmay’a gönderilen yazıda, yurtdışına gönderilen kan örnekleri sonuçlarının resmen istendiği, kampanyanın bu haliyle devamının uygun olmadığı ve Genelkurmay’ın verdiği desteğin durdurulmasının uygun olacağı kaydedilmiş.

Sağlık Bakanlığı’ndan gönderilen bilgi notu ve Etik Kurul yazılarının ardından Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada ise Oktar Babuna için TSK bünyesinde başlatılan kampanyanın son verildiği duyuruldu.

Öte yandan Sağlık Bakanlığı’nın aynı dönemde, Dışişleri Bakanlığı’ndan ABD ve Almanya’ya tahlil için gönderilen kanlara dair sonuçların Türkiye’ye getirilmesi için girişim başlatılmasını talep ettiği de ortaya çıktı. Bakanlık yazısında, ABD’deki ISBMD ve Almanya’daki Stefan Morsch Vakfı’nda yapılan kan tahlillerinin hangi koşullarda gerçekleştirileceğine ilişkin olarak imzalanan protokoller hakkında elçilikler kanalıyla araştırma yapılması talep edilirken, “Elçilikler aracılığıyla elde edilebilecek bu bilgilerin bize iletilmesi gerekmektedir” deniliyor.

O zaman uyarmışlar

Bu arada, kampanyaya karşı çıkan Sağlık Bakanı Osman Durmuş’un ardından, genetik bilgi hırsızlığı endişelerini dile getiren kurumların da o dönem dikkate alınmadığı ortaya çıktı. Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda kampanyanın riskler taşıdığı vurgulanırken, ‘İnsan genomu artık ticari bir meta haline gelmiştir’ uyarısında bulunulmuştu.

Aralarında; Prof. Dr. Tahir Hatipoğlu, Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Prof. Dr. Nazlı Başak, Kadir Has Tıp Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ender Altıok, İstanbul Üniversitesi Genetik Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Asım Cenani, Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Yücel Tangün ile Prof. Dr. Beyazıt’ın da olduğu isimler ise, “gen haritası hırsızlığı yapılıyor” açıklaması yapmışlardı. Gün yüzüne çıkan önemli ayrıntılardan biri de o dönem kampanya için İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’ne resmi yazı gönderilmeyip, izin alınmadan yürütülmesi.

Milletvekilleri Bakan Durmuş’a karşı çıkmıştı

Oktar Babuna için 1999 yılında düzenlenen ilik nakli kampanyasında dikkat çeken ayrıntılardan biri de 14 Temmuz 1999’da Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya ve 19 arkadaşının, Meclis araştırması istemiyle verdiği soru önergesi oluşturuyor. “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na” diye başlayan önergede kampanyanın durdurulması eleştirilerek, gündeme getirilen iddiaların araştırılması isteniyor.

Önergede şu milletvekillerinin imzası bulunuyordu; “Musa Uzunkaya, Ali Coşkun, İlyas Arslan, Akif Gülle, Osman Aslan, Kemal Albayrak, Abdüllatif Şener, Hüseyin Karagöz, Fethullah Erbaş, Ramazan Toprak, Faruk Çelik, Eyüp Fatsa, Celal Esin, Osman Yumakoğulları, Maliki Ejder Arvas, Avni Doğan, Mehmet Altan Karapaşaoğlu, Özkan Öksüz, Oya Akgönenç Muğisuddin, Aslan Polat