Rüzgâr kuzeyden esti, ağlar boş kaldı

Balık avı yasağının kalkmasıyla birlikte denizlere açılan balıkçılar umduklarını bulamadı. Denizlerin genelinde kuzeyden esen rüzgarlar etkili olunca ağlar beklendiği gibi palamut ve istavritle dolmadı. Balığın tezgaha az gelmesi nedeniyle fiyatlar ilk gün beklenenin çok üstünde oldu. İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, hava şartları nedeniyle hafta sonuna kadar palamudun tutulmasının zor olduğunu belirtirken, İ.Ü. Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Saadet Karakulak da, en önemli sorunun kaçak ve aşırı avcılık olduğu görüşünde.
1 Eylül’de balık avı yasağının kalkmasıyla birlikte ‘Vira Bismillah’ diyerek tekneleriyle denize açılan balıkçılar av sezonunun ilk gününde beklediklerini bulamadı. Çoğu balıkçı teknesi kuvvetli fırtına nedeniyle Karadeniz’e açılmayıp Marmara Denizi’nde kaldığı için umduklarının aksine çok az miktarda palamut yakalayabildi. Bazı balıkçı tekneleri de seferden boş olarak döndü.

Tezgâhı hamsi kurtardı
İstanbul Balık Hali’ne gelen az miktardaki balık tezgahlara dağıtılırken yine en çok istavrit ve hamsinin avlandığı görüldü. Balıkçılar tarafından “Gariban Balığı” ya da “Denizin kuru fasülyesi” olarak adlandırılan ve kilosu 10 liradan satılan hamsi, palamudun yerini aldı. İstavrit de 10 liradan satışa sunulunca tezgâhlara palamut almak için gelen vatandaşlar hamsi ve istavritle yetinmek zorunda kaldı. Bazı vatandaşlar ise palamut için geldikleri balıkçılardan çiftlik balığı olan çupra ve levreği kilosu 17 liradan satın aldı. Palamudun tanesi 20 liradan çifti ise 35 liradan satıldı.
Av sezonunun ilk gününün ardından barbunya, tekir, mezgit, lüfer, sardalya gibi balıkların tezgâhta hiç görülmemesi de dikkat çekti. Palamudun az olmasını hava şartlarına bağlayan balıkçılar, önümüzdeki hafta başlayacak akınla birlikte tezgahların renkleneceğini söyledi. Özmen Balıkçılık’ın sahibi Özcan Balkaş, “Müşterilerimiz palamut ümidiyle geldiklerinde hayal kırıklığı yaşıyorlar. Hava şartlarından kaynaklandığını anlattığımızda geleneksel tercihleri olan hamsi ve istavrite yöneliyorlar. Büyük balık yemek isteyen ise levrek ve çupra alıyor. Palamut hepimizin umudu. En kısa zamanda ağların palamutla dolmasını ümit ediyoruz” dedi. Balık almaya gelen Arif Seçkin de, palamut için geldiğini ama levrek alarak dönmek zorunda kaldığını belirtti.

‘Birkaç gün böyle gider’
İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, özellikle Karadeniz’de rüzgarın kuzeyden esmesiyle balıkçıların iç sulara yönelerek Marmara’ya gittiğini ve ilk günlerde balığın çok tutulmadığını kaydetti. Kartal, 38 kooperatife bağlı yaklaşık 3 bin teknenin denize açıldığını belirterek, “Fırtına balık tutulmasını engelliyor. Marmara zaten endüstriyel balıkçılık için verimli değil. Balıkçı Karadeniz’e açılamayınca hamsi ve istavrit dışında balık tutulmadı. Bu hafta böyle geçer ama haftaya ağların daha bereketli olmasını bekliyoruz” dedi.

‘En önemli sorun kaçak ve aşırı avcılık’

İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Saadet Karakulak ise, ülkemiz için önemli olan balık türleri için (başta hamsi, palamut, lüfer, istavrit) mutlaka bilimsel izleme programlarının başlatılması gerektiğini vurguladı. Hamsi ve lüfer için bu yapılan araştırmaların önemine değinen Prof. Dr. Karakulak, bilimsel verilerden sonuç alınması çalışmaların devam ettiğini söyledi. Prof. Dr. Karakulak, “Geçen yıl balıkçılarımız kötü bir sezon geçirdi. Bu yılın daha iyi geçmesini umuyoruz. Fakat balıkçılık kaynakları ile balıkçılık kapasitesi arasında oran iyi ayarlanmadığı sürece bunu gerçekleştirmek zor. Balıkçı filosunda 20 bin 289 adet tekne bulunmaktadır. Bakanlık geçen yıl balıkçılık kapasitesi azaltmak için yaklaşık 300 tekneyi filodan çıkarttı. Ama çoğunluğu avcılık yapmayan eski tekneler.
Balıkçılıkta en önemli sorun, yasa dışı avcılığın olması ve denetimlerin yetersizliğidir. 1971’den beri Marmara Denizi’nde trol avcılığı yasak. Ama yine de troller Marmara’da avlanıyor. Balıkçılarımız alınan tüm kararlara uymak zorundadır. Ağların göz açıklığı, ağların boyları, bölge yasakları, tür yasakları, balıkların ilk avlanabilir boyları ve zaman yasakları balıkların nesillerini koruması açısından çok önemli. Bunlar uyulmadığı takdirde stoklarda azalmalar devam edecektir. İstilacı türlerin denizlerimize girmesi, iklim değişikliği, deniz kirliği de balıkçılığı olumsuz etkiliyor” dedi.

Yağsız palamut ızgarada pişirilmemeli
35 yıldır balık satan ve balık yemeklerini müşterilerine tarif etmesiyle tanınan Öztürk Boy, palamut alanlara uyarılarda bulundu. Marmara Balıkçılık’tan Öztürk Boy, “Palamut şu anda yağsız olduğu için nasıl yapılırsa yapılsın ağızda dağılması için yağlanmaya ihtiyacı var. Şimdiki palamut sert. Bu dönemde yenilecekse ızgara tercih edilmemeli. Izgara tutkunlarının balığı ayçiçek yağıyla destekledikten sonra yapmasını öneririm. Ama en iyisi yine fırında ya da tavada yapılması. Damak tadına düşkün olanlar bu dönemde yedikleri palamuttan daha fazla tat alacaklardır. Bir hafta sonra palamut irileşip yağlandıkça ızgara olabilir ama şu dönemde tava ya da fırın en iyi yöntem” dedi.

Sezonun ilk gününde balık fiyatları:

Palamut: 17-20(tane)
Çupra: 16 (Kg)
Levrek: 16 (kg)
Somon: 14 (kg)
Minekop: 25 (kg)
Hamsi: 10 (kg)
İstavrit: 10 (kg)
Uskumru(Norveç): Tane 4 TL
Deniz levrek: 25 (kg)

‘Türkiye bol balık yiyecek’

Bu yıl palamut balığının Karadeniz’de bol olduğunu belirten Samsun Balık Hali Komisyoncuları Derneği Başkanı Davut Kıyak, şöyle dedi: “Palamutla birlikte mezgit, çinekop, barbun, hamsi ve lüfür de bolca var. Avlanma sezonunun ilk günü olmasına rağmen balık mevcut. Bu yıl balık fiyatları pahalı olmaz. Çünkü denizde balık bol. Türkiye bol bol balık yiyecek.”
Yasağın kalkmasıyla birlikte Kocaeli’nin Karamürsel ilçesine bağlı Ereğli Limanı ile Kandıra ilçesinin Kefken ve Bağırganlı limanlarında bulunan tekneler de denize açılarak ağ attı. Karamürsel ilçesinde balıkçılar, yeni av sezonu dolayısıyla mevlit okutulmasının ardından denize açıldı. Ancak avın ilk gecesi Karadeniz’de şiddetli poyrazın etkili olması nedeniyle birçok tekne ağ atmadan, ağ atanlar da çok az balıkla döndü. Balık az olunca da ilk gün palamutun tanesi 15 TL oldu.
DHA