‘Öteki çocuklar ve cezasızlık’ kitabı

Milliyet gazetesi Ankara Haber Müdürü Gökçer Tahincioğlu, cezaevinde, okulda yaşamını yitiren, istismara uğrayan, sadece sokağa çıktığı için hayatını kaybeden, iş cinayetine kurban giden çocukların hikâyelerini ‘Devlet Dersi’ kitabında topladı. Tahincioğlu, bir anlamda, ‘öteki çocuklar ve cezasızlık karanlığıyla yüzleşme hikâyeleri’ni anlattı.

Kitapta, ekmek almaya giderken polis marifetiyle başından vurulduktan 269 gün sonra 15’inde 16 kilo toprağa verilen Berkin de var; Mardin’de polisin açtığı yaylım ateşinde babasının yanında henüz 12 yaşındayken 13 kurşunla can veren Uğur da. Üzerine düşen havan topuyla paramparça olan 12 yaşındaki bedeni annesinin eteğine sarılıp define götürülen Ceylan’ın hikâyesi de. Bu kitapta anlatılan tüm çocukların ortak noktası ölümlerinin karanlığı, suçlularının cezasız kalmış olmaları. Tahincioğlu, oğlu Ulaş Doğu, yeğeni Kerem ve tüm çocuklar ile çocukların avukatı Tahir Elçi’ye ithaf etmiş son kitabını. Şair Ece Ayhan’ın, “Buraya bakın burada bu kara mermerin altında / Bir teneffüs daha yaşasaydı / Tabiattan tahtaya kalkacak bir çocuk gömülüdür / Devlet dersinde öldürülmüştür” dizeleri karşılıyor kitabı eline alan herkesi.

Berkin’den Uğur’a

‘Devlet Dersi’, sokağa çıktığı için öldürülen, kötü muameleye maruz kalan, sokağa çıkılması yasak kentlerde ölen, iş cinayetinde, okulların güvensizliğinde yaşamını kaybeden, istismara uğramış, cezaevinde ölümle tanışmış çocukların hikâyelerini anlatıyor. En büyüğü 17 yaşında 10 çocuğun; Uğur Kaymaz’ın, Ceylan Önkol’un, Abdullah Yaşa’nın, Mahsum Mızrak’ın, Berkin Elvan’ın, Çağdaş Gemik’in, Ahmet Yıldız’ın, Yunus Eser’in, Yasin Akyüz’ün, Lütfullah Tacik’in, Uludere’de öldürülen çocukların karanlıkta kalan ölümlerinin öykülerini... Küçük bedenleri cinsel istismara uğradığı için isimleri “kod adları”nın arkasına gizlenmek zorunda kalan çocukların da...

‘Yüzleşme’den seçildi

Gündem Çocuk Derneği’yle birlikte tasarlanarak yazılan kitaptaki hikâyelerin bir bölümü Tahincioğlu’nun Milliyet gazetesindeki ‘Yüzleşme’ adlı köşesinde yazılanlar arasından seçilerek genişletildi. Önemli bir bölümü ise Gündem Çocuk Derneği’nin hali hazırda takibini yaptığı, daha önce hiç gündeme gelmemiş ya da perde arkası bilinmeyen dosyalar arasından belirlendi.

O çocukların hikâyeleri

Tahincioğlu, kitabı şöyle anlatıyor: “Toplumsal sözleşmeye bağlı olup olmayacağı konusunda karar vermemiş, kimliklerini seçmemiş, konuştuğu dili umursamayan, hangi dilden olursa olsun bulduğu çocuklarla oynayabilen ‘öteki’ konumuna da sığmayan çocuklar.. Cezasızlık kültürü onları da büyüklerinin yanına yerleştirir. ‘Bölücünün çocuğu teröristtir, dinsizin çocuğu dinsiz, geç saatte sokağa çıkmış kız çocuğunun ailesinin ne mal olduğu zaten bellidir, hem o çocuktan ne beklenir?’ O çocuklar da doğdukları yerin, seçmedikleri kimliklerin toplumsal ahlakın kodlarıyla imlenir. ‘Ama’ diye cümleye başlamanız daha zordur. Ama.. Sistem o ‘ama’yı mutlaka dedirtir. Tabutunun üzerindeki bezle, istismarına uğradığı yaşlı adamın yanına gitmesiyle, cezaevine girmesiyle çocuk da hedeftir. Cezasızlık, doğumundan itibaren çocukları da ötekileştirir. Bu kitap o çocukların hikâyelerini anlatmaktadır. Yaşanmaması, çocukların, içinde yer almaması gereken karanlık öyküleri. Yapılanların hesabının sorulmadığı, sorulmamasının meşrulaştırıldığı ve sorulmayacağı bir düzenin çocuklara yaptıkları anlatılmaktadır.”