'O sözler Gökalp'in değil'

Gökalp'in İttihat ve Terakki davasından Divan-ı Harp'te yargılanırken söylediği kabul edilen bu sözleri Ermeni diasporası "soykırım", Türk tarafı ise "mukatele" kanıtı olarak gösteriyordu.Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Zafer Toprak, Tarih Vakfı'nın aylık yayın organı "Toplumsal Tarih" dergisinde yer alan makalesinde, Tarık Zafer Tunaya'dan, Tarih Kurumu'na kadar birçok kişi ve kurumun referans aldığı Ziya Gökalp'in bu sözleri hiç söylemediğini bildirdi. Toprak şu açıklamayı yaptı: Tarihçi Prof. Dr. Zafer Toprak, Ermeni soykırımı iddialarında en sık kullanılan argümanlardan biri olan Ziya Gökalp'in, "Türkiye'de bir Ermeni katliamı değil, bir Türk - Ermeni mukatelesi olmuştur. Bizi arkadan vurdular, biz de vurduk" sözlerini hiç söylemediğini, bunun resmi kayıtlarda da yer almadığını açıkladı. "Gökalp, Divan-ı Harp karşısına çıkarıldığında güya mahkeme reisi Nazım Paşa kendisine, 'Türkler tarafından bir Ermeni katliamı olmuştur. Bunda fetvayı siz vermişsiniz. Buna ne dersiniz?' diye sormuş. Ziya Gökalp de 'Milliyetimize iftira ediyorsunuz. Bir Ermeni katliamı olmamıştır. Türkiye'de bir Ermeni katliamı değil, bir Türk - Ermeni mukatelesi olmuştur. Bizi arkadan vurdular, biz de vurduk' demiş. Bu satırlardan diaspora tarihçileri, 'Vurduklarını itiraf ediyorlar' diye sonuç çıkarıyor. Türkiye'de kimi çevreler ise 'Bizi arkadan vurmuşlar, biz de onları vurmuşuz', yani Ermeniler tek taraflı katledilmemiş, bir mukatele, yani karşılıklı bir vuruşma olmuş' diyor."Toprak, Gökalp'in söylediği iddia edilen sözleri ilk olarak Aralık 1942'de "Türk Yurdu" dergisinde gazeteci Hakkı Süha Gezgin'in hayal ürünü olarak yazdığını iddia etti. 'Gazetecinin hayal ürünü' Ziya Gökalp'e atfedilen bu suçlama ve savunmanın hayal ürünü olduğunu belirten Toprak, "Divan-ı Harb-i Örfi kayıtlarında ne bu tür bir suçlama var ne de benzer bir savunma" dedi. Toprak, Divan-ı Harp Örfi'nin 17 Mayıs 1919 oturumunda Ziya Gökalp'e sorulan soruyu ve alınan yanıtı şöyle anlattı: "'3. ordu sabık komutanı Vehip Paşa, Ermenilerin tehcirinin İttihat ve Terakki kararıyla yapıldığını ve tehcir edilen Ermenilerin taşınabilir mallarının üçte birinin İttihat ve Terakki'ye alındığını beyan ediyor. Nasıl olduğunu anlatır mısınız?'. Gökalp ise 'Aslı yoktur. Böyle bir şey işitmiş olabilir, eğer delilleri varsa o delilleri göstersinler' diyor." Aslında ne dedi?