24.08.2021 - 08:31 | Son Güncellenme:
Hürriyet gazetesinden Uğur Ergan'ın haberine göre; Tartışmanın kaynağı İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace’ın ‘Mail on Sunday’ gazetesi için kaleme aldığı ve pazar günü yayımlanan makalesi. “İnsanları çıkarmak için kaybedecek zamanımız yok” başlıklı makalede genel olarak, ABD’nin tahliye operasyonu için belirlediği son tarih olan 31 Ağustos yaklaştıkça sahada durumun kötüleştiğine vurgu yapılıyor. “Askerler savaşmak için eğitildiler, bebekleri tutmak ya da kalabalıkları idare etmek için değil” diyen Bakan Wallace makalesinde, tahliye kaosu sırasında ortaya çıkan manzaralara dikkat çekiyor.
BAKAN MAKALEDE NE DİYOR
“Kimse 20 yıllık fedakârlığın bu şekilde bitmesini istemezdi. Bu tüm NATO’da hepimiz için büyük üzüntü kaynağı” sözleriyle duygusal tonda mesajlar veren Wallace, bu noktada “hiçbir ülkenin tüm vatandaşlarını kalan zamanda çıkaramayacağını” söylüyor ve atılacak adımları sıralıyor. İşte tam da bu bölüm makaleyi Türkiye’de tartışma konusu haline getiriyor: “Şimdi üçüncü ülkeler ve mülteci kamplarındaki insanları nasıl işleyeceğimizi (İngiltere’ye kabul etmek üzere) araştırıyoruz. Ülkemize getirmekle yükümlü olduğumuz Afganlar için Afganistan’a komşu bölgede bir dizi işlem merkezi kuracağız.” Ancak makalede bu merkezler için Türkiye dahil herhangi bir ülkenin adı zikredilmiyor. Bakan Wallace makalesinde “Ordu ayrıldıktan sonra Afganistan’da varlık göstermenin yollarını aradıklarını” belirtiyor.
İNGİLİZ BASINI NE DEDİ
Peki makalede Türkiye ifadesi yoksa kafa karışıklığına ne sebep oldu? Bakan’ın yazısıyla aynı sayfada yer alan, Glen Owen ve Ian Gallagher imzalı analiz haberde önce Wallace’ın, “Kaçmayı başaran Afganlar için bir dizi ülkede işleme merkezleri kurulacağını ve hakkı olanların İngiltere’ye getirileceğini” anlattığı kaydediliyor. Ardından, “Savunma Bakanlığı; Pakistan ve Türkiye gibi ülkelerde merkezler kurmanın yolunu arıyor. Fakat şaşırtıcı şekilde aynı zamanda, Amerikalılar gittikten sonra Taliban’ın, Kabil’de varlık göstermelerine izin verip vermeyeceğini de öğrenmek istiyorlar” deniliyor. Bu ifade, Bakan’ın “komşu bölge” tanımından çıkarılmış bir sonuç gibi duruyor. Daily Mail haberinde makalenin bu kısmına orijinalindeki gibi “yolunu aramak, değerlendirmek” anlamlarına gelen “looking” kelimesi ile servis ederken, The Guardian ise daha kesin bir ifade olan “plan”ı kullandı ve “İngiltere; Pakistan ve Türkiye gibi ülkelerde Afgan mülteciler için denizaşırı sığınma merkezleri kurmayı planlıyor” dedi. BBC Türkçe de aynı şekilde “plan” demeyi tercih etti.
KABUL ETMEMİZ MÜMKÜN DEĞİL
İngiliz basınının iddialarına Ankara’dan net yalanlama geldi. Konuya dair Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Afgan mülteciler için Türkiye’de iltica başvuru merkezi kurulması konusunda plan yapıldığı yönündeki haberler gerçeği yansıtmamaktadır. Bugüne kadar hiçbir ülkeden tarafımıza iletilmiş bu yönde resmi bir talep bulunmamaktadır. Bu yönde bir talep iletilse dahi, bunu kabul etmemiz mümkün değildir” denildi.
‘İFADELER ÇARPITILDI’
İletişim Başkanı Fahrettin Altun da Twitter’dan paylaştığı mesajında yaşananları “dezenformasyon” diye nitelerken, İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace’ın makalesinde “Türkiye” kelimesinin geçmediğine vurgu yaptı. Altun, “Ne var ki İngiliz Bakanın makalesi Türkiye karşıtlığı ile maruf bazı yabancı medya kuruluşları tarafından çarpıtıldı. Ve bu makale, “İngiltere, Pakistan ve Türkiye’de mülteci merkezleri kuracak” şeklinde sunuldu. Dediğimiz gibi, Bakan hiçbir şekilde Türkiye dememişti oysa!” dedi. Daha sonra bir paylaşım daha yapan Fahrettin Altun, BBC Türkçe’nin haberi sildiğini ve özür dilediğini ifade ederek, şu açıklamayı yaptı: “Evet... İngiltere Savunma Bakanının ‘olmayan ifadeleri’ üzerinden hükümetimize saldıranları üzecek bir haberimiz var! Başta BBC Türkçe olmak üzere bu yalanı dolaşıma sokan medya kuruluşları biz yalanlarını ortaya çıkarınca ilgili paylaşımlarını sildiler. Bu iyi, fakat... Bu yalanın peşine takılıp milletimizi yalan ve yanlış bilgilerle meşgul edenler ne olacak? Yapmayın! Bunu alışkanlık haline getirdiniz, yazıktır! Milletimize bir özür borcunuz var. Lütfen özür dileyin ve artık yalan söylemeyi bırakın.” Altun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 28 Mayıs 2014’te attığı, “Yalan üzerine, karalama, iftira, itham üzerine siyaset yapılmaz. Siyaset hizmetle yapılır, planla yapılır, projeyle yapılır” tweetini de “Cumhurbaşkanımızdan öğrenin” ifadeleriyle paylaştı.
‘BÖYLE BİR ŞEY KONUŞULMUŞ DEĞİL’
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ve kuvvet komutanlarının katılımıyla toplantı gerçekleştirildi. Milli Savunma Bakanlığı’nın bilgilendirmesine göre, Akar, İngiliz basınındaki Savunma Bakanı Wallace’ın makalesinde geçtiği iddia edilen ve Türkiye ve Pakistan’da iltica başvuru merkezi kurulması konusunda plan yapıldığı yönündeki iddialarla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Birleşik Krallık Savunma Bakanı, Birleşik Krallığın ülkesine götürmeyi planladığı Afganlar için Afganistan dışında, iltica başvuru merkezleri kuracaklarından söz ediyor. Ama basına yansıtıldığının aksine Bakan ne Türkiye ne de Pakistan’dan bahsediyor. Makalede böyle bir şey yok. Böyle bir şey konuşulmuş da değil, mümkün de değil.”
ABD İLE DE BENZERİ YAŞANMIŞTI
Benzer bir tartışma daha önce ABD eksenli yaşanmıştı. Bu ay başında ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisi Afgan mülteciler için, “Türkiye’ye giderlerse ki, Türkiye’ye bazı girişler olduğunu görüyoruz, bu kişilerin hem ülkeye girme hem de hükümete ya da UNHCR’a kaydolma imkânı var” diye konuşmuş, bu açıklamalar mültecilerin Türkiye’ye yönlendirilmek istendiği tepkisine neden olmuştu. ABD halihazırda Kabil’den tahliye ettiği binlerce Afgan’ı başta Katar ve Almanya’daki askeri üsleri, ayrıca çeşitli Balkan ve Afrika ülkelerinde tutuyor. Burada vize işlemleri tamamlananların peyderpey Amerika’ya taşınması planlanıyor.