Komisyon bana ‘Öl’ dedi

Penyamin Toker 53 yaşında ve Türkiye’nin mahkeme kararıyla ilk karaciğer nakli olan hastası. Toker, İki çocuk babası ve Gedikpaşa’da toptan deri pazarlama işiyle uğraşıyor. Onun mahkeme kararı ile akrabası olmayan bir kişiden karaciğer nakli yaptırma hikayesi ise 2014 yılının Nisan ayına dayanıyor. Toker o günü ve ardından yaşadıklarını şöyle anlattı:

Organ nakli tek çare

2014’te siroza bağlı karaciğer yetmezliği tanısı kondu. Prof. Dr. Münci Kalayoğlu yaklaşık 6 ay sürecek bir periyottan geçeceğimi, bu süreç sonunda organ nakline karar verileceğini ve bu sürecin kolay geçmeyeceğini, kısa sürede elimin ayağımın tutmayacağını söyledi.

Dedikleri de çıktı. 6 ay içinde tam 23 defa karnımdan su aldılar. Türkiye’deki kanunlar gereği akrabaların sana organ verebiliyor. O karardan sonra bütün akrabalarım teker teker kontrole girdi. Ancak hiçbir akrabamdan uyumlu karaciğer çıkmayınca yakın çevremdeki arkadaşlarımdan yardım talebi geldi. Üç arkadaşım gönüllü oldu ve 22 yıllık dostumun bütün değerleri bana uygun çıktı. Ancak bu sefer de dediler ki, ‘Akraban olmayan kişiden organ alman için etik komisyonuna çıkman gerek’.

Ölüm fermanımı imzaladılar

Komisyon bana hastalığımı, ne zaman yakalandığımı, doktorumun adı gibi dosyada yazan konuları sordular. Daha sonra da bana ‘Gelirin ne’ dediler. Bu soruyu duyunca kızdım. ‘Ben karaciğer hastasıyım, ölümüme çare arıyorum. Burası maliye mi? Niye soruyorsunuz’ dedim. Komisyondaki görüşme 5 dakika bile sürmedi. Komisyonun kararı 2 gün sonra belli oldu. ‘Nakil olamaz’ dediler. Ya kardeşim ben ölüyorum, benim yaşam kararımı bu 4 kişi mi verecek? Dünyanın neresinde böyle bir şey var. 4 kişi resmen benim ölüm fermanımı imzaladı? Ben nakil için kimseye para vermedim. Velev ki verdim? Bu yaşam hakkı. Kim vermez ki! İran’da organ verenlere devlet para ödüyor. Bizde ise organ ticari olur diye izin verilmiyor. Yasaklarsan ticaret olur. Devlet sistemini kurar ve denetler. Ayrıca bu 4 kişi oturduğu yerden 5 dakikada hükmünü veriyor.

Ben bir yol açtım!

Komisyonun kararından sonra aile dostumuz olan bir avukat ile konuyu konuştuk. Onun desteği ve önerisiyle konuyu mahkemeye taşıdık. Mahkeme de ‘İnsan hayatı ve telafisi mümkün olmayan durum’ olması nedeniyle davayı öne çekti. Yaklaşık 1 ay içinde komisyon kararını iptal etti. Ocak ayının ilk günlerinde mahkeme kararı elimize ulaştı. 2 gün içinde hastaneye yattım ve 15 Ocak 2015 tarihinde Türkiye’de mahkeme kararı ile karaciğer nakli olan ilk kişi ben oldum. Yaklaşık 3 hafta hastanede yattım. Bana karaciğerinden parça veren arkadaşım ise 10 günde işlerinin başına döndü. Şimdi sağlığım çok iyi durumda. Ancak komisyon üyeleri gözümün önüne geldiğinde psikolojim bozuluyor. Hâlâ isyan ediyorum. Onlar yüzünden ölebilirdim. Buradan aynı sorunu yaşayan hastalara sesleniyorum. Ben bir kapı açtım. Siz de bu kapıdan gidebilirsiniz. Komisyonun izin vermediği hastaların hepsi mahkemeye başvursun.

Birinci böbrek ikinci karaciğer

Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, 2015 yılı içerisinde bin 473 beyin ölümü gerçekleşen vakadan ancak sadece 350’sinin ailesinden organ bağışı için izin alınabildi. 2015 verilerine göre böbrek nakli bekleme listesinde 22 bin 103, karaciğer nakli bekleme listesinde 2 bin 184 hasta bulunuyor. 2015 yılında toplam 2 bin 371 böbrek nakli, 885 karaciğer nakli gerçekleştirildi. Diyalize giren hasta sayısı ise 60 bin 529.

Kaynak: Vatan Gazetesi