Karadayı: Bizi hükümete taşıyın

İsmail Şahin - Bulgaristan, son iki yıl içinde 5’inci kez parlamento seçimleri için sandık başına gidiyor. Kayıtlı 6.3 milyon seçmenin bulunduğu Bulgaristan’da 2 Nisan’da yapılacak seçimlere yine katılımın yüzde 30’lar seviyesinde kalması bekleniyor. Bu yüzden Bulgaristan dışında ve özellikle Türkiye’de kullanılan oyların önemi daha da artıyor.

Bulgaristan Merkez Seçim Kurulu (ZİK) verilerine göre 240 sandalyeli Bulgaristan Parlamentosu için 21 siyasi parti ve koalisyon yarışacak. Ülkede yapılan ankerlere göre eski başbakan Boyko Borisov’un partisi GERB ve 13 Aralık 2021’den 2 Ağustos 2022’ye kadar Bulgaristan başbakanı olarak görev yapan Kiril Petkov’un Asen Vasilev ile birlikte kurduğu Değişime Devam Partisi (PP) yüzde 25-26 seviyelerinde oy oranıyla başa baş konumda bulunuyor. Çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi (HÖH) ise üçüncü parti konumunda bulunuyor. Hükümeti kurmak için en az 121 milletvekili gerekiyor.

2 Ekim 2022’de yapılan bir önceki seçimlerde Bulgaristan parlamentosuna 7 siyasi parti girmişti. Ancak anketlere göre bu seçimlerde 5 veya 6 partinin parlamentoya girmesi bekleniyor. Sandığa gitmekten bıkan seçmenin seçime katılım oranını daha da aşağı çekebileceği dile getiriliyor. Seçimde GERB veya PP’nin yüzde 30 oy oranını aşamaması halinde siyasi krizin devam etmesinden endişe ediliyor.

Türkiye’de 162 sandık

Bu noktada yurtdışında yaşayan vatandaşların kullandıkları oylar daha da çok önem taşıyor. ZİK velerine göre Bulgaristan dışında 738 sandık kurulacak. En fazla sandığın kurulacağı ülke ise Türkiye. Yaklaşık 400 bin civarında Bulgaristan seçimlerinde oy kullanma potansiyeli olan Türkiye’deki Bulgaristan vatandaşları için 162 sandık kurulacak. Bir önceki seçimlerde Türkiye’den 60 bine yakın oyun yüzde 90’ını alan HÖH, bu seçimlerde Türkiye’den daha fazla oy alarak milletvekili sayısını 40’ın üzerine taşımayı hedefliyor. Bu sayede kurulacak bir koalisyon hükümetinde kilit rol oynamak istiyor. Son bir aydır Türkiye’deki kampanya çalışmalarına hız veren HÖH partisi gerek genel başkan gerekse temsilciler düzeyinde sürekli olarak Türkiye’ye gelerek Balkan dernekleri üzerinden kampanyalar yapıyor.

HÖH Genel Başkanı Mustafa Karadayı, Milliyet’e yaptığı açıklamada 2 Nisan’da yapılacak seçimlerin hem kendileri, hem Türkiye’de yaşayan Bulgaristan vatandaşları ve hem de Bulgaristan’ın istikrarı açısından çok önemli olduğuna vurgu yaptı. Türkiye’de Bulgarsitan seçimlerinde oy kullanma potansiyeline sahip 400 bine yakın seçmen olduğuna dikkat çeken Karadayı, “2 Nisan’daki seçimler çok önemli. İnşallah Türkiye’deki seçmenlerimizin desteğiyle hükümet ortağı olacağız. Eğer seçimlerde 40 milletvekili sayısını aşarsak iki partili bir koalisyonda yer alabiliriz” dedi.

‘Bize güç katsınlar’

Türkiye’deki kampanya çalışmaları kapsamında geçen yılki gibi iftar toplantıları düzenlediklerini ifade eden Karadayı, “Türkiye’de yaşayan soydaşlarımız sosyal haklarının peşinde. Bizim partimiz sayesinde, siyasi suçlu olarak hapis yatanların bu süreleri sigortalarına yazıldı. Askerlik hizmeti de sigorta kapsamına alındı ve bundan 100 binden fazla kişi yararlandı. İktidar olursak adalet sisteminde değişiklikler icin yasa tasarısı vereceğiz. Ayrıca son bir kaç yıldır AB projeleri Bulgaristan’a verilmiyor. Bunların yeniden verilmesini sağlayacağız” diye konuştu. Bulgaristan’ın iki yıldır seçim gündemiyle meşgul olduğunu belirten Karadayı, “Son iki yılda 5. seçim, insanlar artık usandı. 2.5 milyon seçmen oy verecek. Yüzde 39 katılım oranı öngörüyoruz. Bir önceki seçimlerde meclise 7 parti girdi. Bizim tahminimize göre 5 parti girecek. Diğer giren partilerin vekil sayısı yükselecek. Koalisyonun kurulmasına yardımcı olacak. Biz kimlik davası veriyoruz. Türkiye’dekiler gücümüze güç katsınlar. Sandığa gitsinler. Bir pazar günlerini bize ayırsınlar” açıklamasında bulundu.

70 bin oy bekleniyor

Türkiye tarafında ise son bir buçuk aydır seçimler için ciddi çalışmalar yürütülüyor. Bursa’da 42, İstanbul’da ise 37 sandık kurulacak. Diğer sandıklar ise göçmenlerin yaşadığı 23 şehire kurulacak. Bir önceki seçimlerde Türkiye’de oy kullanmak için 26 bin civarında seçmen dilekçe vermişti. Bu seçimler için dilekçe verenlerin sayısı 2 bin artarak 28 bin 286’ya çıktı. Bu pazar yapılacak seçimler izin Türkiye genelinde 70 bin civarında seçmenin oy vermesi bekleniyor. Türkiye’de atılan her 10 bin oy için HÖH partisi parlamentoya bir milletvekili sokuyor.

Balgöç Federasyonu Başkanı Abdurrahim Nursoy da bir buçuk aydır yoğun bir seçim çalışması içinde olduklarını belirti. Seçim kampanyalarının hem Balkan dernekleri hem de yerel kanaat önderleri tarafından yönetildiğine dikkat çeken Başkan Nursoy, “Her bir seçmene ulaştık, seçiminin önemini anlattık. İstikrar için HÖH partisinin iktidar ortağı olması gerektiğini anlattık. Bu seçimlerde Türkiye’den en az yüzde 15 oranında bir artış bekliyorum. 70-75 bin civarı bir oy bekliyorum” diye konuştu.

‘HÖH kilit parti konumunda’

Bulgaristan’daki siyasi ortamı ve Türkiye’deki seçim hazırlıklarını değerlendiren Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kader Özlem, HÖH partisinin hükümet kurmak için kilit rolde olduğuna işaret etti. 2 Nisan’da yapılacak seçimlerde kamuoyu anketlerine göre Bulgaristan parlamentosuna 6 ya da 7 partinin girmesinin beklendiğine işaret eden Doç. Dr. Özlem, “HÖH partisi üçüncü parti konumunda. Parlamentoya giren parti sayısı azaldıkça hükümet için koalisyon kurma ihtimali de artacaktır. Ancak eski başbakan Boyko Borisov’un partisi GERB, Bulgar siyasetinde istenmeyen aktör haline getirildi. PP, GERB ile koalisyon yapmaya yanaşmıyor. Bulgaristan’da istikrarlı bir seçim için ilk iki partiden birinin diğerine karşı daha baskın bir sonuç elde etmesi gerekiyor. Bu olmaması durumunda yeni bir seçim kapıda” tespitinde bulundu.

Türkiye’deki seçim kampanyaları hakkında da bilgi veren Özlem, “Türkiye’de 65-70 bin civarında Bulgaristan vatandaşının 2 Nisan’da sandığa gitmesi bekleniyor. Diğer taraftan Türkiye’de yaşayan 8-10 bin civarı seçmenin de Bulgaristan’a gidip oy kullanacağını tahmin ediyoruz” dedi.

İngilizce’ye ses yok Türkçe olunca tepki

Bulgaristan’da seçim kanununa göre seçim propagandası sadece Bulgarca olarak yapılmak zorunda. Bu durum HÖH partisinde de sıkıntılara neden oluyor. Türkiye’ye geldiklerinde çoğu HÖH yöneticisi basından uzak durmak zorunda kalıyor. HÖH Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Ahmedov, özellikle seçim kampanyalarında kendi partisine karşı bir ayrımcılığın yapıldığını söyledi. Bulgaristan’da ırkçılığın olmadığını Türk karşıtlığının olduğuna dikkat çeken Ahmedov, “Ortada bir çifte standart var. Mesela bir İngiliz gazetesi geliyor, seçim hakkında bir genel başkan ile konuşuyor İngilizce mülakat alıyor buna ses çıkartmıyorlar. Ama biz Türkçe bir açıklama yaptığımızda hemen tepki gösteriyorlar” dedi.

‘Karşılıklı ilgi arttı’

Bulgaristan ile Türkiye arasında son 5 yıllık periyotta halkların birbirlerine olan ilgisi de artış gösteriyor. Özellikle Türk Lirası’nın uluslararası piyasalarda değer kaybetmesi ile Bulgaristan ilk defa alım gücü olarak Türkiye’nin önüne geçince Bulgar turistlerin Türkiye’ye olan ilgisi arttı. Bulgar tur şirketleri hafta sonları için Edirne ve İstanbul’a sefer düzenlemeye başladı. Özellikle bahar döneminde İstanbul’a hafta sonu için 180-200 otobüs Bulgar turistin alışveriş ve gezmek için geldiği belirtiliyor. Pandemi de iş dünyası açısından Bulgaristan’ın Türkiye’ye yüzünü çevirmesine neden oldu. Ara mal gereksinimini genellikle Çin’den karşılayan Bulgar şirketleri pandemi döneminde büyük sıkıntı çekti. Bunun üzerine tedarik çeşitliliğine gitmek isteyen Bulgar iş insanları Türkiye’deki üreticilerle temas kurmaya başladı. Diğer taraftan 1989 yılında zorunlu göç ile Türkiye’ye yerleşen soydaşlar, Türkiye’deki ekonomik sıkıntılar yüzünden Bulgaristan’a dönüp yeni bir hayat kurmayı iyice düşünmeye başladı. Bu da özellikle orta yaş ve genç seçmenlerde Bulgaristan siyasetine karşı ilgiyi artırdı.