Kanuni’nin kitabesi 101 yıl sonra yerinde

Osmanlı’ya vergi ödemeyeceğini belirterek isyan eden Boğdan Voyvodası Petru Pareş üzerine 1538 yılında sefere çıkan Kanuni Sultan Süleyman, Bender kalesini ve çevresindeki şehirleri fethetti. Kanuni, bölgeyi Osmanlı’ya bağlı bir sancak haline getirirken, kale girişine 6 satırlık bir kitabe astırdı. Osmanlı sultanlarının yazdığı ilk Osmanlıca kitabe olan yazılı eserde Kanuni, Bender kalesinin fethini anlatırken kendisini de dünyanın tek hakimi olarak tanımladı.

Direktör fark etti

Kitabe, 1918 yılındaki Rus-Bolşevik Devrimi sırasında kayboldu. Eksikliği hisseden Bender Kalesi ve müzesinin direktörü emekli deniz binbaşı George Vilkov oldu. Vilkov, Rus arkeolog Nikandr Aleksandoviç Marks’ın 1917’de çektiği fotoğrafta kitabeyi görünce Hollanda’daki Türk ve Arap Dünyası Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Mehmet Tütüncü’ye ulaştı. Fotoğrafların yardımıyla okunan kitabenin tıpkısı, iki bilim insanının çalışması sonucu yeniden yapılarak geçtiğimiz günlerde yerine asıldı.

‘Ben dünyanın tek hakimiyim’

Kanuni Sultan Süleyman’ın kitabesinde şu ifadeler yer alıyor:

“Ben Allah’ın kuluyum, bu dünyanın sultanıyım. Tanrı’nın inayetiyle Ümmet-i Muhammed’in başındayım. Allah’ın faziletleri ve Muhammed’in mucizeleri benimle beraber gelirler. Adına Mekke ve Medine’de hutbe okunan Süleyman’ım ben. Ben, Bağdat’ta şah, Bizans diyarlarında kayser, Mısır’da sultanım. Donanmalarını Akdeniz, Mağrip ve Hind’e yollayan sultanım. Macar taht ve tacını alan ve onları bir kuluna bağışlayan sultan benim. Voyvoda Petru başkaldırdı, ancak atımın ayakları onu toz eyledi; Boğdan’ı da fethettim. Sene 945 Kaleyi yapan tarihini yazan Osman’ın soyundan gelen Süleyman (Hicri 945/ Miladi 1538)”