‘İşte tam burada yaşamak isterim’

Habil Tangören -İrlandalı ünlü yazar Bernard Shaw'ın, "Yaşlandığımız için oyun oynamayı bırakmayız, oyun oynamayı bıraktığımız için yaşlanırız" sözleri küçük yaşlarımdan beri beynimin bir kenarında durur. Gerçekten insan her yaşta oyun oynamaktan, bir hobiyle uğraşmaktan keyif alır.

Herkesin kendi zevkine, el becerisine ve ruhuna hitap eden bir hobi mutlaka vardır. Mesela ben, küçüklüğümden beri trenlere olan tutkum nedeniyle model trenciliğe yöneldim. Çocukluğum ve gençliğimde özellikle buharlı trenlere, "rayların demir atlarına" olan hayranlığımı, model trenler ve onların içinde yer aldığı minyatür kentlere, dioramaya yansıttım.

Yıldırım Şar, emekliliğinde keyif verecek bir hobi seçmiş. 5 yıl önce başladığı diorama ile hayalindeki kenti yaratmış.

Bambaşka bir alem

Günümüzde artık nostaljik bir simge haline gelen buharlı ve dizel trenlerin minyatür modelleriyle bambaşka bir dünyada geziniyorum. Model trencilik lokomotiflerin, vagonların, rayların ve demiryolu çevresindeki birçok nesnenin küçültülmüş ölçekte modellenmesidir.
Model trencinin hayal gücüne bağlı olarak yarattığı masal dünyası lokomotifler, vagonlar, raylar, sinyaller, yollar, diğer araçlar, ışıklar, insan ve hayvan figürlerinin yanısıra, çevredeki dağları, gölleri, ormanları, köprü ve tünelleri de kapsamaktadır.

Model trencilik, ülkemizde üretim olmadığı ve yurt dışından getirildiği için pahalı bir keyiftir. Örneğin modeline göre buharlı, dizel ya da elektrikli lokomotifler Avrupa ülkeleri ve ABD’de aşağı yukarı 150 dolardan (yaklaşık 2 bin 250 TL) başlayan fiyatlarla hobi tutkunlarının beğenisine sunuluyor. Ancak "Model Trenciler Kulübü", "Model Tren Alım Satım Türkiye" ya da "Model Tren Diorama Türkiye" gibi bazı Facebook gruplarında uygun fiyatlı ürünler de bulunabiliyor.

Bugünkü sayfa konuğum Yıldırım Şar da, hayallerindeki minyatür kenti inşa edip, tüm detaylarıyla saatlerce uğraşarak en güzelini, en keyiflisini ve en gerçekçisini ortaya koyan bir diorama tutkunu. Yıldırım Şar, sağlık sektöründe yıllarca çalışıp emekli olduktan sonra kendisine keyif verecek bir hobi seçmiş. 5 yıl kadar önce başladığı diorama inşaatında hayallerindeki kenti yaratmış. Şar, diorama tutkusunu şu sözlerle aktardı: "Bundan önce 1/87 (HO) ölçekli tren hobim vardı. Diorama yapmaya başlayınca bunu tren setiyle de birleştirip daha keyifli hale getirmek istedim. Böylece işler daha da büyüdü, bana büyük keyif vermeye başladı, hobim büyük bir tutkuya dönüştü. Hergün birşeyler ilave edip çıkartarak diorama başında bayağı mesai yapıyorum."

‘Kara Tren’in makinisti

Diorama ve model trencilikle ilgili teknik detayları da "tren doktoru" Ali Aksın'dan dinleyelim. Aksın, Kadıköy Çiftehavuzlar'da "Kara Tren" adını verdiği atölyesinde model tren tutkunlarının her derdine deva oluyor. Ali Aksın, model trencilikle ilgili şu bilgileri verdi:

Model trencilikte çeşitli ölçekler vardır: Z ölçek 1-220, N ölçek 1-160, H0 ölçek 1-87, 1 ölçek 1-32, G ölçek 1-29. Ülkemizde model trenciler genellikle H0 ve N ölçeği tercih ediyor.

Tren markaları ise şöyle: Marklin: H0 ve 1 ölçek kullanıyor. Trix: N ve H0 ölçeklerini kullanıyor. LGB: G ölçek kullanıyor. Bir de Roco, Flashman, Piko, Hornby, Lima marka lokomotif ve vagonlar var. Rivarossi markası ise artık üretim yapmıyor.

Tren fiyatları: Başlangıç setleri Marklin-Trix 150-200 euro’dan başlıyor, bin euro’ya kadar çıkıyor. Sesli lokomotif Marklin, Trix 200 euro ile bin euro arasında.

Diorama fiyatları: 1.5 metreye 1 metre ebatlarındaki diorama fiyatları yaklaşık on bin lira civarında. Tabii ki ebat büyüdükçe ve üzerindeki donanım arttıkça fiyat daha yukarılara da çıkabiliyor.