İstanbul'daki depremde binların yüzde 10'u çökecek

BİMTAŞ Genel Müdürü Arif Peyami Başkaraca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) tarafından İstanbul’da 2001-2002 yılları arasında deprem kayıp tahmini projesi yürütüldüğünü belirtti.

Başkaraca, projenin sonucunda deprem riski yüksek olarak belirlenen ilçeler arasında yer alan Zeytinburnu, Fatih, Küçükçekmece, Bayrampaşa, Güngören ve Bahçelievler ilçelerindeki mevcut binaların yapısal özellikleri ve deprem dayanımlarının belirlenmesi çalışmalar yapıldığını kaydetti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin münhasıran hasar tespiti yapan bir birimi bulunmadığını ifade eden Başkaraca, "Ancak afet sonrası Acil Eylem Planı dahilinde hasar tespiti konusunda uzman ve yetkin inşaat mühendislerinden müteşekkil ekipler oluşturularak, yetkili kuruma destek verilmektedir. BİMTAŞ ise yapıların ön incelemelerini yaparak binaların deprem performanslarının belirlenmesi çalışmaları yapmaktadır" dedi.

"Taleplerde ciddi artışlar oldu"

Fiyatlandırmanın her bir yapı için ayrıca hesaplandığını dile getiren Başkaraca, "Bu inceleme için ücretlendirme, binadaki daire sayısına bağlı olarak, daire başına 500-700 TL arasında olmaktadır. Örnek olarak, 5 katlı 10 daireli ve taban alanı 200 metrekare bir bina için ücret KDV hariç 5 bin 120 liradır. Binadaki daire sayısı arttıkça ücret azalmaktadır" dedi.

Yapılan incelemelerin yaklaşık 2 hafta sürdüğünü aktaran Başkaraca, şunları söyledi: "2004 yılından beri Kentsel Dönüşüm Projeleri kapsamında 185 bin bina, bireysel başvurular olarak yaklaşık 4 bin bina incelenmiştir. Zeytinburnu’nda 16 bin 30, Fatih’te 34 bin 481 (4 bin 200 adedi tescilli bina), Küçükçekmece’de 74 bin 136, Bahçelievler’de 25 bin 174, Bayrampaşa’da 23 bin 848 ve Güngören’de 12 bin 206 bina incelendi. İstanbul’da genel olarak 2002-2003 döneminden önce yapılan betonarme binalarda ortalama beton dayanımı C10 veya altındadır. Bu değer olması gerekenin yaklaşık yarısı mertebesindedir. Yapılan çalışmalar olası bir depremde İstanbul’daki binaların en az yüzde 10’unun göçme riskinin olduğu, yüzde 25-30’unun da ciddi hasar göreceği şeklindedir. Van’da yaşanan depremden sonra taleplerde ciddi artışlar oldu."

"Deprem raporu elde ediliyor"

Yapıların yerinde incelendiğini ve 2009 deprem yönetmeliğine göre değerlendirildiğini dile getiren Başkaraca, sözlerine şöyle devam etti:

"Planda ve kesitteki düzensizlikleri, zayıf-yumuşak kat, kısa kolon, ağır çıkma, komşu binalarla ilişkileri araştırılır. Yapıya ait donatıların pas payları kaldırılarak cinsleri ve çapları tespit edilir. Aynı zamanda ne oranda korozyona uğradıkları belirlenir. Diğer taraftan çeşitli cihazlar yardımıyla donatıların yerleri ve adetleri belirlenir. Yapının beton kalitesi ve mukavemeti, yapıdan alınan beton numunelerin laboratuvar ortamında test edilmesi neticesinde hesaplanır ve raporlanır. Yapı son olarak yerinde yapılan rölöve çalışmasında faydalanılarak bilgisayar ortamında 3 boyutlu olarak modellenir. 3 boyut modellenen yapı güncel statik analiz programlar yardımı ile halen kullanılmakta olan yönetmelik uyarınca analiz edilerek, binaya ait deprem raporu elde ediliyor.

Fakat yapının temeline dair bir çalışma yapılmamakta olup, sadece binanın zemin üzerinde kalan kısmı yani deprem esnasında salınım yapacak serbest kat katların hesabı yapılmaktadır."