İnternette e-sigara yasak dinlemiyor

New York Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden sonra geçtiğimiz hafta Londra Queen Mary Üniversitesi’nde yapılan elektronik sigara deney sonuçlarının yayınlanması, gözleri Türkiye’de satılan bu ürünlere çevirdi. Elektronik sigaranın masum olmadığını ortaya koyan son araştırmalara rağmen, simsarlar satışı yasak olan e-sigarayı merdiven altından ve internet üzerinden pazarlamayı sürdürüyor.

Sağlık Bakanlığı’nın 2008 yılında elektronik sigara satışını yasaklamasına rağmen 10 yıldır e-sigara satışları internet üzerinden aralıksız devam ediyor. İnternetteki ürünlerin fiyatı 50-60 liradan başlayıp, 500-600 liraya kadar alıcı bulabiliyor. Satılan ürünler kargo firmalarıyla ücretsiz olarak evlere gönderiliyor. İnternetteki forum siteleri ürünlerin kullanım metotlarıyla dolu.

70 bin üyeli forum

Yasağa rağmen 64 internet sitesinin faaliyetini sürdürdüğünü belirten Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, yapılan son çalışmaya göre elekronik sigara pazarlanan 94 websitesi ve 69 bin 354 üyeli bir forum tespit edildiğini söyledi.

Foruma üye olmayanların bile girebildiği ‘Yeni başlayanlar için’ bölümünde; cihazlar, sıvılar ve kullanımları ile ilgili bilgiler verildiğini anlatan Dağlı, “Başlangıç kiti bölümünde 146 ayrı marka reklamı bulunuyor. Tedarikçiler 74 başlık 44 bin 774 mesaj ile tanıtılıyor. 25 tedarikçi 221 reklam ile e-sigara satıyor. Online alışveriş kısmı 1990 başlık ve 179 bin 100 mesajdan oluşuyor. Forumlara giren üyeler ikinci el değişimler bile yapıyor. Bütün siteler yasal domainler kullanıyor ve ürünler yasal kargo firmalarıyla gönderiliyor. Tedarikçilerin adresleri, telefonları veriliyor. Ürünlerin güvenli olduğunu iddia eden kanıta dayalı olmayan ve uluslararası sağlık kuruluşlarına atfedilen aldatıcı mesajlar var” diyor.

Belirtiler 3 ay sonra çıkıyor

Bunalan tütün endüstrisinin çeyiz sandığında uzun zamandır sakladığı ürünleri piyasaya çıkardığı söyleyen Prof.Dr.Dağlı, “Dünya Sağlık Örgütü ısıtılan tütün ürünü dahil her tütün ürününün zararlı olduğunu belirtiyor. Yaptığımız araştırmada sağlık sorunlarıyla ilgili 166 başlık altında 9 bin 588 mesaj bulduk. E-sigara kullandıktan 3 hafta ile 3 ay içinde belirtiler çıkıyor. En sık solunum sistemi ve ağız mukozası ile diş etlerine ait yakınmalar dile getiriliyor. Euromonitor International raporuna göre buharlı ve ısıtılan tütün ürünleri pazar değeri 2016 yılında yüzde 34 arttı. Bu kategori ürünlerin küresel değerinin 2021’de 34 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. 2016 ile 2021 arasında dünya sigara pazarı yüzde 1 yani 7.7 milyar dolar daralacak. Bu kayıp 13.2 milyar dolar büyüyen ısıtılan tütün ürünleri pazarı ile telafi edilecek. Dünya pazar payının yüzde 22’si Japonya, yüzde 7’si Türkiye arasında bölüşülecek. Özetle tütün endüstrisi Türkiye’ye elbise biçmiş” ifadelerini kullanıyor.

Hücreye zarar veriyor

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr.Dilek Aslan da, elektronik sigaranın nikotin içerdiğinden bağımlılık yapan ürünlerden olduğunu belirterek, “Elektronik sigara buharında oksidatif stresi yaratan serbest radikaller bulunuyor. Bu da zatürre gibi çeşitli iltihabi hastalıkların oluşmasına zemin hazırlıyor. Elektronik sigara hiçbir şekilde güvenli değildir. Bu ürünlerde hücre düzeyinde zarar veren hatta öldürücü sitotoksik özellikler saptandı. Elektronik sigaradan çıkan duman sigara içicilerinin sigara içme isteğini artırıyor” ifadelerini kullandı.

‘Damarlardaki iltihabı artırır’

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr.Pınar Ay, “Nikotin, doğrudan kanser oluşturmuyor ancak var olan tümörlerin büyüme ve gelişimlerini hızlandırarak etki gösteriyor. araştırmalar, e-sigaralarla vücuda alınan nikotinin geleneksel sigaralarla alınandan farklı olmadığına ve bu nedenle e-sigara kullanımıyla nikotin alımının sürdüğüne işaret ediyor. Yapılan kimyasal analizler, e-sigara dumanında geleneksel sigaraya göre daha düşük miktarlarda olsa da nitrozamin, formaldehit, asetaldehit, akrolein, benzen, toluen ve ağır metaller gibi pek çok toksik maddenin bulunduğunu gösteriyor. E-sigara damarların iç yüzeylerini döşeyen hücre fonksiyonlarını bozarken, iltihap oluşturan madde salınım artmasına ve solunum yollarındaki hücrelerde erken ölüme neden olabiliyor. Ayrıca E-sigara, patlama yoluyla yanıklara neden olabiliyor” dedi.

10 kat fazla

Göğüs Hastalıkları uzmanı Prof.Dr.Ahmet Rasim Küçükusta’nın e-sigaralara ilişkin görüşleri ise şöyle: “Bir e-sigaranın başlıca üç bölümü var. Bunlar, ağızlık ve tütün alkoloiti içeren bir kartuş; atomizasyon odası ve mikroçip, lityum pil ve ışık yayan diyot. Sigaradan bir nefes çektiğiniz zaman atomizasyon odasındaki mikroçip sayesinde çalışan yüksek frekanslı ultrasonik pompa soğuk duman benzeri buhar oluşturuyor. Bu buhar, kartuştan geçerken tütün alkaloiti moleküllerini de alarak ciğerlerinize doluyor. Bu sırada pilin ucundaki ışık sigaranın ateşi gibi yanıyor ve sönüyor. E-sigaranın DNA’yı bozduğu ve ikinci el dumanında normal sigaralarda bulunmayan toksik krom elementi ve normal sigaralardakinin 4 misli fazla nikel olduğu, formaldehit ve asetaldehit gibi kanserojenlerin 10 misli fazla bulunduğu anlaşıldı. Bu ürünler zatürre, bronşit ve diğer solunum yolları enfeksiyon riskini artırır.”