İlahiyatçıların ‘hurma’ tepkisi

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Kocaeli 9. Kitap Fuarı’na katılan Canan Karatay, yakalaşan Ramazan öncesi, orucun zeytinle açılması gerektiğini belirterek, “Zeytinle açılacak oruç. Hz. Muhammet zeytinle açardı. Hurma nereden çıktı? Hurma tamamen endüstriyeldir. Hurma nereden geliyor İsrail’den, Tunus’tan. Aklınızı başınıza alın. ‘Kutsal kutsal’ diyerek, bizi sömürüyorlar” açıklamasında bulundu. Karatay, aynı zamanda sahur için de beslenme uzmanları arasında tartışma yaratacak bir açıklama yaparak; “Sahura kalktığınız zaman çok güzel bir Karatay kahvaltısı yapacaksınız. İki üç tane yumurta yiyebilirsiniz az pişmiş tereyağında. 30-40 tane zeytin yiyebilirsiniz. Bol ceviz yiyeceksiniz” diye konuştu.

Karatay’ın üslubunu eleştiren ilahiyatçılar ise Hz.Muhammed’in hem zeytin, hem de hurma ile oruç açtığını, her iki yiyeceği iftarda tüketmenin sünnet olduğuna dikkat çektiler.

“Biraz savuruyor”

“Tıp konusunda Canan Hanım’la tartışamayız, müsaade etsin de biz de dini konuları yorumlayalım” diyen İstanbul eski Müftüsü Prof.Dr. Mustafa Çağrıcı, “Orucu zeytinle de, hurmayla da açmak sünnettir. Arap yarımadasında zeytin yetişmese de ticaretle uğraşan Araplar, Akdeniz havzasından zeytin getirip satıyorlar. O dönem Arap Yarımadası’nda her iki yiyecek de vardı. Ben doktor değilim. Ancak şunu biliyoruz ki, yüzyıllardır hurma tüketen, bu yiyecekle oruç açan Arapların bir hastalığı bulunmuyor. Canan Hanım, biraz savuruyor. Peygamberimizin hurmayla oruç açtığına ve sünnet olduğuna yönelik hadisler var. Kuran-ı Kerim’de zeytinden de cennet meyvesi olarak bahsediliyor” ifadelerini kullandı.

“İkisiyle de açtı”

Aydın Üniversitesi Toplumsal Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Saim Yeprem de şu değerlendirmeyi yaptı; “Canan hanım, Hz.Peygamber’in sadece zeytinle oruç açtığını nereden öğrendiyse, hurmayla oruç açtığını da aynı kaynaklar söylüyor. Biraz daha dikkatli araştırma yapmasını umardım. Türkiye’nin ithal ettiği hurmanın büyük kısmı Medine ve Arabistan’dan gelmekte. Canan Hanım’ın İsrail’den geliyor dediği hurma Kudüs’ten çok az miktarda ithal edilmekte. Hz. Peygamber, zeytinle de hurmayla da oruç açmıştır. Hurma, özellikle Medine başta olmak Arabistan coğrafyasının en önemli meyvesi. Hz.Muhammed’in hurmayla oruç açması kadar doğal ne olabilir ki. Canan Hanım’ın şekerli ürünlere karşı hassasiyet göstermesini anlayabiliriz ancak şunu da bilmesi gerekir ki, zeytin de endüstriyel bir üründür. Bizim ülkemizden çok güzel zeytinler çıktığı gibi Yunanistan ve İspanya’nın da güzel zeytinleri olduğunu biliyoruz. Canan Hanımın Peygamberimize atfen hurma yemezdi yorumlarını kabul etmemiz mümkün değil. Kendi tercihlerini yansıtmış. Hoca’nın tıp alanında fikirleri saygıdeğer olabilir, ancak din konusunda yorumu uzmanlara bırakması daha doğru olur.”

‘Kendisi fetva makamı değil’

İlahiyatçı Prof.Dr.Süleyman Ateş ise Kuran-ı Kerim’de 3 ayette hurmadan bahsedildiğini dile getirerek; “Canan Hanım’ın bu konuda kesin bilgisi olduğunu düşünmüyorum. Zeytinle de hurmayla da oruç açmak sünnettir. Kuran da zeytin övülür. Ancak 3 ayette de hurmadan bahsedilir. Oruç İslam’ın helal kıldığı her yiyecek ve içecekle açılır. Zeytinle açılır, başka bir şeyle açılmaz demek doğru bir düşünce tarzı değildir. Canan Karatay, fetva makamı değildir. Hz.Peygamber’in hem hurmayla, hem zeytinle oruç açtığına dair hadisler vardır. Hurmayı tamamen yok sayan bir anlayışı ortaya atmak yeterli bilgi sahibi olmadığının göstergesi. Kuran-ı Kerim Bakara Suresi 266’ncı ayet, Enam Suresi 99’uncu ayet ve Kaf Suresi 10. ayette hurmadan bahsedilir ve hurmanın rızık olduğu belirtilir. ‘Oruç Hurma ile açılmaz’ demenin dini geçerliliği yoktur. İsteyen hurmayla isteyen zeytinle isteyen ekmek veya suyla orucunu açar. Bu saydıklarımız yok sadece peynir ve çorba gibi yiyecekler varsa bu tür elde olan gıdalarla oruç açılır” görüşlerini dile getirdi.