İddianame ne zaman hazırlanır? Hukukçulara sorduk... ‘6-7 ay sürebilir’

Hilal ÖZTÜRK/HABER MERKEZİ- Ekrem İmamoğlu ile 50 kişinin tutuklandığı, şüpheli sayısının firarilerle birlikte 106 olduğu “yolsuzluk” ve “terör” soruşturmalarında iddianame hazırlanması süreci başladı. Savcılar yargılama için yeterli delilleri topladıktan sonra iddianameleri hazırlayacak. Milliyet sürecin nasıl işleyeceğini hukukçulara sordu. Ceza Hukuku Profesörü Mahmut Koca, soruşturmaların kapsamlı, şüpheli sayısının da fazla olmasına rağmen, Türkiye ve dünya gündemini etkileyen bu dosyanın 6-7 ay içerisinde tamamlanacağını düşündüğünü söyledi. Yasalarda soruşturmaların tamamlanması için bir süre sınırı konulmadığını belirten Prof. Dr. Koca, şu değerlendirmeyi yaptı:

Eksiklikler tamamlanacak

“Soruşturmada savcılar öncelikle eksik gördükleri delilleri toplayacaklar. Bu amaçla kolluk delil toplamayı sürdürecektir. Ayrıca bilirkişi raporlarında eksik görülen hususlar var ise onların tamamlanması istenecektir. Şüpheli sayısı fazla ve dosya da çok kapsamlı olduğu için yolsuzluk soruşturması daha zorlayıcı olabilir. Ancak savcılık delillerin büyük kısmını toplamışsa, bu süreçte eksiklikleri giderecek ve dava açmaya yeterli ise dosya iddianameyi hazırlayacaktır. Diğer soruşturmada şüpheli sayısı da az ve kapsamı da daha dar. Bu nedenle yine delilerle ilgili eksiklikler var ise onlar tamamlanacak.”

‘Karar verdirecek iddianame...’

Normal şartlarda bu gibi kapsamlı soruşturmalarda iddianame hazırlıklarının uzun sürdüğünü belirten Prof. Dr. Mahmut Koca,

“Ancak bu dosya özelinde, geçmişte de örnekleri var, Türkiye ve de dünyanın gündemindeki bir soruşturmada savcıların 6-7 ay içinde soruşturmayı tamamlayacağını düşünüyorum” dedi. Koca, iddianamelerden yargılamanın en kısa sürede sonuçlanacağı şekilde hazırlanmasının beklendiğini belirterek, “Savcılar iddianame hazırlarken, yargılamanın en kısa sürede sonuçlandırılmasını hedefler. Öyle bir iddianame hazırlamalı ki ilk duruşmada mahkeme karar verebilsin. Bu nedenle savcılara iddianame hazırlama süresi verilmemiştir çünkü eksiksiz bir şekilde hazırlanmaları istenir. Böylece mahkeme aşaması kısa sürebilir. Çünkü mahkeme aşamasının en kısa sürede sonuçlanması önemlidir” diye konuştu.

‘Yolsuzluk 1, terör 2 yıl’

Soruşturmada şüphelilerin tutuklu kalacakları süre konusunda bir sınırlandırma olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Mahmut Koca, “Yasa koyucu, soruşturmanın eksiksiz yapılabilmesi için, ne kadar sürede biteceğini sınırlandırmamış ancak tutuklu süresini belirlemiş. Özel bir düzenlemeyle ağır ceza mahkemelerinde görülmeyen suçlarda 6 ay, ağır ceza mahkemelerinde görülecek suçlarda 1 yıl, anayasal ve terör suçlarında 1 yıl 6 ay, artı bir 6 ay daha uzatılabilir. Yani yolsuzluk suçlamasıyla ilgili soruşturmada şüpheliler için tutuklu kalma sınırı 1 yıl, terör soruşturmasında ise en fazla 2 yıl. Soruşturma bu sürelerde tamamlanmazsa hepsi serbest kalır” dedi.

Soruşturmalar için süre sınırı yok

Hukukçu Dr. Rezan Epözdemir, yürütülen 2 soruşturmada dosyaların oldukça kapsamlı olduğuna dikkat çekerek, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Kapsamlı dosyalar, özellikle mali suçlarla ilgili 100 şüpheli var. Bilirkişi raporları alınması, tanıkların dinlenmesi, MASAK’tan var ise ek raporların istenmesi kapsamlı bir süreç olacak, iddianame uzayabilir. Diğer dosyada ise 7 şüpheli var, hakkında yakalama kararı olan 3 şüpheli var. Firari olanların dosyaları ayrılabilir ya da yakalama kararlarının infazı beklenebilir. Şüpheli sayısı ve dosya içeriğine göre daha kısa sürede sonuçlandırılabilir. Net kesin bir süre vermek mümkün değil, nitekim kanun da bir süre ortaya koymuyor. Savcılar bu süreçte delilleri toplayacak, dinlenmeyen tanıkları dinleyecek, var ise ek beyanları alacak, kamera kaydı ve görüntülerin bilirkişiler tarafından dökümü yapılacak, banka bilgileri ve hesap hareketleriyle ilgili incelemeler tamamlanacak. Yeterli şüphe olan faillerle ilgili iddianame hazırlanacak, olmayanlar için ise kovuşturmaya yer olmadığına karar verilecek. Ancak soruşturmalarda tutukluluk halinin süresiyle ilgili azami bir süre var. Ağır ceza mahkemesi kapsamına giren suçlarda 1 yılı geçemez, terör suçlarında 1 yıl 6 ayı geçemez. Terörden 6 ay daha süre uzatılabilir, yani en üst sınır 2 yıl olabilir. Bu süreyi geçtiği anda tutukluların tamamı serbest kalır. Bu dosyada da terörden 2 yıl, mali suçlardan da 1 yıl tutuklu kalabilirler.”

İmamoğlu’ndan ilk mesaj: Umut çok büyüktür

Tutuklanan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, sosyal medya hesabından açıklama yayımladı. Gençlere seslenen İmamoğlu şunları dedi: “Yaşanan ve yaşatılan bütün sefillikler, yargıda hepimizin başını öne eğdiren itibarsız kararlar, ekonomimizin düştüğü durum ve uluslararası itibarımızın yerle bir olmasına rağmen demokrasi devrimi gerçekleşti ve 23 Mart’ta CHP’li yol arkadaşlarım ile tüm vatandaşlarımızın oylarıyla Cumhurbaşkanı adayı halk tarafından seçildi. Bu muhteşem bir durumdur. Umut çok büyüktür. Bir avuç kötü insanı perişan etmiştir. Korkuları artmıştır. Korkacaklar, korksunlar. Çünkü biz milletimizle birlikte; Türkiye ittifakını temsil ediyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nin asil değerlerini, demokrasiyi temsil ediyoruz. Geleceği, adaleti, hukukun üstünlüğünü, eşitliği, birliği, beraberliği temsil ediyoruz.

Cennet vatanın değerlerini, gelişmeyi, iyi eğitimi, aklı, bilimi, sanatı, sporu, kaliteli yaşamı temsil ediyoruz. Bugün çok korkan bir avuç insanın bile ailelerinin gelecekteki mutlu yaşamlarının, huzurunun teminatıyız. Çok çalışıyorum. Daha çok çalışacağım. Benim nerede olduğumun gerçekten bir önemi yok. Benim pırlanta gençlerim; masanızda çalışırken beni yan sandalyenizde hissedin. Emekçilerin atölyesinde, çiftçilerin tarlasında, ninelerin dizinin dibindeyim. Çocukların oyun halkasındayım. Birlikte başaracağız. Sevgili Gençler; Çatışmalardan uzak durun. Benim çok sevdiğim güvenlik güçlerimiz, polislerimiz, halkımıza iyi davranın. Millet büyüktür.”