Esin kaynağı 100 kadın arasında

BBC, 2019 yılının esin kaynağı olan ve etkili çalışmalarıyla tanınan 100 Kadın listesini açıkladı. BBC tarafından her yıl hazırlanan 100 Kadın çalışmasının bu yıl odağı “Kadınların yöneteceği bir dünya nasıl olurdu?” sorusu oldu. Altı farklı kategoriden oluşan “BBC 100 Women 2019” listesinde Türkiye’den sadece Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Zehra Sayers yer aldı.

İlk örnek

Prof. Sayers, Ortadoğu’da aralarında siyasi uyuşmazlık olan ülkeleri bilim çatısı altında toplayan isimlerden biri. Türkiye, İran, İsrail, Filistin Yönetimi, Güney Kıbrıs Yönetimi, Ürdün, Mısır ve Pakistan’ın bilimsel bir işbirliğini hayata geçirerek Ortadoğu Senkrotron Işıma Deneysel Bilim ve Uygulama Merkezinin (SESAME) kurulmasında ve geliştirilmesinde büyük katkıları bulunan beş bilim insanı arasında yer alan Prof. Sayers, Amerikan Bilimde İlerleme Derneği (AAAS) tarafından 2019 Bilimde Diplomasi Ödülü’nü kazanan ilk Türk bilim insanı olmuştu. Ortadoğu’nun CERN’i olarak anılan laboratuvar, bölgede bu çalışmaları yapan ilk örnek.

Bilim dili

Prof. Sayers, “BBC 100 listesinde olmam hem çalışmalarımızı ve SESAME’yi ön plana çıkarması hem de Türkiye’den bir bilim kadınının bu listede olması açısından beni çok mutlu etti. SESAME Orta Doğu’da dünya standartlarında bir araştırma laboratuvarı olarak kendini ispatlamak yolunda. Aynı zamanda derin ve çok yönlü ayrılıkların olduğu bir bölgede araştırmacılara bilim dilini kullanarak birbirlerini tanımaya ve anlamaya çalışabilecekleri bir ortam sunuyor. Bölgede gelecek nesillerin birbirlerine güvenmelerine ve sorunlara ortak çözümler aramalarına katkıda bulabilirsek ne mutlu” dedi.

Greta da listede

Listede farklı alanlarda farkındalık yapan kadınlar var. BM’de ‘Çocukluğumu çaldınız’ sözleriyle gündem oluşturan İsveçli 16 yaşındaki çevre aktivisti Greta Thunberg, Suriyeli mimar Marwa Al Basouni, İngiliz kriket oyuncusu Jasmin Akter, Malezyalı transeksüel aktivist Nishpa Ayup, ABD’li oyuncu Bella Thorne, İranlı sporcu Kimia Alizadeh gibi isimler listede yer buldu.

Uluslararası destek

Boğaziçi Üniversitesi Fizik mezunu Prof. Sayers, Londra Üniversitesi’nde Biyofizik doktorası yaptı. Sayers, Oxford ve Uppsala Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştı. 1985’te Almanya’da Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’nın Hamburg laboratuvarına ilk kadın araştırmacı olaan Prof. Sayers, çalışmalarını bir süre Hamburg Üniversite’nde sürdürdü. Sabancı Üniversitesi’de öncü çalışmalara imza atan Sayers, Stanford Senkrotron Işınımı Laboratuvarı, Fransız ve Belçika Ulusal Bilimsel Araştırma Kurumları için hakemlik, Türk Hızlandırıcı Merkezi Projesi (THM) Uluslararası Bilimsel Danışmanlık Komitesi ve EMBL Hamburg Proje Değerlendirme Paneli üyeliği gibi çeşitli uluslararası görevlere sahip. Sayers’in çalışmaları, İsveç Doğa Bilimleri Araştırma Konseyi, TUBİTAK, Avrupa Moleküler Biyoloji Organizasyonu (EMBO), UNESCO, Jülich Araştırma Merkezi gibi kurumlar tarafından destekleniyor.