Erdoğan Demirören anısına...

Bir koleksiyon düşünün, içinde Zonaro’dan Fahrelnissa Zeid’e, Burhan Doğançay’a birbirinden önemli sanatçıların eserleri yer alıyor. Sadece tablo değil üstelik, son derece geniş bir yelpazede çeşitlilik içeren bir koleksiyon bu. Tombak, tuğralı gümüş, yıldız porseleni, cam, hat ve seramiğe uzanan bir merakın sonucu birikmiş, birbirinden değerli, çok sayıda görkemli eserden oluşuyor. İşte bu koleksiyon sanat otoritelerince “Türkiye’nin en önemli koleksiyoncusu” kabul edilen Erdoğan Demirören’e ait… Bu herkesin merak ettiği çok özel koleksiyonun küçük bir bölümü bu yıl ilk kez Contemporary Istanbul’daki (CI) Milliyet Sanat’a ayırılmış özel etkinlik alanındaki videoda. Bu videoda yer alan eserler Erdoğan Demirören’in geniş koleksiyonunun sadece Demirören Holding’deki çalışma alanlarından seçildi.

Bugün başlayan ve 23 Eylül akşamına dek sürecek olan 13. Contemporary Istanbul (CI) için dün lansman gecesi düzenlendi. Gecede yer alan Milliyet gazetesi yazarı Güneri Cıvaoğlu, “Erdoğan Demirören çok yönlü bir insandı. İşadamı olmanın ötesinde iyi bir koleksiyonerdi. Sporcuydu, futbolcuydu, dosttu. Holdinge gittiğimde sık sık görürdüm eserlerini” diye konuştu. Hürriyet gazetesi yazarı Ertuğrul Özkök ise “Erdoğan bey bu ülkenin uzun süre gizli kalmış sanat insanlarından biridir” dedi.

İstanbul Kongre Merkezi ile Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda düzenlenen fuarda tüm dünyadan sanatçılar, koleksiyoncular, galericiler, küratörler ve izleyiciler bu çok özel koleksiyon için hazırlanan videoyu izleyebilecek. Hazırlanan bu video, Erdoğan Demirören’in geri kalan koleksiyonunun zenginliği konusunda da fikir veriyor. Videoya bakıldığında Erdoğan Demirören’in başarılı bir iş adamı olmasının yanı sıra sanatla iç içe bir iş yaşamı sürdürdüğü de görülüyor. Koleksiyondan özel bir seçkinin bulunduğu videoda neler yok ki…. Elmund Berninger’in ‘İstanbul’u, Germain-Fabius Brest’in manzara resmi, Prier Bardin’in 1899 tarihli ‘Karaköy’ tablosu, 19’uncu yüzyıl sonu ve 20’nci yüzyıl başı İstanbul’undan izlenimleri gösteriyor. Osmanlı sarayına hizmet vermiş Fausto Zonaro’nun ‘Boğazda Gemiler’, ‘Sahilde Gezinti’, ‘Galata Limanı’ ve ‘İstanbul’ tabloları diğerlerine eşlik ediyor. En tanınmış tarihi tablolar arasında yer alan Hasan Rıza’nın ‘Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’a Girişi’ eseri ve Naci Kalmukoğlu’nun ‘Padişahın Cuma Selamlığı’nda Yeni Camiiye Gelişi’ de yine videoda yer alan seçkinin bir parçası. Hüseyin Fırat Çeteci’ni ‘Kavunlu Natürmort’u da bu dönemden daha farklı bir diğer eser. Seçkideki eserler Bedri Rahmi Eyüboğlu’yla devam ediyor. Eyüboğlu’nun ‘Üç Güzeller’ serisi, ‘Çiftçi Ailesi’ tablosu seçkide güçlü renkleriyle dikkat çekiyor. Ali Avni Çelebi’nin ‘Maskeli Balo’su, ‘Uçurtma Uçuran Çocuk’u ve Nurullah Berk’in ‘Balıkçılar’ tablosu da görülebiliyor. Neş’e Erdok’un ‘Zeytinyağı’ tablosu, Mübin Orhon’un ve Hakkı Anlı’nın ‘Soyut Kompozisyon’ları da seçkinin zenginliğini gözler önüne seriyor.

Seçkide Burhan Doğançay da eserleriyle bulunuyor. Bu kapsamda Doğançay’ın ‘Kurdelalar’ serisinden ‘Blue Beauty’sine ve ‘Walls’ eserine yer ayırılmış. Seçkideki bir başka önemli ressam da Fahrelnissa Zeid. Sanatçının ‘Halil Efendi’nin Portresi’ ile ‘The Reverse’ adlı tablosu videoda gösteriliyor. Yakın dönemden Türkiye güncel sanatından Selma Gürbüz’ün ‘Kuşlar’ının, Seçkin Pirim’in ‘İsimsiz’inin de görülebildiği videoda, Mehmet Ali Uysal’ın 2010 tarihli Kemer Country Club’da sergilenen ‘Mandal’ adlı eseri de var.

Erdoğan Demirören’in sadece holdingdeki çalışma alanlarında yer alan koleksiyon parçalarından oluşan videoyu izleyince Portakal Kültür ve Sanat Evi Yönetim Kurulu Başkanı Raffi Portakal’ın Erdoğan Demirören için söylediği “Eserleri takip eden, kendi koleksiyonundaki eksik parçaları tespit edip, onların yerini doldurmaya çalışan bir koleksiyoncuydu. Daima en iyisini, daha iyisini görüp koleksiyonunu geliştirmeye çalıştı ve bu tutumuyla da bugün Türkiye’nin özel koleksiyonlarının en önemlisini meydana getirdi” sözlerinin karşılığını da görmüş oluyoruz. Milliyet Sanat’ın özel etkinlik alanında aynı zamanda Milliyet Sanat’ın 46 yılından seçilmiş dergi kapakları ve haberlerin olduğu bir diğer videoyla izleyiciler yarım asra yakın bir sanat yolculuğu yapma imkanı buluyor.