‘Elektronik cihaz’ yasağı başladı

ABD Başkanı Donald Trump, çok tartışılacak bir kararnameye imza attı. Dün yürürlüğe giren kararnameyle, aralarında İstanbul’un da bulunduğu 8 ülkedeki 10 havalimanından ABD’ye doğrudan sefer yapacak uçaklara binecek olan yolcular, kabine boyutu cep telefonundan büyük elektronik cihaz sokamayacak.

THY’den açıklama

Trump’ın imzasıyla başlatılan ve ne kadar süreceği belirtilmeyen uygulama, Türkiye’nin yanı sıra Abu Dabi ve Dubai (Birleşik Arap Emirlikleri), Amman (Ürdün), Cidde, Riyad (Suudi Arabistan), Doha (Katar), Kahire (Mısır), Kazablanka (Fas) ve Kuveyt (Kuveyt) için geçerli olacak. Türk Hava Yolları da dün uygulamanın, tebliğ edilmesiyle birlikte yürürlüğe girdiğini bildiren bir açıklama yaptı. ABD’ye uçacak yolcularını uyaran şirket tarafından yapılan açıklamada, “İstanbul Atatürk Havalimanı çıkışlı ABD varışlı seferlerimizde geçerli olmak üzere, cep telefonu veya akıllı telefondan daha büyük elektronik cihazların uçak altı kargo bölümünde taşınması konusunda ilgili otoritelerce karar alınmıştır. Uygulama bugün 08.30’da İstanbul’dan New York’a gidecek uçak yolcularıyla başlayacak. Medikal cihazların hariç tutulduğu uygulama kapsamında elektronik eşyalar uçak altı kargo bölümünde taşınabilmektedir” ifadelerine yer verildi.

ABD’nin uygulamaya koyduğu yasağın Arap Yarımadası El Kaidesi ve kısa süre önce Yemen’de Amerikan Özel Kuvvetleri’nce yapılan bir baskında elde edilen istihbaratla ilişkili olduğunu öne sürülüyor. Söz konusu istihbaratta terör örgütünün elektronik aletlerin içine gizlenmiş patlayıcıyla uçaklara karşı eylem yapacağı belirlenmişti.

Geçen yıl şubat ayında Somali Mogadişu’dan kalkan Daallo Havayolları’nın uçağında bir yolcu, dizüstü bilgisayarının içine gizleyerek soktuğu bombayı uçağın kalkışı sırasında patlatmıştı. Gövdesinde oluşan yarığa rağmen pilotlar uçağı Mogadişu’ya indirmeyi başarmıştı.

Uzmanlar ne diyor

‘Uçağı düşürecek etki yaratabilir’

Uzmanlar, cep telefonlarından daha büyük cihazlar içine konulabilecek patlayıcıların uçağın gövdesine hasar verebilecek etkiye sahip olacağına dikkat çekti. Güvenlik Politikaları Uzmanı Metin Gürcan, söz konusu yasağın ABD istihbaratının ele geçirdiği dokümanlardan sonra geldiğini belirterek, “Dokümanlarda belirtilen havalimanları arasında İstanbul’un da yer alması oldukça ilgi çekici. Türkiye’de güvenlik önlemleri var. Örneğin, dizüstü bilgisayarları ele alalım. Bu bilgisayarlar açılmadıktan sonra çok rahat bir şekilde klavyesinin altına ya da bataryasına patlayıcı yerleştirilebilir. Bu düzeneğin infilak etmesi uçakta düşmesine neden olabilecek bir basınç etkisi yaratabilir. Bu kararda ABD, ne yazık ki Atatürk Havalimanı da dahil, yasaklı limanlarda güvenlik önlemlerine güvenmiyor” diye konuştu.

Güvenlik politikaları uzmanı Mete Yarar da, yasağının neden konulduğuna dair ikna edici bir gerekçenin olmadığını belirterek, “Madem böyle risk var içinde patlayıcı olduğundan şüphelendiğiniz hiçbir cihazı uçağa almamanız gerekiyor. Sonuçta patlama ihtimali olan bir cihazın uçağın neresinde olduğunun ne önemi var?” dedi.

Hırsızlık olayları artabilir

Yasak sonrası yolcu, cep telefonu veya akıllı telefondan daha büyük elektronik cihazlarını kapalı olarak bavuluna koyacak. ABD, aralarında Türkiye’nin de olduğu birçok ülkeden yapılan seferlerde yetkilendirdiği güvenlik şirketlerinden özel hizmet alıyor. Maddi değeri yüksek bu cihazların bavula konulması akıllara hemen hırsızlık riskini getiriyor. ABD’de bavul hırsızlık oranlarının yüksek olması ekstra önlemler alınması gerekliliğine işaret ediyor.