Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr - Türkiye Deprem Tehlike Haritası'na göre deprem riskinin en yüksek olduğu iller 1. derece, en düşük olduğu iller ise 5. derece deprem bölgesi olarak kabul ediliyor. Doğu Karadeniz bölgesindeki Trabzon ise 1996’dan 2019’a kadar yürürlükte kalan Türkiye Deprem Tehlike Haritası’na göre 4. derece deprem bölgesi içinde yer alıyor. Yani bugün deprem riskinin 2 kat arttığı Trabzon, o yıllara göre deprem riskinin en az olduğu yerlerden biriydi. Ancak 6 Şubat’ta merkez üssü Kahramanmaraş olan 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki depremlerin Trabzon'da dahi hissedilmesi vatandaşlarda tedirginliğe sebep oldu. Depremden günler sonra Karadeniz kıyılarında yaşanan heyelanlar da bir kez daha depremi akıllara getirdi. Milliyet.com.tr'ye konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Bektaş, Trabzon'un deprem riskine dair dikkat çeken detaylar paylaştı.
3 FAYIN ORTASINDA YER ALIYOR
Deprem bölgesinden uzakta olduğu düşünülen Trabzon'un depremselliğini, şehrin 3 büyük faya yakınlığı üzerinden yorumlayan Prof. Dr. Osman Bektaş, "Trabzon, İstanbul gibi Türkiye’nin en hızlı hareket eden ve çok sık 7'den büyük deprem üreten Kuzey Anadolu Fayı'na yakın değil. Ancak Trabzon üç büyük deprem kaynağının ortasında ve onların etkinlik alanlarında yer alıyor. Bunlar kuzeyde Karadeniz, güneybatıda Kuzey Anadolu, güneydoğuda ise Kuzeydoğu Anadolu faylarıdır" diye konuştu.
'AFAD YÜZDE 90 OLASILIKLA 6.6 DİYOR'
AFAD'a göre Trabzon'da 7'den büyük deprem ihtimali oldukça az. AFAD'ın verileri ile Trabzon'da meydana gelebilecek bir deprem ihtimaline ilişkin konuşan Prof. Dr. Osman Bektaş, özellikle Doğu Karadeniz'de yaşayan ve Kahramanmaraş'taki depremlerden sonra tedirgin olan vatandaşların kafalarını karıştıran soru işaretini şöyle yanıtladı:
"AFAD’a göre Trabzon ve Rize illerinde 50 yıl içerisinde olabilecek en büyük deprem yüzde 90 olasılıkla 6.6 büyüklüğünde. Yüzde 10 olasılıkla ise bu depremden daha büyük deprem yaşanabilir. Yeni yapılan çalışmalara göre deprem riskinin Trabzon'da 2 kat, Rize de ise 3 kat arttığı söylenebilir."
Hesaplamaların sonucunda Trabzon’daki yapı stokunun durumu da merak konusu oldu. Depreme dayanıklı yapılar için en önemli noktayı depremin etkine göre açıklayan Prof. Dr. Osman Bektaş, "Yüzde 90 ihtimalle gerçekleşebilecek depremle ilgili değerler sağlam zeminler için geçerli. Dolgu ve zayıf zeminler için depremden etkilenme ihtimali daha da yüksek" dedi.
'AYNI FAY DAHA ÖNCE BARTIN'I YIKTI'
Karadeniz'in yakın dönemdeki deprem geçmişini hatırlatan Prof. Dr. Osman Bektaş, 2012 yılında Batum açıklarında Trabzon fayında meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki depreme işaret çekerek, "Kuzey Anadolu fayına ve sahile paralel, kıyıdan 10 kilometre açıktan geçen Karadeniz fayı, 1968'de 6.6 büyüklüğünde bir deprem üreterek Bartın’ı yıktı. 2012 yılında ise Batum açıklarında Trabzon fayı üzerinde 5.6 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş, artçılar Trabzon'a kadar ulaşmıştı" diye konuştu.
Karadeniz fayının bazı bölümlerinin petrol arama çalışmaları sırasında TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) tarafından bulunduğunu belirten Prof. Dr. Osman Bektaş, bunların Rize, Trabzon, Ordu fayları olduğunu söyledi. Prof. Dr. Bektaş, bulunan bu fayların hızları ve deprem üretme periyotlarının bilinmediğinin altını çizdi.
HEYELAN TEHLİKESİ DE VAR
Yakın zamanda deprem sonrası yaşanan heyelanlarla gündeme gelen kıyı Karadeniz, Prof. Dr. Osman Bektaş'a göre 'deprem sonrası heyelan riski' taşıyor. Prof. Dr. Bektaş, Kahramanmaraş’ta yaşanan depremler sonrası Artvin heyelan sahalarının tetiklendiğini ifade etti.
Prof. Dr. Bektaş, "Trabzon’un kıyıya bakan yamaçları bütünüyle heyelan bölgesi olup çok katlı yerleşim alanlarıdır. Kahramanmaraş'taki son depremlerden Artvin heyelan sahaları tetiklenmiş, Trabzon’daki bazı binalarda hasar tespit edilmiştir. AFAD'ın öngördüğü büyüklükteki bir depremden daha küçük, örneğin 5 büyüklüğündeki bir deprem de bütün heyelan sahalarının tetikleyebilir" yorumunda bulundu.