‘Çetin bir yaşamın çilekeş kadınları’

Alif Art Müzayede Evi tarafından 13 Ekim’de ‘Osmanlı ve Karma Sanat Eserleri Müzayedesi’ düzenlenecek. Müzayedede öne çıkan kısım ise Türkiye sanat tarihinin en önemli ressamlarından Nuri İyem’in kızı Müjde Tanla’nın koleksiyonundan çıkan eserler. Bu eserler arasında özellikle ‘Kayınvalide ve Eltiler’ zorlu bir yaşamın direnen kadınlarını göstermesi bakımından dikkati çekiyor. Müzayede evinin genel koordinatörü Nihal Sarıgül’le müzayedeyi konuştuk.

- 13 Ekim Cumartesi günü düzenlenecek olan ‘Osmanlı ve Karma Sanat Eserleri’ müzayedesinin önemi size göre nedir?

Gerek Osmanlı sanatlarından gerekse cumhuriyet dönemi Türk sanatçılarının eserlerinden ve yabancı sanatçıların da yapıtlarından oluşan önemli bir seçkiyi sanatseverlere sunmanın heyecanını yaşıyoruz.

- Bu müzayedede Nuri İyem’in kızı Müjde Tanla’nın da koleksiyonu yer alıyor. Bu koleksiyonda neler var, hikâyesi nedir, nasıl oluşturulmuş ve size nasıl ulaştı?

Sanatçının, kızı Müjde Tanla’ya verdiği ve bugüne kadar onun koleksiyonunda yer alan eserler içinde öncelikle sanatçının ‘Kayınvalide ve Eltiler’ isimli başyapıtı, 1977 yılında Paris Salon d’Automne’da sergilenmiş olan ‘Mühür Gözlüm’ isimli eseri ve portreleri yer almakta. Müjde Hanım artık bu güzel eserlerin gün yüzüne çıkmasını, sanatseverlere ulaşmasını arzu ettiğinden bizimle temasa geçti ve böylece bu eserler müzayedede yer aldı.

- Nuri İyem’in Türkiye sanatındaki yerini nasıl değerlendirirsiniz?

Türk resminde toplumcu-gerçekçi akımın en önemli temsilcilerinden. Kendine özgün üslubu ve kişiliği içinde figüratif alanda doyurucu eserler veren sanatçı, kendi kuşağının en güçlü ressamlarından biri. İyem’in kadın portreleri Türkiye’nin farklı coğrafyalarının, ayrıntılı geleneklerini, kültürlerini ve özellikle de tiplerini tanıtıyor. Toplumcu gerçekçi sanat anlayışı, üslubu, sanata ve sanat eğitimine verdiği katkılarıyla Türk Resim Sanatı’nda önemli bir yer edinmiştir.

- Burada yer alacak ‘Kayınvalide ve Eltiler’ tablosundan bahsedebilir misiniz?

Sanatçının başyapıtı olmasının yanı sıra, aslında bunu Müjde Hanım kendi sözleriyle güzel ifade ediyor: “Neredeyse tüm tuvale egemen olan Nuri İyem’in tutkuyla çizdiği çilekeş Anadolu kadınları. Yüklendiği sorumlulukların onuruyla dimdik duran ‘büyük hanım; kayınvalide’ ve onu örnek alan ‘gelinleri; eltiler’, çetin koşullar içinde sürüp giden bir yaşamın kadınları. İçlerinden sadece en genç olanı, belki de ‘torun’, ışığa dönmüş yüzünü, geleceğe umutla bakıyor. Ona sunulmuş olan bu yaşamı değiştirmeye kararlı, inatla...”

- Müzayedede bunlar haricinde öne çıkan parçalar nelerdir size göre?

20. yüzyılın dünyaca ünlü birbirinden önemli tasarımcıları; Folke Ohlsson, Charles Ormond Eames, Willy Van Der Meeren, Ib Kofod Larsen ve Antonio Citterio’nun tasarladığı sehpalar, koltuk takımları, sandalyeler ve Art Deco mobilyalar satışa çıkacak eserler arasında yer almakta. Ayrıca, sadece tek bir koleksiyona ait 120 adet tablo var ki, bunların içinde Türk Klasik, Modern ve Çağdaş Resim Sanatı’nın önemli isimlerinden Şevket Dağ’ın ‘Ayasofya Camii Cümle Kapısı’sı 70 bin TL, Şefik Bursalı’nın ‘Bursa, Yeşil Türbe’si 45 bin TL, İbrahim Çallı’nın ‘Manolyalar’ı 90 bin TL, Nedim Günsür’ün ‘Çardak ve Ağ Örenler’i 45 bin TL, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun aynı zamanda yarışmaya da katıldığı ‘Edirne’ isimli eseri 75 bin TL, Turan Erol’un ‘Verandadan Ötesi’ 70 bin TL muhammen bedellerle satışa sunulacak. Tabii bunların dışında; Abidin Dino, Cevat Dereli, Sabri Berkel, Erol Akyavaş, Fikret Otyam, Ahmet Güneştekin, Mustafa Ata’nın aralarında olduğu daha birçok önemli sanatçıların eserleri de bu müzayedede yer alıyor.

Unutulmaz filmlerin afişleri müzayedede

- Türk filmi afişleri de yer alıyor bu müzayedede. Hangi parçalar öne çıkıyor size göre?

Evet, aslında hepsi birbirinden önemli ve çok nadir bulunan, değişik ülke ve yıllara ait sinema afişleri var. Türk sinema tarihinin önemli filmlerinin afişleri de var ki bunlardan öne çıkanlar; 1964 - 1970 yılları arası yapımı Yılmaz Güney’in film afişleri, Türk sinemasının sultanı Türkan Şoray’ın 1968 yılı yapımı ‘Kadın Severse’ filminin afişi, komedi filmlerinin önde gelen isimlerinden Öztürk Serengil’in 1974 yılı yapımı ‘Hamama Giren Terler’ filminin afişi, Vahi Öz’ün 1965 yılı yapımı ‘Horoz Nuri’ filminin afişleri sayılabilir.