Bu fotoğraflar ilk kez gün ışığına çıkıyor

İsyan eden yedi köyün halkı Musa Dağı'nda

Birinci Dünya Savaşı sırasında İtilaf devletlerinin İskenderun kıyılarına çıkarma yapma planları ortaya çıkınca, Fransız istihbarat elemanlarının da kışkırtmalarıyla Samandağ’a bağlı yedi Ermeni köyü halkı vergi ödemeyi ve ordu için emredilen yardımları yapmayı reddederek isyan ederler. Akdeniz'e geniş bir kıyısı olan Musa Dağı'na çıkan isyancılar kadın, çocuk demeden bütün köy halkını da yanında götürür. Bölgedeki Osmanlı birliklerinin komutanı Fahri Paşa, isyancılara dağdan inmeleri ve teslim olmaları için "nasihat heyeti" gönderir. Ancak isyancılar teslim olmayı kabul etmez, Türk askerleriyle çatışmaya girer. Musa Dağı'nın stratejik konumu isyancılar için bir avantajdır ancak içerisinde kadın ve çocukların da bulunduğu 7 köy halkının gıda ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak gittikçe zorlaşmaktadır.

Fransız gemisine giden mesaj

Akdeniz'den geçen İtilaf Devletleri gemilerinin onları görmesi için geceleri ateş yakan isyancılar, büyük bir çarşafın üzerine kırmızı bir haç çizerek deniz tarafındaki yamaca asarlar. Günler sonra ufukta bir Fransız gemisi görünür. İyi yüzen genç bir isyancı içinde Fransızca bir mektup bulunan demir kutuyu boynuna asarak denize atlar. Gemiye çıkan isyancı içerisinde Hıristiyan Ermeni isyancıların Türk kuvvetlerince Musa Dağı'nda kuşatıldığını ve zor durumda olduğunu anlatan mektubu kaptana verir. Kaptan takviye için başka zırhlılar da çağırır. Bir süre sonra Ermeni isyancıların tamamı kayıklarla bu Fransız zırhlılarına taşınır.

Fahri Paşa'nın son hücumu

Fahri Paşa ise son ve en kapsamlı hücumunu bu aşamada yapar. Albay Galip Bey komutasındaki birlik de Musa Dağı'na çıkar, ancak hayvan leşlerinden başka birşey bulamazlar. Sahile inen izler takip edilir ve netice anlaşılır. 40 gün boyunca çatışan isyancılar kayıklarla Fransız zırhlılarına taşınmış ve geride kalan hayvanlar da "düşman eline geçmemesi için" öldürülmüştür. Fransız gemileri Musa Dağından aldıkları isyancıları Mısır'a götürürler. Savaş sonunda 1919'da tekrar Samandağ ve Musa Dağı bölgesine geri dönen bu isyancılar, Hatay'ın 1939'da Türkiye'ye katılmasıyla tekrar bölgeyi terk ederler.

Musa Dağı'ndan kaçış olayı 1933 yılında Avusturyalı yazar Franz Werfel tarafından kitaplaştırılır. Daha sonra da filme çekilir. Türkiye, bir karalama kampanyası olduğunu, kitap ve filmde yer alan olayların gerçek olmadığını anlatmaya çalışır. İşte bu Musa Dağı olayına ait fotoğraflar bu kitapla gün yüzüne çıktı...