Bu düzen utansın!

Zonguldak Kozlu Kömür Ocağı’ndaki göçükte hayatını kaybeden 8 işçiden Köksal Kadıoğlu (48), Muhsin Akyüz (31), Hasan Bozacıoğlu (44), Satılmış Arslan’ın (35) cenazeleri dün köylerinde düzenlenen törenlerle toprağa verildi. Morgdan Türk bayrağına sarılı tabutlarla çıkarılan cenazelerin aileleri teslimi sırasında sinir krizi geçiren madencilerin yakınları güçlükle sakinleştirildi. Uzungüney köyünde toprağa verilen Muhsin Akyüz’ün cenaze namazı öncesi Akyüz’ün babası Muharrem ile annesi Kübra Akyüz ve madencinin 2 ay önce nişanlandığı Funda Aykanat tabutun başında gözyaşı döktü. Akyüz’ün cenazesi evlendiğinde oturmak için yaptırdığı evine getirdiğinde gözyaşları sel oldu. Akyüz’ün nişanlısı Funda Aykanat, “Biz bunun için mi nişanlandık. 7 sene bunun için mi bekledik. Ben hasta olsam senin canın yanardı. Beni kimlere emanet edeceksin Muhsin” diye ağladı.

İŞTE MADEN FACİASININ GÖRÜNTÜLERİ

Emekli olmuştu
Hasan Bozacıoğlu’nun (44) Çırgan Köyü’ndeki cenazesinde de aynı görüntüler yaşandı. Bozacıoğlu’nun oğlu İlker güçlükle teselli edilirken tabut köylüler tarafından karlar altındaki yoldan mezarlığa kadar taşındı. Aynı köyde yaşayan ve kazada yaşamını yitiren Hüseyin Kürekçi’nin ise 4 yıl önce TTK’den emekli olduğu ancak daha sonra taşeron firmada işçi olarak çalışmaya devam ettiği öğrenildi. Satılmış Arslan’ın(35) İskenderli köyündeki cenazesinde de madencinin yakınları güçlükle sakinleştirildi.
Madencinin eşi ”Benim 3 yaşındaki oğlum soruyor, ‘bunlar bizim eve neden geliyorlar’ diye, ’ben de oğluma senin doğum günün o yüzden geliyorlar’ dedim. ’Gelmesinler anne’ diyerek ağladı” şeklinde ağıt yaktı. Köksal Kadıoğlu’nun Aziziye Camii’ndeki cenaze töreninden de kız kardeşi Nilüfer Zengin’in “Ah güzel ağabey, ağzı olmayan güzel ağabey, hakkını arayamayan ağabeyim. Bu düzen utansın ağabeyim. Seni bu ocaklara girmeye zorlayanlar utansın ağabeyim. Girme dedim, girdin ağabeyim. Bana emekliliğime 5 yıl kaldı demiştin” şeklindeki ağıtları yükseldi.

İşe gidemedi, kurtuldu
Akyüz’ün cenazesine, önceki gün köy yolunun kapalı olması nedeniyle işe gidemeyen ve göçükte kalmaktan kurtulan evli ve 2 çocuk babası Ramazan Ardıç da katıldı. Ardıç, “Yol kardan kapalıydı. Eğer işe gitseydim o tertibin içinde ben de olacaktım. Hepsi mesai arkadaşımdı. Çok üzgünüm” diye konuştu.

Babasıyla aynı kaderi paylaştı
Göçük altındaki işçilerden evli ve 2 çocuk babası Yüksel Koca’nın babası Hasan Koca’nın da aynı maden ocağında 1982’de meydana gelen göçükte 33 yaşındayken yaşamını yitirdiği ortaya çıktı. Yüksel Koca’nın 2004’ten bu yana taşeron firmada işçi olarak çalıştığı belirtildi.

800 işçi ölümden döndü
Uzmanlar açığa çıkan metan gazının patlaması halinde facianın boyutlarının çok daha büyük olabileceğine dikkati çekti. Olay anında madende yaklaşık 800 işçinin bulunduğunu belirten uzmanlara göre, patlama olması halinde çok sayıda madencinin göçük altında kalması muhtemeldi. Kozlu’da son olarak 2010 yılında 30 işçinin yaşamını kaybettiği patlamanın ardından bir kez daha madencilerin göçük kurbanı olmaları, iş güvenliği kurallarına yeterince uyulup uyulmadığı sorusunu da gündeme getirdi. Uzmanlar ihmal ve eksikliklerin ölümlere neden olduğu konusunda hemfikir. Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) işçilerinin ücretlerinin yarısından daha az maaşa çalışan taşeron işçilerin açtıkları galeri oranında prim aldıkları ve bu nedenle kendilerine zaman kaybettirdiği düşüncesiyle sondaja gerekli önemi vermedikleri iddia edildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise kazanın sondaj hatasından kaynaklandığı tespitlerine ilişkin olarak, “Spekülatif cümlelerden kaçınmak lazım. Bu ilk defa yapılan bir işlem değil. Buharındaki sondaj miktarları ne olacak, onların mesafeleri ne olacak, ilk defa yapılan bir işlem değil. Herhangi bir ihmal, eksik ve kusur varsa, bunun üzerine direk ve doğrudan cesaretle gideceğimizi herkesin bilmesi lazım” diye konuştu.

‘Türkiye, işçi mezarlığına döndü’
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, 8 işçinin metan gazından etkilenerek hayatlarını kaybetmesiyle ilgili, “Ölen sekiz işçinin sorumlusu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’dır ve onun başındaki bakan ve onun hükümetidir” dedi.
Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısında 8 işçinin hayatlarını kaybetmesine geniş yer ayırdı. “Türkiye’yi neredeyse bir işçi mezarlığına döndürdük. Terörden çok daha fazla insan kaybımız iş kazalarında oluyor. 10 bini aşıyor bir yılda” diyen Kılıçdaroğlu, hükümetin Sayıştay raporları konusunda karnesinin kırık olduğunu belirterek, Kozlu ile ilgili hazırlanan 2011 tarihli raporda, “Üç farklı kurum tarafından işyerinde yapılan denitemler sonucu düzenlenen rapor ve tutanakladan, firmanın iş güvenliğine yönelik alınması gereken önlemler konusunda da hassasiyet göstermediği, bu arada vahim bir olayla karşılaşılmamasının tamamen tesadüf olduğu görülmektedir” ifadesinin yer aldığını açıkladı. “Sekiz işçimizin hesabını kim verecek? ” dedi.

‘Eksik sondaj var’
Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, “Olayda bir ihmal olduğu kesin. Göçüğün yaşandığı galeride gaz tahliyesi için en az 25 metre sondaj yapılması gerekirken sadece 9 metrelik sondaj yapılmış. 14 olması gereken sondaj sayısı da 7. Denetim eksikliği açıkça ortada. Göçük ‘degaj’ denilen ani metan gazı püskürmesi nedeniyle oluştu. Kozlu Müessesi’nde yer alan kömür damarı oldukça gazlıdır. Gaz içeriği yüksek olduğu için bu bölgede ani gaz püskürmesi olayları sık sık yaşanır. Bir kaza yaşanmaması için de ilerleme yönünde gazı boşaltmak için sondajlar yapılır. Ancak taşeron firmanın çalıştığı -630 kotunda gerekli sondaj yapılmamış ve bu üzücü olay yaşanmış. Oysa ki böyle gazlı olduğu bilinen yerde yeterli sayıda ve uzunlukta sondaj yapılması gerekir. En az 25 metrelik sondaj yapılarak bölge rahatlatılır. Burada ise 9 metrelik sondaj yapılmış. Kazanın yaşandığı galeri 14 metrekare. Her metrekare için bir sondaj yapılması gerekirken sadece 7 sondaj yapılmış. Bu eksiklik ve ihmaller nedeniyle maalasaf 8 arkadaşımızı yitirdik. Degaj Yönetmeliği’nde de ihale şartnamesinde de bu kurallar yer alıyor. Tabii burada denetim eksikliği de var. Kurumun denetleme birimleri bu sondajları denetlemeli ve gerekli önlemler alınmalıydı” dedi. Maden Mühendisleri Odası Genel Başkanı Mehmet Torun da, “Oyun kuralına göre oynanmamış. Oynansaydı biriken gaz uygun bir şekilde boşatılabilirdi” diye konuştu.

8 saatte bir ölüm
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, iş kazalarında 2001-2011 arasındaki bilançoyu açıkladı. Çelik’in açıkladığı rakamlara göre; 11 yıllık dönemde 12 bin 418 kişi iş kazası sonucu yaşamını yitirdi, 808 bin 170 iş kazası yaşandı, 19 bin 64 kişi iş göremez hale geldi. 2011 itibarıyla 58 bin 996 kişiye iş göremezlik geliri, 78 bin 336 kişiye ise iş kazası nedeniyle ölüm aylığı bağlandı. 11 yıllık istatistikler dikkate alındığında günde 8 defa iş kazası meydana gelirken, 8 saatte bir ölümlü iş kazası yaşanıyor.

Şirket MHP’li vekil eşinin
TTK Kozlu Maden Ocağı’nda meydana gelen göçükle ilgili skandallar zincirinin birbirini izlediği ortaya çıktı. Kozlu’da maden çıkarma ihalesini Star adlı bir inşaat firmasının kazandığı ve geçmişte maden çıkarma faaliyetinde bulunmadığını belirleyen Sayıştay’ın, firmanın neredeyse her şeyinin eksik olduğunu 2011 yılı raporunda kayda geçirdiği ortaya çıktı. Ayrıca taşeron firma Star inşaat firmasının büyük ortağının MHP Eskişehir Milletvekili Ruhsar Demirel’in eşi Şafak Sırrı Demirel olduğu ortaya çıktı. Ruhsar Demirel’in de bu şirkete geçmişte ortak olduğu ancak 2006 yılında hisselerini devrettiği belirlendi. CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, “Sayıştay raporu işçilerin ölüme bilerek gönderildiğini gösteriyor” diye konuştu.
Sayıştay Raporu’nda Star firmasının bir inşaat şirketi olduğu ve madencilikte tecrübesinin bulunmadığı belirtilerek, bugüne kadar vahim bir olay yaşanmaması şans olarak nitelendirildi.
Genel Maden İş Genel Başkanı Eyüp Alabaş, Kozlu’da kaza olacağını yıllardır söylemelerine rağmen sözlerini kimseye dinletemediklerini kaydetti.
ÖNDER YILMAZ, MERİÇ TAFOLAR Ankara

‘HIZ’ EMNİYETTEN ÖNEMLİ
Halen göçük altında olan 3 işçinin cenazelerine ulaşmak için çalışmalar sürerken, taşeronlaşmadan yakınan işçiler, aldıkları ücretin düşüklüğü nedeniyle önlemleri ikinci plana iterek çalışmak zorunda kaldıklarını belirttiler. Aylık 900 ile bin 100 lira arasında maaş aldıklarını ifade eden işçiler, TTK’ya bağlı yer altı işçilerinin 2500-3000 lira arasında maaş aldıklarını, kendilerinin galeri açtıkça prim aldıklarını belirten işçiler, “Firmanın hakedişi ilerlenen metreyle orantılı. Ne kadar çok galeri açılırsa o kadar çok para alınıyor. Zamanla yarış var. Bu nedenle de emniyet tedbirlerine gerekli özen gösterilemiyor” dedi.