‘Bizim kuşağın kutup yıldızıydı’

Ünlü psikolog ve yazar Doğan Cüceloğlu (83), dün Beşiktaş’taki evinde hayatını kaybetti. Anjiyo geçirdiği öğrenilen Cüceloğlu’nun evde başının üzerine düşmesi sonucu hayatını kaybettiği belirtildi. Bir süre önce “Var mısın?” adlı kitabını yayımlayan Cüceloğlu’nun ölümü, okuyucularını yasa boğdu. 

Edinilen bilgiye göre bir süre önce anjiyo geçiren ünlü psikolog Cüceloğlu, dün Beşiktaş Akatlar’daki evinde yürürken ayağının takılması sonucu başının üzerine düştü. Evdeki görevli durumu sağlık ekiplerine haber verdi. Eve gelen sağlık ekipleri, Cüceloğlu’nun hayatını kaybettiğini tespit etti.

Emniyet’ten açıklama

İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, saat 14.00 sıralarında, Doğan Cüceloğlu’nun yaşamını yitirdiği bilgisi üzerine evinde inceleme yapıldığı kaydedildi. Yapılan araştırmada, Cüceloğlu’nun evine haftada 2 defa temizlemeye giden M.Ç isimli kişinin binaya geldikten sonra 2 defa zile bastığını, kapıyı açan kimse olmadığını, eve girdiğinde şahsı hareketsiz olarak yerde yatar vaziyette gördüğünü ve daha sonra yetkililere haber verdiğini söylediği belirtilen açıklamada, Cüceloğlu’nun kafa kısmında düşmeye bağlı kanamanın olduğunun anlaşıldığı, konuyla ilgili çalışmaların devam ettiği vurgulandı.

Cüceloğlu’nun ölümüne ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı da soruşturma başlattı. Herhangi bir darp cebir izinin olmadığı öğrenilen Cüceloğlu’nun kesin ölüm nedeni için savcı, adli tıp hekimi ile olay yerinde inceleme yaptı. Olay sırasında dışarıda olan eşi Yıldız Hacıevliyagil Cüceloğlu ile kızı da komşularının haber vermesi üzerine eve geldi. Cüceloğlu’nun oğlunun yurt dışında olduğu öğrenildi.

Prof. Dr. Üstün Dökmen, hocası Cüceloğlu’nun ölümüyle ilgili, “Cumhuriyet döneminin ülkemizi psikoloji bilgisiyle aydınlatan çok önemli fenerlerinden birisiydi. Ağabeyimdi, dostumdu ve hocamdı. Bütün insanlar fani, herkes bir gün ölecek ama hiçbir ölüm yeterince vakitli değildir. Doğan ağabey, 10-15 daha sene verimli yazabilirdi. Ülkenin acı kaybı olmuştur. Bu ülkedeki herkesin kuzey kutbuydu” dedi.

New York Üniversitesi öğretim üyesi, eğitimci, yazar Prof. Dr. Selçuk Şirin ise, şunları söyledi: “Doğan Cüceloğlu bizim kuşağın kutup yıldızıdır. Türkiye’de psikoloji biliminin sınırlarını tek başına genişletmiş, eğitimden toplumsal sorunlara çok geniş bir alanda hümanist bir bakışın geniş kesimlere ulaşmasına öncü olmuştur. Türkiye’nin şu kamplaşmış zemininde Doğan hocanın hümanist çağrısına ihtiyacımız var. Çok çok üzgünüm çünkü en son iki hafta önce telefonda konuşup ortak bir proje yapalım diye sözleşmiştik. Nasip olmadı. Bazı şeyleri ertelememek gerekiyor.”

Cüceloğlu’nun son kitabı “Var mısın?”ı birlikte hazırladığı Kanal D ana haber sunucusu, gazeteci Deniz Bayramoğlu ise, “Türkiye çok büyük bir insanı kaybetti” ifadelerini kullandı.

‘Boşluğu doldurulamayacak’

Türk Psikologlar Derneği Başkanı Prof. Dr. Okan Cem Çırakoğlu da “Doğan hocamız, mesleğimizin, modern psikolojisinin en önemli isimlerinden biriydi. Boşluğu asla doldurulamayacaktır. Psikolojiye ve ülkemize önemli hizmetler verdiği, bilimselliği koruyarak bizim dalımızı insanlara tanıttığı için minnettar kalacağız. Cüceloğlu, yazdığı kitaplala herkese yol göstermiş, öğrencilerine örnek olmuştur” diye konuştu.

Kendi dilinden özgeçmişi

Doğan Cüceloğlu, Mersin’in Silifke ilçesinde 11 çocuklu bir ailenin 11’inci çocuğu olarak dünyaya geldi. Ortaokulu Silifke’de bitirdikten sonra subay olan ağabeylerinin yanında Ankara ve Kırklareli’de liseyi bitirdi. İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden mezun olan Cüceloğlu, ABD’de Illinois Üniversitesi’nde bilişsel psikoloji doktorasını yaptı. Türkiye’de Hacettepe Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi’nde çalıştı, Fulbright bursu ile Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nde ziyaretçi öğretim üyesi olarak bir sene görev aldı. 1980-1996 yılları arasında ABD’deki Fullerton şehrinde California Eyalet Üniversitesi’nde görev aldı. Amerika’daki görevinden emekli olup ayrıldıktan sonra Türkiye’de kitap yazmayı sürdürdü. Kitap yazmanın yanı sıra konferanslar ve seminerler verdi, televizyon programları yaptı. 40’tan fazla bilimsel makalesi ve çok sayıdaki kişisel gelişim kitabı ile tanınıyordu.

‘Annen yok, kimsen yok’

Doğan Cüceloğlu, bir röportajında 10 yaşındayken annesini kaybettiğini söyleyerek, ölümle tanışmasını gözleri dolarak şöyle anlatmıştı: “Annem hastalandı ve öldü diyorlar ama hep içimde ‘Misafirliğe gitti, bir gün sonra gelecek, iki gün sonra gelecek’ diye bakıyorum. Üç gün geçti gelmedi, dört gün geçti gelmedi, beş gün geçti gelmedi. Ve bir gün dedim ki ‘Ben annemi bir daha göremeyeceğim.’ Ölümün o zaman farkına vardım, bir daha göremeyeceğim. Ve kaçtım, mezarının yanına gittim. Ve orada annem, böyle kalakaldım. Annemi bir daha göremeyeceğim, öyle kalakaldım. Eve geldim, babamı gördüm ve dedim ki ‘Allahım inşallah babam ölmez.’ Çünkü ölümü öğrendim artık, ölünebiliyor. Babamın da kendine özgü sorunları vardı, o da dört yaşından beri babasız büyümüş. Bir gün bir şey yaptım ‘Niye öyle yapıyorsun’ diye bağırdı, ben kalakaldım ve enteresan bir şekilde çocuk aklımla şuna karar vermiştim: ‘Annen yok, kimsen yok.’ Bne böyle bir karar verdiğimi yıllar sonra anladım, annen yok kimsen yok. O zaman kimsen yoksa senin bir şey istemeye hakkın yok, sadece başkalarını memnun etmeye çalışırsın. Annen yok, kimsen yok.”

İlk evliliğini anlatmıştı

Doğan Cüceloğlu, Amerika’da doktora öğrencisiyken, kendisi gibi doktora öğrencisi olan Emily ile tanıştı ve evlendi. On bir yıl süren evliliğinden üç çocuğu oldu: Ayşen, Elif ve Timur. Bu evliliğini Cüceloğlu, kendisine ait internet sitesinde şöyle anlatmıştı: “Amerika’da doktora öğrencisiyken, benim gibi doktora öğrencisi olan Kaliforniya’da doğmuş büyümüş Emily ile tanıştım ve evlendim. On bir yıl süren evliliğimizde üç çocuğumuz oldu: Ayşen, Elif ve Timur. Evlendiğimde ne kendimi tanıyormuşum, ne de evliliğin ne olduğunu. Silifke’de büyürken çevremde gördüğüm evlilik, koca, baba modelleriyle Kaliforniya’da büyümüş feminist bir Amerikalı kıza kocalık yapmaya çalıştım. Sonuç: hem ben çok ıstırap çektim hem de Emily’e acı çektirdim. Benim şimdi yüreğimi en çok yakan çocuklarıma verdiğim acılar. Onlardan dört yıl ayrı yaşadım.” Doğan Cüceloğlu, halen Yıldız Hacıevliyagil Cüceloğlu ile evliydi.

‘Binlerce öğrenciye ışık oldun’

Doğan Cüceloğlu’nun vefatının ardından yapılan taziye ve başsağlığı mesajlarından bazıları şöyle:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan: Kıymetli bilim insanımız Doğan Cüceloğlu’nun vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim. O, kendini insanlara adamış, bu kubbede hoş bir sada bırakmayı en güzeliyle ifa etmiş bir değerimizdir. Ardında bıraktığı sevgi ve irfan yolu, herkese ilham olmaya devam edecek. Onu her daim çok özleyeceğiz. Allah rahmet eylesin.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop: Kitaplarından ve etkili konuşmalarından her zaman istifade ettiğimiz kıymetli hocamız Doğan Cüceloğlu vefat etti. Eserleriyle hepimiz için faydalı olmaya devam edecektir. Allah rahmet etsin.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: Türkiye’de psikoloji alanının önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu’nun vefatını üzüntüyle öğrendim. Kıymetli bilim insanımıza Allah’tan rahmet, ailesine ve sevenlerine başsağlığı diliyorum.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy: Ülkemizin kıymetli bilim insanlarından psikolog ve yazar Doğan Cüceloğlu’na Allah’tan rahmet diliyorum. Kederli ailesi ve tüm sevenlerinin başı sağ olsun.

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk: Canım abim, hocam, bana, öğretmenlerime ve yetiştirdiğin binlerce öğrenciye desteğinle ışık oldun. Mütevazılığınla, yaşam sevincinle, eserlerinle bize büyük miras bıraktın ama ben seni çok özleyeceğim. Türkiye’nin başı sağ olsun.

Fotoğraf: Ozan Güzelce