Bipolar bozukluk nedir, nasıl anlaşılır?

Bipolar bozukluk ve ruhsal değişimler

Bipolar bozukluk, maninin depresyona doğru ilerlemiş hâlidir. Manik terimi, “aşırı hareketli, enerjisi bol, konuşkan, umursamaz ve güçlü” olunan bir dönemi tanımlar. Her ne kadar doğal olarak her insanda bu belirtiler olsa da bunların aşırı olması manik depresif hastalığının habercisidir. Bipolar olup bu belirtileri yaşayanların, hastalığın manik döneminde olduğu söylenebilir.
Bipolar bozuklukta, kişinin ruh hâlinde dönemsel olarak değişimler meydana gelir. Bu değişimler sebebi ile “iki uçlu bozukluk” veya “manik depresif” olarak da bilinir. Bipolar bozukluk, adının da temsil ettiği iki uçlu bir ruh hâlidir. Hasta, ruhsal değişimleri uçlarda yaşamaktadır. Hastanın çok mutlu, enerjik, korkusuz, güçlü, konuşkan, sinirli, aşırı alışveriş yapan bir ruh halinin olduğu döneme manik dönem adı verilir. Bu dönemlerde hasta kendisini çok iyi hissettiği için tedaviyi reddedebilmektedir.
Bipolar bozukluğun ikinci evresi, enerjik ve mutlu hâlin tam zıt olduğu bir dönemdir. Hasta bu dönemde kendisini, manik dönem aksine aşırı değersiz, mutsuz, üzüntülü hisseder. Bu dönemde suçluluk hissi, enerji kaybı ve uyku problemleri de ortaya çıkmaktadır. Bipoların ikinci evresi tamamen üzüntü odaklıdır ve bipolar depresyon dönemi olarak adlandırılır. Kişi, tedavi olmaz veya tedaviyi reddederse tehlike arz etmektedir ve kişi intihar girişiminde bulunabilir.

Bipolar bozukluk belirtileri

Bipolar bozukluğun birbirine iki zıt ruhsal evresi vardır.
1-Mani veya hipomani belirtileri
• Yetersiz veya aşırı neşe hali
• Öfke, sinir, agresiflik
• Hızlı düşünme
• Aşırı konuşma ve konudan konuya atlama
• Yüksek enerji, daha az uyku hâli
• Abartılı özsaygı, güçlülük, aşırı mutluluk
• Ani karar değişikliği (ani seyahat, yüksek riskli kararlar, hızlı araba kullanımı, aşırı ve gereksiz alışveriş)
2-Bipolar depresyon belirtileri
• Ruh hâlinde depresiflik
• Uyku hâli
• Her zamanki aktivitelerden ve hayattan zevk alamama
• Enerji düşüklüğü
• Yavaş konuşma / konuşmama
• Konsantrasyon düşüklüğü
• İntihar düşüncesi ve girişimi

Bipolar bozukluğa yakalanma riski

Bipolar bozukluk, genetik faktörlerle de kendini gösterebilmektedir. Genlerde bu hastalığa sahip özellikler varsa sizde de olma ihtimali yükselir. Hiçbir aile üyesi ya da yakın akrabada bipolar bozukluk yoksa hastalığın görülme olasılığı %1 ile %2 arasında değişim gösterir. Birinci dereceden aile üyelerinin (anne, baba, kardeş), herhangi birinde bu hastalık varsa görülme sıklığı %8’lere çıkmaktadır. Bu olasılık, tek yumurta ikizlerinde %45-60’a kadar çıkmaktadır.

Bipolar bozukluğun görülme riski 18 – 24 yaş aralığındaki gençlerde daha sıktır. Özellikle 20’li yaşlarda görülen bu hastalık 7’den 77’ye tüm yaşlarda görülebilir. Çocuklar ve 65 yaş üstünde nadir olarak mani görülmektedir.

Bipolar bozukluk tedavisi

Bipolar bozukluğa sahip hastalar, özellikle bipolar depresyon belirtilerin daha başladığı dönemde uzman hekim ile görüşüp destek almalıdır. Uzman hekimin önerisine göre tedavi yöntemi uygulanmalıdır. Aşırı saldırgan durumlarda kliniğe yatmak gerekebilmektedir.
Bipolar bozukluğa sahip hastaların %90’ı, yaşamlarında en az bir kez klinikte yatarak tedavi görmüşlerdir.