Askeri Yargıtay ve AYİM kaldırıldı

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) halk oylamasının kesin sonuçlarını Resmi Gazete’de yayımlamasının ardından 18 maddelik anayasa değişikliğinde yer alan yüksek yargıyla ilgili düzenlemelerde süreç başladı. Cumhurbaşkanı’nın partisine üye olmasının önündeki engel de kalktı. Diğer maddeler ise 2019’da ya da erken seçim halinde yürürlüğe girecek. Kesin sonuçların Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla yüksek yargıyla ilgili düzenlemeler yürürlüğe girdi. 2010 anayasa değişikliğiyle HSYK üye sayısı 7’den 22’ye çıkarılmış, Genel Kurul ve üç daire şeklinde çalışması benimsenmişti. Yeni düzenlemeyle HSYK’nın adı “Hâkimler ve Savcılar Kurulu” (HSK) oldu ve 13 üyeden oluşacak ve iki daire halinde çalışacak hale geldi.

Kurulun başkanı yine Adalet Bakanı olacak, Adalet Bakanlığı Müsteşarı, kurulun doğal üyesi sayılacak. Kurul için 2010’daki anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasıyla getirilen seçim sistemi de kaldırılacak.

Kurulun üç üyesi, birinci sınıf olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve savcıları arasından, bir üyesi, birinci sınıf olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hakim ve savcıları arasından cumhurbaşkanınca, üç üyesi Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri, üç üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından TBMM tarafından seçilecek.

5 gün içinde başvuru

HSK üyeleri, en geç 30 gün içinde seçilecek ve görevlerine başlayacak. Başvurular, 5 gün içinde TBMM Başkanlığı’na yapılacak. TBMM Başkanlığı, Meclis tarafından HSK’ya seçilecek 7 üyelik için, şartları taşıyan aday adaylarının 2 Mayıs Salı günü saat 18.00’e kadar TBMM Başkanlığı’na başvuru yapmalarına ilişkin duyuruyu da yaptı.

Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ve askeri mahkemeler kaldırıldı. 4 ay içinde, Askeri Yargıtay ve AYİM’in askeri hâkim sınıfından başkan, başsavcı, ikinci başkan ve üyeleriyle diğer askeri hâkimler (yedek subaylar hariç) tercihleri ve kazanılmış hakları dikkate alınarak, HSK tarafından adli veya idari yargıda hâkim veya savcı olarak atanacak. Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülen dosyalardan, kanun yolu incelemesi aşamasındakiler, ilgisine göre Yargıtay veya Danıştay’a, diğer dosyalar yetkili adli veya idari yargı mercilerine 4 ay içinde gönderilecek.

Partili Cumhurbaşkanı

Kesin sonuçların açıklanmasıyla cumhurbaşkanının partiye üye olabilme hakkı maddesi de yürürlüğe girdi. Paketteki başbakanlığın kaldırıldığı başkanlık modeline yönelik düzenlemeler ise 2019’da ya da erken seçim halinde yürürlüğe girecek.

Mevcut HSYK üyeleri ne yapacak?

Mevcut HSYK üyeleri, yeni üyelerin göreve başlayacağı tarihe kadar görevlerine devam edecek ve yürürlükteki kanun hükümlerine göre çalışacak. Görevi sona eren, HSK’ya yeniden seçilmeyen üyelerden, talepleri halinde adli yargı hâkim ve savcıları arasından seçilenler Yargıtay, idari yargı hâkim ve savcıları arasından seçilenler de Danıştay üyeliğine kurul tarafından seçilecek. Öğretim üyeleri ve avukatlar arasından seçilenler ise Danıştay üyeliğine cumhurbaşkanınca atanacak. Bu atamalarda boş kadro olup olmadığına bakılmayacak, seçilen ve atanan üye sayısı kadar Yargıtay ve Danıştay kadrolarına kadro ilave edilecek.