Anayasa değişikliği kabul edildi! Yeni anayasa ne getiriyor?

Referandum sonucunun ardından anayasa değişikliğinin büyük çoğunluğu 3 Kasım 2019’da hayata geçecek. Ancak 18 maddelik değişiklik teklifinin 3 maddesi için bu durum geçerli değil. Söz konusu 3 madde hemen uygulanacak.. işte madde madde yeni anayasanın getirdikleri?

Anayasa değişiklğine ilişkin Türkiye kararını verdi.. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi için yapılan 18 maddelik Anayasa değişikliği, yüzde 51.4 oy oranıyla kabul edildi.

Yapılan düzenlemeler arasında 3 madde hemen yürürlüğe girecek... Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, 30 gün içerisinde yeniden yapılandırılacak, askeri yargı kaldırılacak ve Cumhurbaşkanı’nın partiye üyelik hakkı da hemen uygulanabilecek..

Genel seçimler için süre 4 yıldan 5 yıla çıkartılıyor ve milletvekili ile cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aynı gün yapılması öngörülüyor.Siyasi partilere üye olmasına izin verilen cumhurbaşkanının kendisine ve meclisin üye tam sayısının beşte üçüne seçimleri yenileme hakkı veriliyor.Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) erken seçim kararı almaması halinde yeni sistem 3 Kasım 2019 günü eşzamanlı yapılacak olan cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerle birlikte yürürlüğe girecek. Ancak TBMM'nin yeni değişikliklere uygun uyum yasalarını gündemine almaya başlaması bekleniyor.

YENİ ANAYASA NE GETİRİYOR

Cumhurbaşkanlığı sistemi çatısı altında getirilmesi öngörülen yeni düzenlemeler şöyle:Kaynak: Yeni anayasa ne getiriyor? Düzenlemeyle Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu olarak değişti. Üye sayısı 23'ten 13'e, daire sayısı da 3'ten 2'ye düşecek. Adalet Bakanı ve müsteşarı kurulun doğal üyesi olarak kalacak. 4 üyeyi cumhurbaşkanı belirleyecek, 7 üye ise, Meclis tarafından seçilecek.

Üyeler, 4 yıl için seçilecek, süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilecek. Kurulun yeni üyelerinin belirlenmesi 30 gün içinde gerçekleştirilecek. Anayasa Mahkemesi’ndeki 2 askeri üyenin görevine son verilecek. Üye sayısı 17’den 15’e indirilecek. Anayasa değişikliği metninde yer alan düzenlemeler özetle şöyle: 1. Madde: ‘Yargının bağımsızlığı’ ilkesine ‘tarafsızlık’ da eklendi.

2. Madde ile : 550 olan milletvekili sayısı 600’e çıkarıldı.
3. Madde ile de: 25 olan milletvekili seçilme yaşı 18’e indi. Milletvekili adaylık şartlarından ‘askerliğini yapmış olmak’ çıkarıldı. ‘Askerlikle ilişiği olmayanlar milletvekili adayı olabilecek.

4 yıl olan genel seçim dönemi 5 yıla çıkarıldı. Böylece milletvekillerinin görev süresi cumhurbaşkanına eşitlendi.
Bu hak mevcut milletvekillerini kapsamayacak. TBMM ve cumhurbaşkanı seçimi aynı gün yapılacak. Cumhurbaşkanı seçiminin birinci turunda yüzde 50.01 çoğunluk sağlanamazsa ikinci oylamada sadece cumhurbaşkanı seçimi yapılacak.

5. madde ile Bakanlar Kurulu ifadesiyle birlikte Kanun Hükmünde Kararname kavramı çıkarıldı. Meclis’in af kararı için nitelikli çoğunluk sayısı 330’dan 360’a yükseldi.

6. madde ile Meclis’in denetim yollarından gensoru ve sözlü soru kaldırıldı. Seçilmeye engel suçtan Yüce Divan’da mahkum olmadığı sürece hiçbir bakan ve hükümet 5 yıl boyunca düşürülemeyecek.

8. Madde ile Cumhurbaşkanının ‘Devlet Başkanı’ unvanı yazıldı. Devlet organlarının uyumlu çalışmasını ‘gözetme’ işlevi, ‘temin eder’ ifadesiyle güçlendirildi. Cumhurbaşkanı'nın, bakanlıkların yeniden yapılandırılması ve yürütmeyle ilgili konularda kararnameler çıkarılabilmesi sağlandı..

9. Madde ile Cumhurbaşkanının yargılanabilmesi için Meclis’te 301 imzayla soruşturma önergesi verilmesi, 360 gizli oyla soruşturma açılması ve 400 gizli oyla Yüce Divan’a gönderme kararı alınması gerekiyor. Yüce Divan’ın verdiği ceza veya suç türü milletvekili seçilme şartlarına engel oluşturmuyorsa cumhurbaşkanı göreve devam edebiliyor. Cumhurbaşkanı görevi bittikten sonra aynı şartlarda yargılanabiliyor

10. Madde ile Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanı tarafından milletvekili seçilme niteliği taşıyanlar arasından atanacak. Yardımcılar ve bakanlar, görevleriyle ilgili suçlamalarda cumhurbaşkanı ile aynı şartlarda yargılanacak. Görev dışında iddia olunan suçlamalarda ise milletvekillerinin dokunulmazlık haklarına sahip olacak.

11. Madde: Meclis 360 milletvekilinin oyuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Cumhurbaşkanı da Meclis’in yenilenmesi kararı alabilecek.

12. Madde: Olağanüstü Hal durumu cumhurbaşkanınca ilan edilecek. OHAL’in süresi en fazla 6 ay olacak ve karar aynı gün TBMM’nin onayına sunulacak. Cumhurbaşkanının OHAL’de çıkaracağı kararnameler, ‘temel hakları sınırlayamaz, kanunla düzenlenen konuları kapsayamaz’ gibi sınırlamalara bağlı olmayacak.

15. Madde: Ülke bütçesini cumhurbaşkanı hazırlayarak Meclis’e sunacak.

16. Madde: Bu tek maddeyle 36 maddede değişiklik yapıldı ve 21 madde kaldırıldı. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun yetkisine ‘idari soruşturma’ açmak ve denetim alanına TSK eklendi. Jandarma Genel Komutanı MGK’dan çıkarıldı. Anayasa Mahkemesi’nin üye sayısı 17’den 15’e inecek.