Aliağa ölüyor, termik santral yükü kaldırmaz uyarısı

TÜRKİYE'nin en yoğun sanayi bölgelerinden olan ve Enka şirketinin yeni bir termik santral kurmayı planladığı İzmir'in Aliağa İlçesi, kirlilikle boğuşuyor. Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ümit Erdem, “Aliağa'da ölümüne bir kalkınma üzerinde duruluyor. Bölgedeki tüm sanayiciler kendi çukurlarını kazıyor. Termik santraller çevre kirliliğinin önemli sebeplerindendir. Aliağa'da kirlilik kapasitesi aşıldı, artık başka yükü kaldıramayacak durumda” dedi.

Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP) ile Aliağa Demokrasi Platformu'nca ortaklaşa düzenlenen ‘Aliağa'daki Mevcut Kirlilik ve Termik Santrallerin Kirliliğe Etkisi’ konulu panele ilgi yoğun oldu. Petrol İş Sendikası Aliağa Şubesi Konferans Salonu'ndaki panele, konuşmacı olarak Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ümit Erdem, Çağdaş Hukukçular Derneği Temsilcisi Avukat Berrin Esinkaya, İzmir Tabip Odası Temsilcisi Dr. Oya Otyıldız, Menemen Ziraat Odası Başkanı Şerefsofuoğlu ve Yeşiller Partisi Eski Genelbaşkan Yardımcısı Melih Ergen katıldı. Prof. Dr. Ümit Erdem, kirlilik konusunda net ifadeler kullandı. Kurulacak bir termik santralın bölgenin felaketi olacağını öne süren Prof. Dr. Erdem, şunları söyledi:

“Aliağa'da bırakın termik santrali, demirci dükkanı bile açılamaz. Aliağa'da kirlilik kapasitesi aşılmıştır. Ya başka bir yer bulunmalı ya da politika değiştirilmeli. Türkiye'nin politikası fosil yakıtların üzerine kurulmuş. Başta da kömür geliyor. Linyit kömürün en çok olduğu yerlerden birisi bizim ülkemiz. Fakat linyitin belli bir atığı var. İthal kömürle çalışan bir santral olsa da durum değişmez. Üstelik Aliağa sadece kendisini değil, İzmir'i kirletir durumda. Fakat bazı bilimadamları şaşırtıcı bilgiler ortaya atıyor. Aliağa'da havanın temiz, toprağın kirli olduğunu söylüyor. Ben bu işe yıllarını vermiş bir bilimadamı olarak buna anlam veremedim. Aliağa'da ölümüne bir kalkınma üzerinde duruluyor. Bunun adına da sürdürülebilir kalkınma deniyor.”

‘SANTRAL HATA’

Türkiye'de kaçak elektrik kullanım oranının yüzde 22 olduğunu söyleyen Prof. Dr. Erdem, “Hem elektrik mühendisleri odası hem de TÜİK Türkiye'deki elektrik kaçağı oranını yüzde 22 olarak açıkladı. Kayıp ve kaçak oranı yüzde 2 aşağıya çekilirse 1 milyar dolar tasarruf sağlandığını uzmanlar ortaya koyuyor. Nakil hatlarının yenilenmesi durumunda da büyük bir kaybı gidermiş oluruz. Termik santrallerin çoğu Ege'de. Çevre master planlarımız yok. Doğal kaynaklarımızı bilmiyoruz. Nerede neyimiz var bilmediğimiz için de yüzeysel kararlar alıyoruz. Bütün dünya şehirleri kışın kirli olurlar. Fakat İzmir yazın kirli oluyor. Çünkü kuzey batı rüzgarı yazın esiyor ve Aliağa yüzünden İzmir de kirleniyor. Bu durum varken buraya kükürtoksitiyle, azotoksitiyle, külüyle, partikülüyle bir termik santral daha olabilir mi diye düşünmek lazım” dedi.

‘KİRLİLİK MENEMEN'İ DE VURDU’

Menemen Ziraat Odası Başkanı Şeref Sofuoğlu da konuşmasında Menemen'de kanserden ölümlerin git gide arttığını söyledi, “Menemen ovasında yapılan tarım ülke ekonomisine 300 milyon dolar katkı koyuyor. Aliağa'daki kirliliğin kuzeybatı rüzgarlarının etkisiyle Menemen'e gelmesi sonucu tarım ilaçlarının en çok satıldığı yer olduk. Menemen'de milyarlarca liralık tarım ilacı tüketiliyor. Buna ramen İlçe topraklarındaki verim de giderek düşüyor” diye konuştu.

İzmir Tabip Odası'nı temsilen panele katılan Dr. Oya Otyıldız, termik santrallerin havaya yaydığı partiküllerin insan sağlığına büyük ölçüde zarar verdiğini kaydetti. Dr. Otyıldız, kirliliğe uzun süre maruz kalanların solunum sisteminde ciddi rahatsızlıkların oluştuğunu ve sonu ölümle bitebilecek hastalıklara da yakalanabildiklerini belirtti, “Kirliliğe maruz kalan insan ömrü ortama olarak 14 yıl kısalır” dedi.

Aliağa'da kurulacak termik santralın birçok yönden kanunlara aykırı olduğunu belirten avukat Berrin Esinkaya ise şunları söyledi:

“Kanunda elektriğin kaliteli, ekonomik ve çevreye duyarlı şekilde vatandaşa sunulması gerektiği belirtiliyor. Kurulacak santralde bunların hangisi var? Türkiyede zeytincilik de kanunlarla korunuyor. Kanunlarımızda zeytinliklerin 3 km yakınına toz ve kirlilik oluşturacak sanayi kuruluşunun kurulamayacağı maddesi var. Termik santral dayatmasıyla kanunlar çiğneniyor.”

Yeşiller Partisi Genel Başkanı Melih Ergen de “Bu mesele ahlaki ve vicdani bir meseledir. Aliağa'dan çıkacak bir hayır sesi ile termik santrale karşı çıkılabilir. Gerekirse bir insan zinciri oluşturulur” dedi.