Aladağ’ı cehalet ve ihmal yakmış!

TBMM Aladağ Yurt Yangını Araştırma Komisyonu, Ak Parti Adana Milletvekili Fatma Güldemet Sarı başkanlığında toplandı. Faciayla ilgili adli bilirkişi olarak tayin edilen yangın uzmanı Bekir Metin Demir, tecrübesiz personelin uygulamalarının faciada en önemli etken olarak karşılarına çıktığını belirterek, “Dünya genelinde çok önceden hazırlanan yönetmelikler ülkemizde son 5-10 sene içerisinde yapılmıştır. Aladağ konusunda işletmeciliğini ya da yöneticiliğini bir esnafın yaptığı yurttan güvenlik önlemi alması da beklenemez” dedi.
Demir, yangının binanın tamamını 10 dakikada sarmış olmasını bina yapımında kullanılan malzemenin yangın artırıcı ürünlerden oluşmasına bağladıklarını ifade ederek, “Yangında çıkan duman yüksek zehir içermektedir. O yavrular da aldıkları birkaç nefes sonrası yerlere düşmüşler. Çocuklar camlara yakın olmalarına rağmen pencerelerden istifade edememişler” diye konuştu.
Sınai yangın uzmanı Turgut Cırgaoğlu ise yurt binasına birkaç dakika mesafedeki itfaiyeye geç haber verildiğinin tespit edildiğini belirterek şunları söyledi:
“Yangın girişteki elektrik panosu ile üst kattaki etüt odasında aynı anda başlıyor. Yaptığımız incelemeler kapsamında binanın hemen her tarafının ahşap kaplama olduğunu gördük. Yalıtım malzemesinin de yangın artırıcı madde içerdiği tespit edildi.
En önemlisi de eğitici konumundaki kişilerin yangın esnasında itfaiye yerine eşlerini arayıp yardım istemeleridir ancak itfaiye, olay yerine birkaç dakika mesafededir.”
Yangın tüplerinin de o gün bakım için götürülmesinin talihsiz başka bir gelişme olarak karşılarına çıktığına işaret eden Turgut Cırgaoğlu, “Bunun usulü ise dolu yangın tüpü bırakılır ve boş tüpler bakım için götürülür” dedi.
‘Bilgileri kullanacağız’
Komisyon Başkanı Sarı ise komisyon olarak bütün teknik bilgiler çerçevesinde uzmanları dinlediklerini, toplantılarda ifade edilen bilgileri ve sunumları kullanacaklarını, raporlarını bu çerçevede hazırlayacaklarını söyledi.
YANGININ ÇIKIŞ NEDENİ: Yerinde yapılan incelemede ve görgü tanıklarının ifadelerinde yangının, bina girişindeki müdüriyet odası denilen yerde duvarda bulunan elektrik panosundan çıktığı ifade edilmiştir. Girişte kofra ve sigortaların bulunduğu ana pano üzerindeki sayaçtan çıkarak, müdüriyet odasında bulunan tali panoya giriş yapan kalın bakır iletken ara kablo üzerinde oluşan kısa devre / ark nedeniyle yangının başladığı tespit edilmiştir.
KARBONMONOKSİT ŞOKU: Oluşan kısa devre sonucu kapının üzerindeki tavan ve çatı kaplamasının da yanmaya başladığı, odada bulunan öğrencilerin kapıya yaklaşamadıklarından dolayı odadan çıkamayıp cam tarafında toplandıkları, ancak karbonmonoksit zehirlenmesine maruz kalmaları nedeniyle şok ve uyku haline geçerek akabinde eks oldukları anlaşılmıştır.
YETERLİ BİLGİ VERİLMEDİ: Çevreden gelenlerce ve itfaiye ekiplerince odadan herhangi bir ses gelmemesi yurt görevlilerince bilgilendirme yapılmaması üzerine kimsenin bulunmadığı gerekçesiyle müdahale yapılmadığı anlaşılmıştır.
YANGIN TATBİKATI YAPILMAMIŞ: Ölümlerin meydana geldiği 2. kattaki odalar yangın merdiveni koridorunda olup, kapıları yangın merdivenine 6 metre diğer oda 3 metre (bitişik oda) mesafededir. Üst kat yangın merdiven kapısının kolu üzerinde bulunduğu ve kilitli olmadığı görülmüştür. Öğrencilere önceden yangın eğitimi, kapı kaçış yolları ve kaçış şekli tatbikatı yaptırılmış olsa kendilerini kurtarabilme imkânı bulabilecekleri tahmin edilmektedir.
DAYANIKLI METAL DEĞİLDİ:
Üst katta bulunan yangın merdiveni kapısı 80 santimetre olup
dış sola doğru açıldığından merdiven inişini bir miktar engellemektedir. Kapılar busbar tipi ve dayanıklı metal değildir.
YAPI SAHİBİ SORUMLU: Yangın güvenlik sistemlerinin yaptırılmasının gerekli olduğu yapı sahibine yazılı olarak bildirildiği hâlde, yapı sahibi tarafından yaptırılmamış veya standartlara uygun yaptırılmamış ise, yapı sahibi sorumlu olur. İlgili maddelerde, (binalardaki yangın güvenlik önlemlerinin periyodik kontrol, test ve bakımları ile standartlara uygun hale getirilmesi) bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince, kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda en büyük amir tarafından yaptırılır.
RÖLELER PANODA YOKTU: Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre binalarda bulundurulması zorunlu olan hayat kurtaran 30mA kaçak akım rölesi ile yangın önleme 300mA lik kaçak akım rölelerinin panoda bulunmadığı görülmüştür. (Elektrik tesisatında uygun olmayan ek yerleri) Klemens kullanılmayıp, burkulma / sarma şeklinde bağlantılar yapılmıştır.
İTFAİYE YERİNE EŞİNİ ARADI:
İtfaiyenin yangının başlama olayından 10 dakika kadar sonra haberdar edildiği, binada bulunanların kendi gayretleri ile söndürme çalışması yaptıkları başarılı olamadıkları, telefonla itfaiyeye değilde, eşlerine bilgi verdikleri ifadelerden anlaşılmıştır.

‘Yangın söndürme cihazı yoktu’
“Yangın mahallinde hiçbir yangın söndürme cihazları görülememiştir. Elektrik kesildiğinde aydınlatma sistemi mevcut değildir. Kaçış levhaları görülememiştir. Olay yerinde atlama yatağı veya brandası bulunmadığından battaniye üzerine atlayarak kurtama işlemi yapılmıştır. Yurt binasında ahşap lambri, poliüretan duvar kaplama ve halı, yatak gibi hızlı yanıcı malzemeler mevcuttur. Yanıgın erken uyarı sistemlerinin (duman dedektörleri, ikaz uyarı sinyali vb.) ve elektrik kesintisinde devreye girecek ışıldakların olmadığı, yangın kaçış levhalarının, seyyar yangın söndürme tüplerinin bulunmadığı görülmüştür. Yurtta yangın ihbar sistemleri bulunmamaktadır.”

SES YOK DİYE BAKILMAMIŞ

BİLGİLENDİRME YAPILMADI: İtfaiye gelmeden önce çevredekilerce 1. kattan sesler duyulması üzerine içerdekilerin merdivenle tahliyeleri yapılırken, gelen itfaiye yardımıyla da tahliye edildikleri, 2. kattan herhangi bir ses duyumu alınamadığından ve bilgilendirme yapılmadığından, yangının da 2. katı tam olarak sarmış olmasından dolayı merdivenle yukarı çıkma ve kontrol etme imkânı bulunmadığı anlaşılmıştır.

BİLİRKİŞİ: YETKİLİLER ASLİ KUSURLU

Bilirkişi Bekir Metin Demir’in yangının olduğu gün yangın tüplerinin bakım için götürüldüğünü söylemesi üzerine komisyon üyeleri şaşkınlık yaşadı. Demir’in yaptığı sunumda yurt ile kaymakamlıktaki görevlilerle ilgili tespitler ise şöyle:
Yurt müdürü Cumali Genç’in yurt idaresi için gerekli bilgi, eğitim ve yeterliliğe sahip olmayan genç yaştaki orta öğretim mezunu belleticilere (eğitmenlere) yurtta kalan çocukların sorumluluğunu verdiği, yurdun fiziki imkânları ve gerekli şartlarını yasal olarak temin etmediği, yangın önleme açısından herhangi bir tedbir almadığı, daha önce yangın eğitimi aldığını belirtmesine rağmen uygulamaya koymadığından asli kusurlu olduğuna.
Mahmut Deniz’in Cumali Genç’le birlikte yurdu yönetmesi, yangın tedbirleri için üzerine düşen görevi yapmadığından asli kusurlu olduğuna.
Yurdun bağlı olduğu derneğin yönetim kurulu başkanı olan İsmail Uğur’un mevzuatlar gereği yangın yönetmeliğine ve yasal düzenlemelere uygun davranmadığından 12 kişinin ölümüne ve 20 den fazla kişininde hayati önemi olamayan yaralanmalarına sebebiyet verilmiş olduğundan asli kusurlu olduğuna.
Her ne kadar yurt yönetim kurulunca, yurdun yönetimiyle ilgili kararlar alınarak yurt müdürünün yetkilendirilmiş uygulayıcı olduğu, uygulamaların yönetim kurulu başkanı ve müdürün yetki onayı ile yapıldığı, Ramazan Dede ve Ramazan Keleş’in ferdi yetki kullanmalarının bulunmadığı göz önüne alındığında tali kusurlu olduklarına.
Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği yönetim kurulu üyeleri Mustafa Öztaş ve Mahir Kılıç’ın tali kusurlu oldukları.
26.05.2016 tarihinde Aladağ Kaymakamlığı tarafından görevlendirilen Şube müdürü Davut Gökceli ve Cihan Ünal tarafından yapılan denetimde yurt binasının yangına karşı gerekli tedbirler alınmış mıdır sorusuna evet diyerek olumlu görüş bildirdiği, gerçeğe aykırı rapor düzenlemekten dolayı Gökceli ve Ünal’ın tali kusurlu oldukları kanaatine varılmıştır.

GEÇ İHBAR: Yangın çıkışının ifadelere göre saat 19:00/19:15 civarında başladığı, itfaiyeye 19:24’de ihbarda bulunulduğu, olay mahalline 19:25’de (1-2 dakika sürede) gittiği belirtilmiş, yapılan geç ihbar nedeniyle ve de yangının giriş katı ile üst katta aynı anda başlamış olmasından dolayı tüm binayı hızla sarmış olduğu anlaşılmıştır.