A’dan Z’ye okul seçimi

Okullarda erken kayıt dönemi başladı. Ve çocukları ilk kez okula başlayacak olan ya da okulunu değiştirmek isteyen aileler, “En iyi okul hangisi” sorusunun cevabını bulmaya çalışıyor. Bu noktada ailelerin dikkat etmesi gereken çok sayıda kriter var ve bu kriterleri en yüksek düzeyde sağlayan okullar arasından bir seçim yapmak gerekiyor. Peki, nedir bu kriterler? Bu önemli soruyu İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Gülşah Batdal Karaduman’a yönelttik:

İyi okulu belirleyen özellikler, öncelikle güvenli, eğitim öğretim programının güçlü olması, akademik kadrosunun donanımlı olması, öğrencinin varolan potansiyelini geliştirmesi ve hedeflerinin olması kurum kültürünü yansıtmasıdır diyebiliriz. Öğrencisine ve öğretmenine değer veren, öğrenciyle her yönden ilgilenen merkezinde öğrencinin olduğu okul, iyi okuldur. Sadece akademik olarak değil, öğrencinin her alanda gelişimini desteklemelidir. Öğrencilerin ve öğretmenlerin okulda mutlu olması çok önemli. Çünkü öğretmen okulda mutluysa ve okulu seviyorsa bunu öğrencisine de yansıtır. İyi bir öğretmen okulun fiziki şartları ve donanımı yerinde değilse dahi bu olumsuzluğu tolare etmenin yollarını arar. İyi okul eşittir, iyi öğretmene sahip olan okuldur.

İyi bir okul öğrencilerine;

- Eğitim öğretim alanında, sosyal alanda ve kişisel gelişimi açısından imkânlar sunması gerekir.

- Güncel bilgi birikimiyle donanmış ve donanma çabası içinde olan, zümre çalışması yapabilen, öğrencilere zengin bir öğrenme ortamı sunabilen alanında iyi yetişmiş bir öğretmen kadrosu sunmalıdır.

- Zenginleştirilmiş bir ders programı olmalı. Ana derslere ek olarak yabancı dil dersleri, drama, düşünme becerileri gibi dersler programda yer almalı.

- Bireyselleştirilmiş öğretim programları sunmalı. Güncel eğitim içerikleri ve eğitim materyallerine ulaşma imkânı sağlamalı.

- Sosyal becerilerinin gelişmesi için kulüplere, atölyelere, etkinliklere, sportif ve sanatsal etkinliklere katılma imkânı sunmalı.

- Yeterli büyüklükte sınıflar, laboratuvarlar, atölyeler, oyun alanları, bahçe gibi uygun fiziki imkânlar sağlamalı. Rehberlik, temizlik, güvenlik, yemek, sağlık gibi hizmetleri üst düzeyde sunmalı.

- Okulun fiziksel koşulları eğitime uygun olmalı. Bu kuşak çocukların ihtiyaçlarını önemseyen iyi öğretmenlerce oluşturulmuş iyi bir eğitim programı verilmeli. Aktif katılımlı dersler sunmalı, ders dışı etkinlikleri olmalı, yabancı dili yaşayarak öğretmeli.

- Aileler okul seçerken hangi kriterlere dikkat etmeli?

Ailelerin okul seçiminde alternatiflerinin çok olması hangi okulun çocukları için doğru okul olduğuna karar vermelerini zorlaştırıyor. Kurumsal olması, kurumun vizyonu, misyonu, okul ziyaretinde okul yöneticisinin kurum kültürünü yansıtması ve akademik donanımı önemli kriterlerdendir.

Aileler okulun, öğretmen kadrosuna, ders programlarına, bireyselleştirilmiş eğitim programlarının ve çocuklarının yeteneklerini ortaya çıkaracak ve geliştirecek kulüp-atölye vb. çalışmalarının olup olmamasına, fiziki ortamlarına, yabancı dil eğitimine verdiği öneme, okulun akademik sınavlarda ve sanatsal-sportif yarışmalarda gösterdiği başarılarına, okulun kendini geliştirme noktasında yaptığı çalışmalara ve yatırımlara, okuldaki genel iklime, rehberlik, temizlik, güvenlik, yemek, sağlık, aile ile iletişim gibi hizmetleri ne düzeyde sunduğuna dikkat etmeliler.

Bunların içinde en önemlileri, öğretmen kadrosu ve zenginleştirilmiş ders programlarıdır. Çocukları 40 dakika sırada ders dinlemeye zorlamadan öğrenmeye aktif katılmalarını sağlayan, iyi bir eğitim programı olmalı.

Teknolojiyi derslerinde aktif olarak kullanabilen, 21. yy. becerilerini önemseyen, sürece odaklanan öğretmenleri olmalı.

Ücrete göre karar vermek yanlış

- Ailelerin okul seçiminde yaptığı en büyük hata nedir?

En büyük hata, eve yakınlık, fiyatın uygun olması vb. sebeplerle diğer kriterleri göz ardı etmeleridir. Çocuğu daha anaokulu yaşındayken gittiği okulun üniversite başarısını sorgulamak, başarıyı sadece sayısal puanlarda aramak, sınav odaklı düşünmek, sonuç odaklı olmak ve pek çok aile için özel okullar arasında ücreti daha uygun olanı seçmek.

Bir diğer hata, okulu sadece akademik olarak başarılı mı, değil mi diye değerlendirmeleri, okul hakkında yeterli araştırma yapmadan sadece isme göre ya da tanıdıklarının tavsiyeleriyle gelmiş olmaları.

- Okul, tüm kriterleri karşılasa bile çocuk için uygun olmayabilir mi?

Evet, uygun olmayabilir. Çocuğun bireysel olarak değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalı, çocuğun özel durumları göz ardı edilip bütün öğrenciler eşitmiş gibi davranılmamalı. Farklılıklar göz ardı edildiğinde, öğrencinin özel desteğe ihtiyacı varsa diğer öğrenciler çok başarılı olsa bile o öğrenci için yeterli olmayacaktır. Okulun uygun olup olmadığı çocuğun okul yaşantısı sonucunda anlaşılır. Yani çocuğun gelişim seyrinde olması gerekenden farklı bir tutum sergilemesiyle anlaşılabilir. Bu durumda okul aile işbirliği içinde hareket etmeli.

Çocuk okula mutlu gidiyorsa, mutlu dönüyorsa, heyecanla okulda yaptıklarını anlatıyorsa, öğrenmenin keyfine vardıysa uygun okul bulunmuştur. Çocukları okula bağlayan öğretmenleri ve arkadaşları ile kurdukları sağlıklı iletişimdir. Bu sağlıklı ilişki kurulmadığı müddetçe öğrenci okula karşı olumlu duygular besleyemeyecek, bu durum da okulun sunduğu imkânlardan verim elde etmesini engelleyecektir. Çocuklara söz hakkı vermek ve bu konuda kendilerini ifade etme fırsatı tanımak önemlidir.