5 yıl sonra aynı masada

Türkiye ile Yunanistan arasındaki istikşafi görüşmeler, 5 yıllık bir aranın ardından yeniden başladı ve görüşmelerin 61. turu, dün İstanbul’da yapıldı. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilen görüşmelere Türkiye’yi temsilen Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İşler-Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdürü Büyükelçi Çağatay Erciyes ve Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdür Yardımcısı Barış Kalkavan katıldı. Yunanistan tarafını ise emekli Büyükelçi Pavlos Apostolidis, Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Büyükelçi Aleksandros Kuyu ve Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri’nin Özel Kalem Müdürü İfigeniya Kanara temsil etti. Türk heyetin Dışişleri Bakan Yardımcısı Önal, Yunanistan heyetine de diplomat Apostolidis başkanlık etti.

Görüşmede, daha önce yapılan 60 turda ele alınan konular değerlendirilerek, mevcut durum ve son gelişmeler ile geleceğe yönelik bu konularda atılabilecek adımlar konuşuldu. Taraflar, istikşafi görüşmelerin 61. turunda, bir sonraki görüşmenin Atina’da yapılması konusunda mutabık kaldı.

Yunanistan devlet televizyonu, Türkiye ile Yunanistan arasındaki istikşafi görüşmelerin bir sonraki turunun Atina’da yapılacağını duyurduğu belirtildi.

Türkiye ve Yunanistan arasında ilk keşif amaçlı görüşmeler, 2002 yılının Mart ayında Ankara’da, iki ülkenin dışişleri bakanlığı müsteşarları arasında yapıldı. Taraflar arasında 2016’ya kadar 60 tur görüşme gerçekleştirilirken, 60. tur Mart 2016’da Atina’da düzenlendi. Bu tarihten sonra, Yunanistan’da dönemin Başbakanı Aleksis Çipras hükümetinin isteksiz tutumu nedeniyle askıya alınan görüşmeler, siyasi istişareler formatında devam etti ancak istikşafi çerçeveye dönemedi. Doğu Akdeniz’de iki ülke arasında yakın zamanda artan gerginlik ise taraflar arasında diyaloğun tesisinin önemini bir kez daha ortaya çıkardı.

Samaras karşı çıkmıştı

Yunanistan eski Başbakanı ve iktidardaki Yeni Demokrasi Partisi’nin eski lideri Antonis Samaras, görüşmelerden bir gün önce yaptığı açıklamada, istikşafi görüşmelere karşı çıkarak, bu temasların, Türkiye’ye yönelik olası Avrupa Birliği (AB)yaptırımlarının önünü kestiğini savunmuştu. Samaras, “Kathimerini” gazetesine verdiği mülakatta, Kiryakos Miçotakis hükümetinin Türk-Yunan ilişkilerinde izlediği “yatıştırıcı doktrin” politikasına karşı olduğunu belirterek, “İstikşafi görüşmelerin başlamasıyla Türkiye’ye yönelik AB yaptırımlarının önü kesildi. Yayılmacılık, sadece caydırıcılıkla göğüslenebilir” ifadesini kullanmıştı.

AB ile ABD’den destek geldi

Atina ve Ankara arasındaki istikşafi görüşmelerin yeniden başlaması kararı, ABD, Avrupa Birliği, üye ülkeler ve İngiltere tarafından da memnuniyetle karşılanıyor. İngiltere’nin Avrupa’dan Sorumlu Devlet Bakanı Wendy Morton, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Adebahr ve İspanya Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile Yunanistan arasında istikşafi görüşmelerin yeniden başlaması kararını “memnuniyetle” karşıladıklarını açıklayanlar arasında yer almıştı. AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano da Yunanistan’a Türkiye ile yapacağı istikşafi görüşmelerde, talep etmesi halinde, AB’nin destek verebileceğini söylemişti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da “ABD, Yunanistan ile Türkiye arasındaki istikşafi görüşmelerin, yeniden başlamasını ve her iki hükümetin de sürece bağlılığını memnuniyetle karşılıyor. Doğu Akdeniz’de gerilimin düşürülmesine yönelik tüm çabaları destekliyoruz” ifadesini kullandı.

İçerik gizli ama sorunlar belli

Diplomaside genellikle taraflar arasında birçok sorun bulunduğunda başvurulan istikşafi görüşmelerde, taraflar arasında diyaloğun geliştirilmesi hedefleniyor. Karar almadan önce iki tarafın da görüş ve tezlerinin ele alındığı istikşafi görüşmelerde, genellikle sorunlar paket halinde ele alınıyor ve tüm sorunların çözülmesi amaçlanıyor.

Türkiye ve Yunanistan dışişleri bakanlıkları arasında gerçekleştirilen istikşafi görüşmelerin gündem ve içeriği gizli tutulsa da, iki ülkenin masada tartıştığı meselelerin sınırlı olduğu biliniyor. Nitekim görüşmelerle, Ege sorunlarına her iki tarafın da kabul edebileceği “adil, kalıcı ve kapsamlı” bir çözüm zemini oluşturulmak isteniyor.

Ege sorunlarının uluslararası hukuka uygun barışçıl yöntemlerle çözülmesi gerektiğine inanan Türkiye, Yunanistan’la Ege’de başlıca kara suları, kıta sahanlığı, adaların silahsızlandırılması, coğrafi formasyonların yasal  statüsü, ulusal hava sahasının genişliği alanlarında yaşadığı anlaşmazlıkların  bir bütün olarak ele alınması istediğini her fırsatta vurguluyor.

Öte yandan Türkiye, Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge (MEB) sınırlandırılmasında her şeyden önce hakkaniyet, adalet ve iş birliğinden yana bir tutum sergileyerek kendi haklarını korumasının yanı sıra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) halkının haklarını da korumayı amaçlıyor.

Görüşmeye Kalın da katıldı

Türkiye ile Yunanistan arasında 61. tur istikşafi görüşmeler Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde dün başladı. Görüşmelere Türk tarafı adına Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın (sağ 3), Dışişleri Bakanlığı Denizcilik Havacılık Hudut Genel Müdürü Büyükelçi Çağatay Erciyes (sağda), Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal (sağ 2), Dışişleri Bakanlığı Denizcilik ve Havacılık Hudut Gen Müdür Yardımcısı Barış Kalkavan (sağ 4) ile Yunan heyeti katıldı. Saat 11.00 sıralarında başlayan görüşmeler saat 15.00 sıralarında sona erdi. Basına kapalı yapılan görüşmelere ilişkin Türkiye ve Yunanistan heyetini masada gösteren bir fotoğraf karesi paylaşıldı.- İSTANBUL AA/ DHA

‘Tüm sorunların çözümü mümkündür’

Türkiye ile Yunanistan arasında başlayan 61. tur istikşafi görüşmelere katılan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın sosyal medya hesabından paylaşımda bulunu. Twitter hesabından Türk ve Yunan heyetinin fotoğrafını paylaşan Kalın mesajında şu ifadeleri kullandı: “Görüşmeye katılan Türkiye ile Yunanistan arasında dört buçuk yıldır yapılmayan istikşafi görüşmeler bugün İstanbul’da başladı. Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliğinde Ege dahil tüm sorunların çözümü mümkündür ve bunun için irademiz tamdır. Bölgesel barış ve istikrar herkesin menfaatinedir.” - İSTANBUL DHA