15.06.2021 - 12:20 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dünyaya diz çöktüren koronavirüs pandemisinin kökenleri hakkında spekülasyonların kaynağı olan Çin'in Wuhan'daki laboratuvarının, bir DSÖ müfettişinin aksini iddia etmesine rağmen tesiste canlı yarasalar tuttuğu ortaya çıktı.
Pazar günü Sky News Australia'da yayınlanan ve Wuhan'daki viroloji laboratuvarında çekilen görüntülerde, içerisinde canlı yarasaların olduğu birçok kafes dikkat çekti.
Pandeminin kökenleri hakkında bağımsız olarak araştırmalar yapan Drastic grubunun koordinatörü, yarasaların görüntülerini televizyon kanalı Sky'a temin etti.
Koordinatör, güvenlik nedenleriyle Billy Bostickson takma adını kullanıyor ve yarasaların Wuhan'daki laboratuvarlarda barındırıldığı konusunda uzun süredir ısrar ediyor.
Sky News'dan Sharri Markson'ın Wuhan'daki laboratuvardan geldiği konusunda ısrar ettiği yarasa görüntüleri, Ocak ayı sonlarında bölgeyi ziyaret eden Dünya Sağlık Örgütü ekibinin bir üyesi tarafından yapılan iddialarla çelişiyor.
İngiliz zoolog Peter Daszak, Wuhan Viroloji Enstitüsü'nde yarasaların tutulduğunu öne sürmenin bir komplo olduğunu söylemişti. Aralık 2020 tarihli bir tweet'te Daszak, "Sahada toplanan virüslerin genetik analizi için Wuhan laboratuvarına hiçbir yarasa gönderilmedi." demişti.
Zoolog Peter Daszak, açıklamalarına "Bilim artık böyle işliyor. Yarasalardan örnekler topluyoruz ve laboratuvara gönderiyoruz. Yarasaları yakaladığımız yerde salıveriyoruz!" diyerek devam etmişti.
11 Aralık 2020 tarihli başka bir tweet'te ise Daszak şunları söyledi: "Bu, geniş çapta dolaşan bir komplo teorisidir. Bu parça, liderliğini yaptığım çalışmaları ve 15 yıldır birlikte çalıştığım laboratuvarları anlatıyor. İçlerinde canlı ya da ölü yarasa yok. Bunun gerçekleştiğine dair hiçbir yerde kanıt yok. Bu bir hatave umarım düzeltilir."
İngiliz zoolog daha sonra bu iddialı paylaşımlarını sildi. Daszak bu ay, daha önce inkar ettiği bu iddiaları geri çekti ve Wuhan Viroloji Enstitüsü'nün yarasaları barındırmış olabileceğini kabul etti, ancak onlara sormadığını da itiraf etti.
Sky daha sonra Çin Bilimler Akademisi tarafından üretilen ve aynı zamanda Drastic tarafından ortaya çıkarılan ikinci bir videoyu yayınladı. Video, tesisteki üst düzey P4 laboratuvarının yöneticisi Yuan Zhiming'i sistemlerini açıklarken gösteriyor.
Zhiming, "Bu bizim merkezi kontrol odamız. Merkezi kontrol odamızdaki personel, deneyler ve her türlü kazada gerekli teknik desteği sağlamak için laboratuvarımızdaki personelimizle yakın temas halindedir." ifadelerini kullanıyor.
Pazartesi gecesi ekranlara gelen programda Markson'ı ağırlayan Tucker Carlson, Zhiming'in yorumlarının kazaların olabileceğine dair bir beklentisi olduğunu gösterdiğini söyledi. Sözleri, Nisan 2020'de yarasa araştırması direktörü Shi Zhengli'nin sözlerini destekliyor.
The Wall Street Journal'a göre, meslektaşlarına pandeminin başlangıcında bir "laboratuvar sızıntısı" olabileceğinden endişe ettiğini, ancak virüsün genetik dizisinin laboratuvarındakilerle eşleşmemesi üzerine güven duyduğunu söyledi.
Gazete, yeni koronavirüsten bir laboratuvar kazasının sorumlu olduğunu iddia eden Çin medyasından birkaç haber de dail olmak üzere, 2020 baharında Wuhan'daki laboratuvarlarında yarasalar yetiştirdiğini öne sürdüğünü bildirdi.
Dr Daszak gazeteye buna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi. 'Wuhan'da yarasaları olmadığından oldukça eminim' dedi ve en yakından inceledikleri at nalı türünün esaret altında kötü sonuç verdiğini belirtti.
Scientific American'a göre, Haziran 2020'de Shi bir kaza konusunda endişeliydi. Yazar, Shi ile çalışmaları hakkında konuştu ve virüsün ilk bildirildiği Aralık 2019'daki paniğinden bahsetti:
"Deneysel materyallerin, özellikle de imha sırasında yanlış kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek için son birkaç yıldaki laboratuvar kayıtlarını çılgınca gözden geçirdi."
"Sonuçlar geldiğinde Shi rahat bir nefes aldı: Sekansların hiçbiri, ekibinin yarasa mağaralarından örneklediği virüslerle eşleşmedi. Günlerdir gözüne uyku girmemişti."
Wuhan Viroloji Enstitüsü'nün bu tür tehlikeli işlerin üstesinden gelmek için yeterli donanıma sahip olmadığı endişesi de artıyor.
Vox, Wuhan Viroloji Enstitüsü'ndeki koronavirüs numunelerinin biyogüvenlik seviyesi 2 önlemlerinde ele aldığını aktardı. Diğer laboratuvarların çoğu 3 veya daha yüksek bir biyogüvenlik seviyesi öneriyor.
Biyogüvenlik düzeyi 2'de laboratuvar erişimi kısıtlanır, araştırmacılar eldiven, laboratuvar önlüğü ve göz koruması gibi kişisel koruyucu ekipman giymelidir ve deneysel çalışmaların çoğu, açık laboratuvar tezgahları yerine havayı filtreleyen biyogüvenlik dolaplarında yürütülür.
Biyogüvenlik seviyesi 3, daha düşük seviyelerin tüm önlemlerini içerir ve laboratuvar çalışanları için tıbbi gözetim, solunum maskelerinin kullanımı ve iki set kendi kendine kapanan ve kilitlenen kapı ile kontrol edilen laboratuvar erişimini ekler.
Biyogüvenlik seviyesi 3 önlemleri, havada yayılan potansiyel olarak ölümcül solunum yolu patojenlerini kontrol etmeyi amaçlarken, biyogüvenlik seviyesi 2, 'orta derecede tehlike' oluşturan patojenler içindir.