30.11.2020 - 07:45 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Yüzyılın kabusu koronavirüs salgınındaki yeni şok dalgaları kıtalararası paniğe yol açmaya devam ediyor. Danimarka'dan sonra yedi Avrupa ülkesi ve ABD'de de görülen Cluster-5 virüsüne dair yeni bilgiler ortaya çıkarken uzmanların korkutucu uyarıları peş peşe geliyor.
Dünyaya diz çöktüren koronavirüs salgını, önlenemez şekilde yayılmaya devam ediyor. Dünya genelinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında tespit edilen toplam vaka sayısı 63 milyona merdiven dayadı.
Virüsten en kötü etkilenen ülkeler sıralandığında, ABD'nin başı çekerken, onu Hindistan ve Brezilya takip ediyor. Vaka sayısında her gün yeni rekor kıran Rusya da virüsün vurduğu dördüncü ülke olarak öne çıkıyor.
Virüsten en kötü etkilenen ülkeler sıralandığında, ABD'nin başı çekerken, onu Hindistan ve Brezilya takip ediyor. Vaka sayısında her gün yeni rekor kıran Rusya da virüsün vurduğu dördüncü ülke olarak öne çıkıyor.
Dünya genelinde yeni tip koronavirüs vaka sayısı 63 milyona yaklaşırken, virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 1 milyon 463 bini aştı. İyileşenlerin sayısı ise 43 milyon 429 bine ulaştı.
En fazla vaka ve ölümün görüldüğü ABD ve Hindistan'da enfeksiyonlardaki önlemez artış sürerken, Avrupa'da da ikinci dalga etkisi sağlık sistemini tehdit eden ciddi boyutlara ulaştı.
Şu anda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hastanelerde tedavi gören koronavirüs hastalarının sayısı geçen ay neredeyse iki katına çıktı ve Şükran Günü hafta sonundan 93 bini aştı.
Kovid İzleme Projesi'ne göre, Pazar günü 93 bin 238 Amerikalı virüs nedeniyle hastaneye kaldırıldı. Şu anda pandeminin başlamasından bu yana en yüksek seviyede olan hastaneye yatış oranı, ülke çapında haftalarca artan enfeksiyon oranlarının ardından geldi.
Ülkede 16 eyalet Perşembe ve Cuma günleri açıklanan günlük yeni vakalar için yedi günlük rekor ortalamalar bildirdi.
Doktorlar ve sağlık yetkilileri, tatiller ve seyahatler nedeniyle hem vakaların hem de ölümlerin hızla artması beklenen ABD'nin, karanlık haftalara girmekte olduğundan endişe ediyor.
Başkan seçilen Joe Biden'ın koronavirüs danışma kurulu üyesi Dr Celine Gounder, milyonlarca Amerikalının Şükran Günü yetkililerin seyahat etmeme tavsiyesine karşı çıktığını hatırlatarak yaklaşan ani artışlar hakkında ciddi bir uyarıda bulundu.
Dr Celine Gounder, "Şükran Günü'nden yaklaşık bir veya iki hafta sonra, önce vakalarda bir artış göreceğimizi, ardından yaklaşık bir veya iki hafta sonra hastaneye yatışlarda bir artış görmeye başlayacağımızı düşünüyoruz" dedi.
CBS News'a konuşan Doktor Gounder, "Ve ondan bir veya iki hafta sonra da ölümlerde artış görüleceğini bekliyoruz." dedi ve semptomların, virüse maruz kaldıktan sonra 14 güne kadar gelişebileceğini hatırlattı.
Doktor Gounder, "Ne yazık ki bu, Şükran Günü'nü ailesiyle ve arkadaşlarıyla birlikte kutlayan pek çok kişinin, Noel ve yeni yıl boyunca kendilerini hastanede, yoğun bakım ünitelerinde bulacağı anlamına geliyor" diye ekledi.
Danimarka'dan yayılan mutasyona uğramış virüs şok etkisi yaratırken, uzmanlar uyarı üzerine uyarı yaparak dünyanın ikinci bir kaosla daha mücadele etmesinin çok zor olacağının altını çiziyor.
Dünyanın en büyük vizon kürkü üreticisi Danimarka'daki çiftliklerde ortaya çıkan vakaların ardından vizon çiftliklerinde bulunan yaklaşık 17 milyon hayvanın öldürüldü. Ancak dehşet bununla sınırlı kalmadı.
ABD'den tüyler ürperten bir haber daha geldi. Oregon'daki bir vizon çiftliğindeki işçiler, koronavirüsle temas ettikleri için karantinaya alındı. Çünkü CNN International'ın son dakika olarak duyurduğu haberine göre, çiftlikteki vizonlar eyalette enfekte olan ilk hayvanlar oldu.
Daha önce ülkede Michigan, Wisconsin ve Utah'taki çiftlikleri hayvanların enfekte olduğu olrtaya çıkmıştı. Oregon vizonlarda virüe rastlann dördüncü eyalet oldu.
Oregon'daki yetkililer, vizondan alınan on numunenin hepsinin pozitif olduğunu söyledi. Virüsün kaç kişiye bulaştığına dair bir açıklama yapılmadı.
Oregon Tarım Bakanlığı sözcüsü Andrea Cantu-Schomus, sağlık gizlilik kurallarını gerekçe göstererek, çiftliğin nerede olduğunu veya kaç işçinin testinin pozitif çıktığını söylemeyi reddetti. Ancak, "Çiftlikte yaklaşık 12 bin hayvan var" dedi.
Oregon; Wisconsin, Utah ve Michigan'dan sonra ülkenin dördüncü en büyük çiftlik vizon endüstrisine sahip. Diğer üç eyalette de vizon çiftliklerinde salgın görüldü.
Tarım Bakanlığı sözcüsü Andrea Cantu-Schomus, ilk kez 19 Kasım'da çiftlikteki hayvanlarda virüs belirtisi görüldüğünü söyledi.
ABD Tarım Bakanlığı'na göre, şu anda ülkedeki vizon dahil hayvanların virüsün insanlara bulaşmasında önemli bir rol oynadığına dair hiçbir kanıt yok.
Ancak Avrupa'da, Danimarka ve Hollanda'daki insanların vizondan virüsün mutasyona uğramış halini kaptığı doğrulandıktan sonra milyonlarca hayvan itlaf edildi.
Geçen hafta ise Danimarka'dan ürkütücü haberler gelmişti. Danimarka'da koronavirüs itlafının bir parçası olarak öldürülüp gömülen ölü vizonlar mezarlarından çıkmaya başladı. Vizonların cansız ve çürümekte olan cansız bedenleri, gazla dolduğu için gömüldükleri sığ çukurlardan toprağın üzerine çıktı.
Milyonlarca vizonun itlaf edildiği bölge olan batı Jutland'da polis, yetkililerin enfeksiyon riski olmadığı konusunda ısrar etmeleri üzerine hayvanları yeniden gömmek için alelacele olay yerine gitti.
Ulusal polis sözcüsü Thomas Kristensen devlet televizyonunua yaptığı açıklamada, "Vücutlar çürürken gazlar oluşabilir" dedi ve bunun cesetlerin genişlemesine sebep olabildiğini söyledi.
15-17 milyon vizonun bulunduğu tahmin edilen ülkede şu ana kadar 10 milyon vizonun itlaf edildi. Çürüme aşamasındaki cesetlerin toprak üstüne çıkması, çevredeki toprağa yüksek seviyelerde fosfor ve nitrojen salınabileceği konusunda endişelere yol açtı.
Bu nedenle, ülkede şimdi de milyonlarca vizonun gömüldükleri toplu mezarlardan çıkarılıp yakılması gündeme geldi. Bu nedenle, ülkede şimdi de milyonlarca vizonun gömüldükleri toplu mezarlardan çıkarılıp yakılması gündeme geldi. Danimarkalılar ölü hayvanların fotoğraflarını zombi vizon etiketi kullanarak sosyal medyada paylaşarak, hükümete tepki gösterdi.
Yerel medya, hayvanların göllere ve yer altı su rezervlerine çok yakın gömüldüğünü ve bu da içme suyu kaynaklarının kirlenmesi korkusuna yol açtığını bildirdi.
Danimarka Su Kurulu'ndan Susan Münster, Danimarka gazetesi Jyllands Posten'e yaptığı açıklamada, "Bunun sonuçlarını kimse tam olarak bilmiyor gibi görünüyor" dedi ve ekledi: "Endişe verici bulduğumu itiraf etmeliyim." Politikacı Leif Brogger de aynı gazeteye yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Yetkililer çevremizle oynuyor ve onu çöplük olarak kullanıyor."
Danimarka Çevre Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, bu alışılmadık olayın "çürüme sürecine bağlı geçici bir sorun" olduğunu belirtilerek, bölgenin "hayvanlar ve insanlar için olası sorunlardan kaçınmak için" bir çit kurulana kadar günde 24 saat izleneceğini aktardı.
Ortaya çıkan yeni fotoğraflar ve videolar, Danimarka'da sosyal medyayı heyecanlandırdı. Danimarkalılar, sosyal medyada olayla ilgili yorum yaparken "vizon zombiler" ifadesini kullandılar, ve 'yakında bununla ilgili filmler çekecekler' diyerek şakasını yaptılar.
Polonya'da da vizon çiftliğinde çalışan 18 kişide koronavirüs tespit edilmesi hem ülkede en dünyada endişe yarattı. Sağlık yetkilileri ve veterinerler ilk araştırmalarında, çiftlik çalışanlarına koronavirüsün hayvanlardan bulaştığı kanaatinde olmadıklarını bildirdi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ABD, İtalya, Hollanda, İspanya, Polonya, Fransa ve İsveç'teki çiftliklerde yetiştirilen vizonlarda da koronavirüs çıktığını resmen açıkladı.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), koronavirüsün vizonlar ve insanlar arasında yayılmasını engellemek için yeni bir kılavuz yayınladı. ECDC'nin dün açıkladığına göre, kürk çiftliğinde meydana gelebilecek enfeksiyonlar, 'virüsün vizonlarda daha hızlı mutasyona uğrayabileceği' anlamına geliyor.
Virüsün zamanla değişikliğe uğraması ve mutasyonların ortaya çıkması normal kabul ediliyor. Ancak virüsün insanlardan hayvanlara ya da hayvanlardan insanlara geçişi özellikle endişe verici bulunuyor.
Danimarka'da şimdiye dek 214 kişinin çiftlikte bulunan vizonlarla ilişkili SARS-CoV-2 varyantlarına sahip olduğu belirlenmişti. Bunlardan 12'si benzersiz bir varyasyona sahipti. 'Cluster 5' olarak adlandırılan bu virüsün, hem vizon hem de insanlarda nötralize edici antikorlara karşı orta derecede azalmış bir duyarlılığa sahip olduğuna inanılıyor.
Danimarka'da bulunan en az 216 kürk çiftliğinin koronavirüs ile enfekte olduğuna inanılıyor. Dünyanın en büyük vizon kürkü üreticisi Danimarka'da yeni tip virüs 200'ü aşkın insana ve diğer hayvanlara bulaştı.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, mutasyona uğramış virüsün, geliştirilmekte olan Covid-19 aşılarının etkinliği için tehlike oluşturduğunu açıkladı.
Başbakan Frederiksen, "Durum çok çok ciddi. Virüs vizonlarda mutasyona uğradı ve insanlara geçti. Danimarka'da çiftliklerdeki tüm vizonlar uyutulacak. Damızlık vizonlar da dahil. Bu zorunlu bir karar. Kendi nüfusumuza karşı büyük bir sorumluluğumuz var, ancak şu anda bulunan mutasyonla, dünyanın geri kalanı için de daha büyük bir sorumluluğumuz oluştu” dedi.
Resmi olarak 'Cluster-5 virüs' olarak adlandırılan yeni koronavirüsün görüldüğü vizonların itlafına Danimarka'da kasım itibariyle başlandı. AP ve Reuters'ın dünyaya servis ettiği fotoğraflarda, itlaf edilen hayvanların kepçelerle dev çukurlara gömüldüğü görülüyordu.
AP haber ajansı, Holstebro kenti yakınlarındaki askeri alanda gerçekleşen operasyonu Sağlık Bakanlığı yetkililerinin yürüttüğünü, Danimarka ordusunun ise destek verdiğini bildiriyor.
Yalnızca İskandinav ülkesi Danimarka'da 17 milyon vizonun itlaf edileceği belirtilirken, Polis Şefi Thorkild Fogde, mutasyona uğrayan virüsü yok etmek amacıyla ülke genelinde binden fazla çiftlikte bulunan 17 milyon vizonun hızlı bir şekilde itlaf edileceğini aktarıyor.
Danimarka Ticaret Bakanı Simon Kollerup ise, vizon çiftliği sahiplerine ekonomik destek sağlanacağını duyurmuştu. Öte yandan Danimarka hükümeti, ülkedeki tüm vizonları öldürme kararının yasal bir dayanağı olmadığını açıkladı ve bunun için halktan özür diledi.
Beş ay önce, Danimarka'nın kürk çiftliklerindeki ilk salgınında 11 bin vizon itlaf edildi. Ağustos ayında Hollanda, kürk çiftliklerindeki bir dizi corona virüs enfeksiyonunun ardından, vizon çiftçiliğinin üç yıl sonra sonunun gelebileceğini açıkladı.
Geçtiğimiz üç ayda, bir dizi corona virüs salgınının ardından ABD'deki kürk çiftliklerinde 10 bin vizon öldü. İspanya'da ise, yüzde 90'ına corona virüs bulaştıktan sonra 92 binden fazla vizon katledildi.
Humane Society International'dan Joanna Swabe, "Kürk fabrikaları hayvanlara karşı acımasız olmasının yanı sıra, zoonotik hastalıkların yayılması için uygun ortam sağlıyor" deyip ekliyor:
"Özellikle vizon kürkü çiftlikleri koronavirüsler için rezervuar görevi görerek insanlara bulaşabilen patojenleri kuluçkaya yatırıyor. Dünyanın kürk çiftçiliğine son vermesi için artık oldukça ikna edici argümanlarımız bulunuyor."
İngiliz hükümetinin ziyaretçi yasağı kararı, bu şekilde alınan seyahat kısıtlaması kararlarından farklı gelişti. Karar, önceki örneklerinin aksine, Cumartesi sabaha karşı 4'te, yürürlüğe girmeden yalnızca iki saat önce duyuruldu.
İngiltere Ulaştırma Bakanı Grant Shapps, kararın Danimarka sağlık yetkililerinin yayılma ile ilgili endişelerini açıklamaları sonrası hızla alınması gerektiğini söyledi.