22.04.2021 - 20:06 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Cephe hattına 120 bin asker yığıldı, savaş gemilerinden füzeler fırlatıldı, jetler peş peşe havalandı, savaş korkusu dünyayı sararken kıvılcım yeni bir ülkeye sıçradı.
Rusya lideri Vladimir Putin 2014'te el koyduğu Kırım'a Nisan ayı başından bu yana onlarca savaş gemisi ve savaş uçağı gönderdi, S-400 füze savunma sistemi konuşlandırdı.
Ordu birliklerinin bu yıl Nisan ayında irili ufaklı toplam 4 bin 48 tatbikat icra edeceğini aktaran Rus Savunma Bakanlığı resmi televizyonu Zvezda, gövde gösterisinin merkezinin Opuk Üssü olduğunu duyurdu.
Askeri kargo uçaklarına yüklenen tanklar Kırım'a taşınırken, aynı anda onlarca savaş helikopteri kalkış yapıp Kırım semalarında uçtu, kıyıdaki füze bataryalarında düğmeye basıldı.
Resmi medya, bugün öğle saatlerinde Savunma Bakanı Sergey Şoygu'nun Kırım'a indiğini duyurdu. Askeri helikoptere binen Şoygu, ordu birliklerinin bulunduğu Opuk Üssü'ne uçtu.
Rus ordusunun dakikalar önce başladığı büyük tatbikatı Şoygu yerinde izledi ve gövde gösterisi krizin başından bu yana Karadeniz'de Moskova'nın vereceği en büyük gözdağı niteliği taşıyor.
Ria ajansı, Kırım'daki gövde gösterisinde 10 bini aşkın askerin bulunduğunu, 40'tan fazla savaş gemisinin Karadeniz'e açıldığını ve 200'ü aşkın savaş uçağının da kalkış yaptığını bildiriyor.
Zvezda televizyonunun ekrana getirdiği yeni görüntülerde Karadeniz'den Kırım'a çıkarma yapan askerler, sahilden aynı anda ateşlenen yüzlerce füze ve yine savaş gemilerinden fırlatılan füzeler dikkat çekici.
Karadeniz üstündeki hedefler vurulurken, Savunma Bakanlığı tatbikatta Karadeniz ve Hazar Denizi filosuna ait savaş gemilerinin katıldığını aktardı.
Rusya'nın birçok noktasından Kırım'a sevk edilen savaş uçaklarının yanı sıra, uçaksavar sistemleri Buk-M3, Tunguska ve Tor-M2, hava savunma sistemi Igla-S'ler tatbikatta kullanıldı.
Rus medyası, Bakan Şoygu'nun orduya gelecek hafta başlayacak NATO'nun devasa tatbikatını yakından izleme ve müdahalede bulunma emri verdiğini bildiriyor. Sözü edilen tatbikat, 1 Mayıs-14 Haziran tarihleri arasında gerçekleşecek Defender Europe.
Uluslararası ittifak NATO'ya ait birliklerin hareketini dikkatli bir şekilde takip ettiklerini vurgulayan Şoygu, şöyle devam etti: "Polonya, Slovakya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan'da koordinasyon merkezleri kuruldu...
İttifak birliklerinin ana koalisyon gruplarından biri Karadeniz'e konuşlandırılıyor. Şu anda Yunanistan limanlarına silah, asker ve özel teçhizat getiriliyor."
Bugün Kırım'daki gövde gösterisinde aralarında silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve kıya füze sistemlerinin de bulunduğu silahların test edildiğini belirten Şoygu, yarımadaya sevk edilen birliklere üslerine dönme emri verdi.
Söz konusu emir, ABD ve Avrupa Birliği'ni alarma geçiren Moskova'nın Ukrayna sınırına yaptığı yığınağın bir hafta içerisinde şimdilik sona ereceği anlamına geliyor.
ABD'li teknoloji şirketi Maxar, Kırım'daki Rus yığınağının uydu görüntülerini hafta içinde yayınladı. Maxar'ın gökyüzünden çektiği fotoğraflar arasında, Kırım'da bulunan Opuk eğitim alanında bekleyen ordu birlikleri göze çarpmıştı.
Mart ayı sonunda Rus yanlısı ayrılıkçıların Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'ta ateşkesi havaya uçurmasıyla tırmanan gerilimde, Kiev yönetimi umudunu ABD'ye bağlamış durumda.
Politico dergisi, Ukrayna sınırına yığılan 120 bin Rus askerine karşılık Washington yönetiminin Kiev'den gelen talep doğrultusunda Ukrayna'ya daha fazla silah göndermeyi düşündüğünü bildiriyor.
Ukrayna'nın Polonya'ya gönderilen Patriot füze bataryalarının yanı sıra elektronik savaş unsurları istediğini belirten Politico'ya göre, masada tanksavar füzelerinin de dahil olduğu yeni silahlar var.
Reuters haber ajansına konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Batılı ülkelerin Rusya yeni bir saldırıya başlamadan hemen harekete geçmesini ve Moskova'yı yeni yaptırımlarla cezalandırmasını istedi.
Reuters ayrıca, Donetsk'teki Shyrokyne'de Rus yanlısı ayrılıkçılardan kurtarılan bölgelerde devriye gezen Ukrayna askerlerinin fotoğraflarını dünyaya servis etti.
Cephe hattının diğer tarafında ise Luhansk'taki Rus yanlısı milisler ellerinde silahlarla devriye geziyor veya periskopla Ukrayna ordusunu gözetliyor.
Rusya lideri Putin, Çarşamba günü televizyonların canlı yayınladığı konuşmasında hiçbir ülkenin Moskova'nın kırmızı çizgilerini geçmemesini umduğunu söyleyip Batılı ülkelere rest çekti.
Rus medyası, Ukrayna'nın yanı sıra ABD'nin Polonya'ya tatbikat için gönderdiği F-15 ve F-16 savaş uçaklarının Moskova'ya doğrudan tehdit olduğunu ileri süren haberler yayınlıyor.
Yerel medyadaki haberlerde ayrıca, Putin'in en yakın müttefiki Belarus'un da Ukrayna sınırına devasa bir yığınak yaptığını ve trenler tarafından taşınan zırhlı araçları gösteren video kayıtlarına yer veriliyor.
Haberlere göre, Belarus lideri Alexander Lukaşenko Ukrayna sınırına ordu gönderdi, bazı birlikler Ukrayna'nın kuzey bölgelerine çoktan giriş yaptı. Söz konusu haberler henüz resmen doğrulanmış değil.
Kremlin yanlısı medyada çıkan haberlere göre Putin, Karadeniz'in bazı kısımlarını yabancı ve askeri gemilere altı ay boyunca kesmeyi planlıyor.
Bu, 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilen Kırım yarımadasının doğu ucundaki Kerç Boğazı ile Karadeniz'e bağlanan Azak Denizi'ndeki Ukrayna limanlarına erişimi içerebilir.
Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy ise, Pazartesi akşamı sürpriz bir çıkış yaparak Rus mevkidaşı Putin'le yedi yıldır silah seslerinin kesilmediği Donbas'ta bir araya gelmeyi önerdi. Ancak Kremlin'den henüz söz konusu teklife ilişkin bir yanıt verilmiş değil.
Facebook'tan bir görüntülü mesaj yayınlayan Zelenskiy, çağrısında, "Sayın Putin: Daha da ileri gitmeye ve sizi savaşın olduğu yerin, yani Donbas'ın herhangi bir yerinde buluşmaya davet etmeye hazırım" demişti.
Donbas'taki Ukrayna Silahlı Kuvvetleri yetkilileri, Milli Savunma Bakanlığı'na toplu mektuplar göndererek savaşmayı reddettiklerini duyurdu. 1 Nisan'dan bu yana 16'sı subay olmak üzere 40'tan fazla Ukraynalı asker, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri 14. Tugayından istifa etti.
Ukrayna medyasına göre kitlesel çıkışın arkasındaki sebep, personelin düşük psikolojik durumunun yanı sıra onları korkutan düşmanlıkların yeniden başlaması söylentileri.
Savunma Bakanlığı sözcüsü, cephede asker bulunmaması nedeniyle 14. Tugay komutanı Albay Sergey Voiçenko'nun bölgeye yedek kuvvetler gönderdiğini de söyledi.
ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya lideri Putin arasındaki telefon görüşmesinden sonra Karadeniz'e geçişleri askıya alınan Amerikan savaş gemileri, Ege Denizi'nden Marmara'ya doğru seyrediyor.
Girit Adası'ndaki Suda Üssü'nden hareket eden USS Donald Cook ve USS Roosevelt gemilerinin Karadeniz'e yöneldiğini bildiren Rus medyası, nihai rotanın Kırım Yarımadası olduğunu kaydediyor.
Yerel medya ayrıca, Karadeniz'e giriş yapacak ABD savaş gemilerinin Ukrayna'nın doğusunda yer alan Donbas'taki Rus yanlısı ayrılıkçıları yüzlerce Tomahawk füzesiyle vuracağını da ileri sürdü.
Rus resmi yayın organı Sputnik ise, Mayıs ayında Karadeniz'e geçecek İngiliz savaş gemilerinin Moskova'nın gözünü korkutmak istediğini yazdı. Sputnik'e konuşan bir yetkili, Rusya'nın Karadeniz dışındaki güçlerin Montrö Sözleşmesi'ni uygulamasını beklediğini söyledi.
İngiltere, savaş gemilerinden birinin İstanbul Boğazı'ndan geçişi için Türkiye'ye bildirim yaptı. İngiliz medyası Akdeniz'de bulunan uçak gemisi Queen Elizabeth'teki F-35 jetleri ve denizaltı avcısı Merlin helikopterlerinin Karadeniz'e geçecek savaş gemilerine destek vereceğini yazıyor.
Ukrayna'nın doğusunda Mart ayı sonunda ateşkesin havaya uçmasıyla tırmanan gerilimin hemen ardından, yeryüzünün en büyük yüzölçümüne sahip ülkesi Rusya yarım milyon askerini harekete geçirdi. Rusya'daki Echo Moscow radyosuna konuşan uzmanlar, Vladimir Putin'in son 50 yılın en büyük askeri sevkiyatı için emir verdiğini ve cephe hattındaki hareketliliğin Soğuk Savaş'ın en gerilimli dönemlerini hatırlattığını söylüyor.
Rus askeri analist Pavel Felgenhauer, kendisine yöneltilen 'Rusya savaşın eşiğinde mi?' sorusunu 'Neredeyse' kelimesiyle yanıtlayıp devam etti: "Tüm ordu topyekun seferberlik halinde, Pasifik'ten Baltık Denizi'ne kadar. Bütün birlikler. Bu 1973 veya 1962'den bu yana olmadı."
Rus medyasındaki dikkat çeken haberlerde Moskova'nın en çok korktuğu senaryonun gerçekleşme ihtimalinin arttığını gösteriyor: 'Ukrayna NATO'nun yeni üyesi olabilir!' Romanya medyasından Contributors için yazan siyaset bilimci Valentin Naumescu, Rusya ile Ukrayna arasında süregelen gerginliğin adını koyuyor:
"Biden yönetiminin Rusya'yla yürütülen güç savaşının bu aşamasında uygulayabileceği ve Doğu Avrupa'daki koşulların yanı sıra Moskova'nın Avrupa'daki nüfuzunu kökten değiştirecek hızlı, acımasız ve stratejik açıdan ustaca bir hamle varsa o da budur: NATO zirvesi sırasında Ukrayna'yı Kuzey Atlantik İttifakı'na katılmaya davet etmek...
Rusya ile Batı arasındaki bu müzmin oyunda yapılacak böylesi bir hamle, Putin'in 2008'den bu yana inşa ettiği 'stratejik yapıyı', yani Rusya'nın Batı'nın 'saldırganlığı' karşısında güvenlik garantisi olarak gördüğünü ilan ettiği talihsiz 'tampon bölgeyi' bozabilir."
Rus nüfus ve Rusya yanlılarının ağırlıkta olduğu Donbas bölgesinde (Donetsk ve Lugansk) tek taraflı bağımsızlık ilan edilmesinin ardından, Rusya yanlısı ayrılıkçılar ile Ukrayna ordusu arasında çatışmalar 2014'ten bu yana aralıklı olarak devam ediyor.
Son haftalarda Rusya yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasındaki çatışmalar yoğunlaşırken, Moskova’nın sınırın diğer tarafındaki askeri varlığını artırması iki ülke arasında sıcak çatışmaya yönelik endişeleri doruk noktasına çıkardı.
Donbas krizinin çözümüne ilişkin müzakereleri Rusya, Ukrayna ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'ndan (AGİT) oluşan Üçlü Temas Grubu yürütüyor. Taraflar arasındaki en son kapsamlı ateşkes, Temmuz 2020'de sağlanmıştı.
Ukrayna Parlamentosu, yedi yıl önce Kırım'ın ilhakı ve Donbas'taki gelişmeler sonrası Rusya'yı 'saldırgan' ülke olarak nitelendiren yasayı onaylamıştı. Vladimir Zelenskiy de, iki hafta önce Kırım'ın kurtarılmayı amaçlayan Askeri Güvenlik Stratejisi'ni onaylamıştı.