11.06.2021 - 18:27 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
İran devlet televizyonunun bildirdiğine göre, İran'ın bir muhrip ve destek gemisi, ülkesinden uzakta alışılmadık bir şekilde Atlantik Okyanusu'nda ilerliyor.
Yerli muhrip Sahand ve istihbarat toplama gemisi Makran'ın varış yeri ise henüz belirlenemezken, ABD basınında gemilerin Venezuela'ya gittiği iddia edildi.
İran ordu komutan yardımcısı Amiral Habibullah Sayyari, gemilerin İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanından geçen ay ayrıldığını söyledi ve bunu, İran donanmasının şimdiye kadarki en uzun ve en zorlu yolculuğu olarak nitelendirdi.
İran devlet televizyonu, Atlantik'in dalgalı denizlerinde seyir halinde olan destroyerin kısa bir videosunu yayınladı. Video muhtemelen helikopterler için mobil fırlatma platformuna sahip, sonradan dönüştürülmüş bir ticari petrol tankeri olan Makran'dan çekildi.
"Donanma denizcilik kapasitesini geliştiriyor ve Atlantik'in olumsuz hava koşullarında uzun vadeli dayanıklılığını kanıtlıyor" diyen Sayyari, savaş gemilerinin görev sırasında hiçbir ülkenin limanına uğramayacağını da sözlerine ekledi.
Maxar Technologies'in 28 Nisan tarihli görüntüleri, Makran'ın güvertesinde tipik olarak paramiliter Devrim Muhafızları ile ilişkilendirilen yedi İran hızlı saldırı gemisini gösteriyor.
Planet Labs Inc.'den alınan uydu görüntüleri, geminin 29 Nisan'dan sonra Bandar Abbas'ta bir limandan ayrıldığını gösteriyor. Makran ve destroyerin şu anda nerede olduğu belli değil.
Washington'da, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, gemilerin ne taşıdığı konusunda spekülasyonda bulunmadı ve yalnızca "Eğer bu bir silah nakliyatı etme veya uluslararası yükümlülükleri ihlal etme çabasıysa, yanıt vermeye hazırız" dedi.
Price, “Bu olayla ilgili basında çıkan haberleri gördük. İran'ın şiddet uygulayan ortaklara silah sağlamasına yardımcı olan herkese karşı yetkilerimizi kullanmaya hazırız" diye konuştu.
Politico web sitesi ilk olarak Mayıs ayı sonlarında, isimsiz yetkililere atıfta bulunarak, gemilerin son varış noktasının Venezuela olabileceğini öne sürdü.
İran, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ile yakın bağlarını koruyor. Tahran yönetimi, yakıt kıtlığı çeken Caracas'ı hedef alan ABD yaptırımları sırasında ülkeye benzin ve başka ürünleri sevk etti. Venezuela'nın, sevkiyatlar için kendisi de ABD yaptırımları altında olan İran'a ödeme yaptığına inanılıyor.
Maduro'nun üst düzey bir yardımcısı, gemilerin oraya demirleyeceği yönünde basında çıkan haberleri yalanladı. Yetkili, hassas jeopolitik konuları tartışmak için ismini vermemek koşuluyla konuştu.
31 Mayıs'ta düzenlediği basın toplantısında İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Saeed Khatibzadeh, Makran'ın nereye gittiğini söylemeyi reddetti ve şöyle devam etti:
"İran uluslararası sularda her zaman mevcuttur ve uluslararası hukuka göre bu sularda bulunma hakka sahiptir. Hiçbir ülke bu hakkı ihlal edemez, kimsenin yanlış hesaplara girmemesi konusunda uyarıyorum. Cam evlerde oturanlar dikkatli olsun.”
Makran'daki hızlı hücum araçları, Muhafızların Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı'ndaki ABD savaş gemileriyle gergin karşılaşmalarında kullandığı tiptir. Venezuela'nın bu gemiler için ne planladığı belli değil.
ABD Deniz Enstitüsü daha önce yayınlanan bir analizde, "Gemiler teslim edilirse, Venezuela'nın silahlı kuvvetleri içinde asimetrik bir savaş gücünün çekirdeğini oluşturabilirler" dedi.
"Bu, üstün deniz kuvvetlerine karşı koymanın bir yolu olarak deniz ulaşımını bozmaya yönelik olabilir. Panama Kanalı'na giden ve giden nakliye yolları, Venezuela kıyılarına yakın."
Bu ayın başlarında çıkan yangınlar, İran'ın en büyük savaş gemisini, denizdeki filodaki diğer gemilere ikmal yapmak ve eğitim tatbikatları yapmak için kullanılan 207 metrelik (679 fit) Kharg'ı batırdı.
Yetkililer, 2019'da Ortadoğu su yollarındaki ticari gemileri hedef alan bir dizi gizemli patlamanın ardından çıkan yangın için hiçbir neden sunmadı.
Olağandışı yolculuk, seçmenlerin İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin halefinin seçileceği 18 Haziran cumhurbaşkanlığı seçimlerinden hemen önceye denk geldi.