01.12.2021 - 14:49 | Son Güncellenme:
www.milliyet.com.tr
Rusya'nın Ukrayna tehdidi dünya gündeminin ilk sırasına yerleşti. Moskova'dan hem Ankara'nın krizi sonlandırmak için yaptığı arabuluculuk teklifine, hem de askeri sevkiyatlara ilişkin ardı ardına açıklamalar geldi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, cuma günü telefon görüşmesi yapacağı açıklanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin'in Türkiye'nin Donbass'ta arabulucu olma önerisini konuşabileceğini söyledi.
Kremlin'den yapılan açıklamada da görüşmede Ukrayna meselesinin ele alınabileceği vurgulanarak, "Erdoğan'ın Ukrayna'yı Minsk barış anlaşmasını uygulamaya ikna etme çabaları memnuniyetle karşılanacaktır" denildi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'ya desteğin devam edeceğini kaydedip muhtemel bir Rusya saldırısının Moskova için ağır ve ciddi sonuçları olacağını söyledi. Stoltenberg, söz konusu sonuçlar hem politik hem de ekonomik olarak tanımladı.
Rusya Savunma Bakanlığı'nın haber sitesi Zvezda'ya göre, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Donbass'ta güçlerini bir araya getiriyor. Şu anda bölgedeki askeri personel sayısı 125 bin kişiye ulaştı. Bu rakam Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova'nın resmi temsilcisi tarafından bildirildi.
Zakharova, “Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, ağır teçhizat ve personeli bir araya getirerek askeri gücünü artırıyor. Bazı haberlere göre, çatışma bölgesindeki Ukrayna birliklerinin sayısı zaten 125 bin kişiye ulaştı, bu da Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin yarısı” dedi.
Bir gün önce Rus Dış İstihbarat Teşkilatı, Donetsk ve Luhansk bölgelerinde gerilimi kışkırtanların Ukrayna makamları olduğunu söyledi ve Ukrayna'nın 'medeni, öngörülebilir bir ortak' olma ihtimalini görmediğini de sözlerine ekledi.
Rusya'nın güneyinde 'beklenmedik' geniş çaplı askeri tatbikatlar başladı. Ülkenin güney kısmına büyük miktarda silah transferi yaptıktan sonra, Rus tarafı Ukrayna sınırı yakınında geniş çaplı bir askeri tatbikata başladı. Aynı zamanda, Güney Askeri Bölgesi basın servisine göre, tüm askeri oluşumların ve bireysel birimlerin yaklaşık üçte biri büyük ölçekli manevralara katılacak.
Şu anda, beklenmedik bir şekilde başlatılan büyük çaplı askeri tatbikatlarda, tabur taktik gruplarının bir parçası olarak 10 binden fazla Rus askerinin, koordineli askeri operasyonların uygulanacağı kombine silah eğitim alanlarına taşındığı bildirildi. Dikkat çekici olan ise, Ukrayna sınırına yakın askeri tatbikatların yapılması oldu. Ayrıca, tatbikatlar 30'dan fazla kombine silah eğitim sahasında gerçekleştiriliyor.
Donetsk'in başkentinin eteklerinde Pantsir-S hava savunma füze sistemi tespit edildi. Avia.pro'nun haberine göre füze sistemi cephe yönüne doğru gerçekleştiriliyor. Ukrayna ordusunun en güçlü saldırılarını bu yönde gerçekleştirmesi bekleniyor.
Rus Krasukha-4 elektronik harp sistemleri de Ukrayna sınırına sadece 30 kilometre uzaklıktaki M-4 karayolu üzerinde görüldü. Rostov-on-Don'dan taşınan komplekslerin nihai varış noktası ise henüz bilinmiyor.
NATO dışişleri bakanları Salı günü Rusya'ya çok sert tepki göstererek, Ukrayna'yı istikrarsızlaştırmaya yönelik herhangi bir girişimin 'maliyetli' bir hata olacağı konusunda uyardı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Riga'daki dışişleri bakanları toplantısına gelirken yaptığı açıklamada, "Ulusun bağımsızlığına, Ukrayna'ya karşı bir kez daha güç kullanırsa, Rusya için bunun bedeli ağır olur" dedi.
Moskova'ya karşı 'ağır ekonomik ve mali yaptırımları sürdürebilecekleri' uyarısında bulunan NATO lideri, "Burada, hem Karadeniz'de hem de Baltık bölgesinde varlığımızı artırdık" diye konuştu. Moskova'ya karşı 'ağır ekonomik ve mali yaptırımları sürdürebiliriz' uyarısında bulunan Stoltenberg, "Burada hem Karadeniz'de hem de Baltık bölgesinde varlığımızı artırdık" dedi.
NATO Dışişleri Bakanları toplantısında konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Washington'ın Rusya'nın Ukrayna'yı işgal planının kanıtlarını gördüğünü söyledi. Moskova'yı uyaran Blinken, herhangi bir saldırı olması halinde Rusya'nın acı verici ekonomik yaptırımlarla karşılaşacağını kaydetti.
Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko, NATO'nun Polonya'ya benzer silahlar göndermesi halinde Vladimir Putin'den ülkesini nükleer silahlarla donatmasını isteyeceğini vurguladı.
Kremlin destekli RIA haber ajansına konuşan Lukaşenko, "Belarus topraklarında nükleer silahlara hazırız" ifadesini kullandı. Belarus liderinin açıklaması, Putin'in Batı ve Ukrayna'yı Moskova'nın 'kırmızı çizgilerini' geçmemeleri konusunda uyarmasının ardından geldi.
Rusya lideri, NATO'nun doğuya doğru genişlemesinin Moskova'nın temel güvenlik çıkarlarını tehdit ettiğini vurguladı ve NATO'nun Ukrayna topraklarını, Rusya'nın komuta merkezlerine sadece beş dakika içinde ulaşabilecek füzeleri yerleştirmek için kullanabileceğinden endişe duyduğunu dile getirdi.
Moskova'nın yeni hipersonik silahlar geliştirerek, artan tehditlere karşı koymak zorunda kaldığını kaydeden Putin, "Ne yapmalıyız? Bizi tehdit edenleri hedef almak için benzer şeyler geliştirmemiz gerekecek. Ve bunu şimdi bile yapabiliriz" dedi.
Gelecek yılın başlarında Rus donanmasında hizmete girecek yeni bir hipersonik füzenin, benzer bir sürede hedefine ulaşabileceğini açıklayan Putin, "Emri verenlere ulaşmak da sadece beş dakika sürecek" ifadesini kullandı. Ses hızının dokuz katı süratle 1000 kilometre uçabilen Zirkon hipersonik seyir füzesi, en son Pazartesi günü bir dizi testten geçti.
Belarus Savunma Bakanlığı, Minsk'in yakın müttefiki Rusya ile ortak askeri tatbikatlar düzenleneceğini ilan etmesinden bir gün sonra, iki ülkenin savaş uçaklarının Belarus sınırı boyunca devriye uçuşları gerçekleştirdiğini duyurdu.
Batı sınırında kamp kuran göçmenler konusunda Avrupa Birliği ile çatışan Belarus, Pazartesi günü Rusya'nın Ukrayna ile güney sınırında tatbikat düzenleyeceğini açıkladı ve NATO'yu sınırlarının yakınında yığınak yapmakla suçladı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Salı günü Riga'da bir NATO bakanlar toplantısında yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik herhangi bir 'saldırganlığının ciddi bir yanıtla sonuçlanacağını' söyledi.
Letonyalı mevkidaşı Edgars Rinkevics ile düzenlediği basın toplantısında Blinken, "Rusya'nın gerginliği tırmandıracak herhangi bir eylemi, Letonya için olduğu gibi ABD için de büyük endişe kaynağı olacaktır. Böylesi bir eylem ciddi sonuçlara yol açar" diye konuştu.
Rusya lideri Vladimir Putin, NATO'nun Ukrayna'daki askeri altyapısını büyütmesinin bir kırmızı çizgi olduğunu tekrarlayıp "Umarım söz konusu çizgi geçilmez" ifadesini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da NATO'yu Rus sınırına yığınak yapmakla suçlayark, "Batı ve Kiev güvenliğimizi tehdit ediyor. Eğer gerekirse karşılığını veririz" dedi.
Bir başka NATO üyesi Almanya da Rusya'yı uyardı. Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Putin'in batı komşusuna saldırması halinde ağır bir bedel ödeyeceğini söyleyip Kiev yönetimine destek verdi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, hafta sonu yaptığı açıklamada Rus lider Vladimir Putin'i bir işgal hazırlığı yaptığını açıkça inkar etmeye çağırdı ve Rusya'nın 'çok tehlikeli sinyaller' gönderdiğini söyledi.
Açıklamalar, Ukrayna sınırlarında yaklaşık 100 bin Rus askerinin yığıldığı iddiasıyla ilgili artan endişeler üzerine geldi. Moskova, işgal planı önerilerinin 'provokasyon' olduğu konusunda uyardı.
Ukrayna lideri, Kiev'de gazetecilere şunları söyledi: “Rusya'dan çok tehlikeli bir söylemin çıktığına inanıyoruz. Bu, gerilimin tırmanabileceğini bir işareti. Bugün bizi korkutmaya yönelik bir girişim görüyoruz ancak ordumuz tamamen hazır."
Zelenski, herhangi bir Rus ilerlemesinin 'güçlü' Ukrayna ordusunun sert yanıtıyla karşılaşacağına söz verdi. Öte yandan bu ordu, Moskova yanlısı ayrılıkçıları desteklemek için ülkenin doğusundaki Rus saldırılarına, yalnızca sınırlı bir direniş gösterebilmişti. Ukrayna lideri, “Rusya Devlet Başkanı ülkesinin Ukrayna'yı topyekün bir işgale hazırlamadığını açık açık duyurmalı” dedi.
Ukrayna askeri istihbaratı, sınırının yakınında toplanmış 92 binden fazla Rus askeri olduğunu söylüyor. NATO lideri Jens Stoltenberg, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı güç kullanması halinde bunun 'sonuçları olacağı' uyarısında bulunurken, ABD Dışişleri Bakanlığı da "Tüm seçenekler masada" açıklamasını yaptı.
Kremlin, Kiev'in doğu Ukrayna'daki Rus yanlısı isyancı cumhuriyetleri geri almaya yönelik herhangi bir girişiminin 'Ukrayna devleti için ciddi sonuçları' olacağı konusunda uyardı.
Dün erken saatlerde Rusya Dışişleri Bakanlığı NATO, ABD ve Ukrayna'yı olası bir askeri saldırı iddialarını uydurmakla suçladı. Moskova, ABD'nin Ukrayna'ya verdiği destekten ve Karadeniz'de Kırım yakınlarındaki ABD deniz devriyelerinden endişe duyduğunu, bu nedenle ve kendisini savunmaya hazır olması gerektiğini söyledi.
Bir grup gazeteciyle yaptığı görüşmede Zelenski, oligark Rinat Akhemtov'un 1 Aralık tarihinde bir darbe girişiminde rol alacağına dair istihbarat raporları aldığını açıkladı.
Akhmetov, bir temsilci aracılığıyla şunları söyledi: “Başkan'ın yanlış yönlendirilmiş olabileceği ihtimalinden bağımsız olarak, bu yalanın yayılmasından öfkeliyim. Benim pozisyonum açık ve net: Kırım ve memleketim Donbass ile bağımsız, demokratik ve entegre bir Ukrayna. Eylemlerim de bunu doğruluyor.”
Kremlin de iddia edilen komploda herhangi bir rolü olmadığını duyurdu. Putin'in sözcüsü Dmitri Peskov, "Rusya'nın böyle bir planı yok. Rusya asla bu tür işlerde yer almaz” dedi. İki Rus, Ukrayna hükümetini devirmek için Kremlin destekli bir komploya dahil olduğu gerekçesiyle, 2019 yılında Karadağ'da mahkum edildi.
Zelenski'nin Kiev'de konuştuğu sıralarda, doğu Ukrayna'da cephe hattından üç kilometre uzaklıktaki Avdiivka kentinde hükümet birlikleri ile isyancılar arasında çıkan çatışmalardaki bombardıman sesleri duyuldu.
Bölgede yaşayanlardan 59 yaşındaki Roza, olası bir Rus işgalinden korktuğunu söyledi ve "Batı, maddi olarak değil, Ukrayna ve Rusya liderlerini barışçıl bir çözüme yönlendirmek için yardım etmeli. Askeri yardım varsa, daha fazla çatışma tehdidi de var" diye konuştu.
Rusya ve Çin, ABD'den gelen artan tehditler karşısında askeri bağlarını derinleştirmek için yeni bir anlaşma imzaladı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Çinli mevkidaşı Wei Fenghe ile yaptığı görüşmenin ardından 2021'den 2025'e kadar sürecek olan yeni anlaşmayı duyurdu.
Şoygu ve Wei, nükleer bombardıman uçakları ve savaş gemilerinin katıldığı, Güney Çin Denizi ve Japonya Denizi'nde gerçekleştirilen son ortak tatbikatlarını memnuniyetle karşılarken, gelecekte daha fazla tatbikat gerçekleştirme sözü verdi.
İkili, güç gösterilerinin ABD nükleer bombardıman uçaklarının tatbikatlarına karşı gerekli bir denge olduğunu savunurken, Şoygu geçen ay ABD uçaklarının bu türden 30 görev gerçekleştirdiğini ve Washington’ın askeri faaliyetlerinde önemli bir artış görüldüğünü açıkladı.
"Bu oran, geçen yılın aynı dönemine göre 2,5 kat daha fazla" diyerek ABD'ye tepki gösteren Şoygu, bu ayın başlarında 'Rusya'ya karşı düzenlenecek bir ABD nükleer saldırısı simülasyonu yapılmasından' şikayet etti.
Şoygu bu açıklamaları yaparken, Rusya son dönemde birliklerini yığdığı Karadeniz'de - Ukrayna yakınlarında - deniz ve hava tatbikatları düzenlediğini duyurdu. Tatbikatların, Washington'ın 'Moskova'nın Ukrayna'yı işgal etmeye hazırlandığı' iddialarının ortasında gelmesi, kaygıları büyütüyor.
Interfax haber ajansı, tatbikatlarda yaklaşık 10 uçak ve sayısı net bilinmeyen gemilerin yer aldığını bildirdi. Öte yandan Ukrayna, Rusya sınırı boyunca tanksavar ve hava birimlerini içeren tatbikatlar gerçekleştirdiğini açıkladı.
Ukrayna devlet sınır servisi, Belarus sınırındaki 'özel harekatın' Ulusal Muhafız, polis, Silahlı Kuvvetler ve diğer yedek birlikleri içerdiğini söyledi.
Yeni Çin paktını açıklayan Şoygu, Kasım ayı başında düzenlenen Global Thunder tatbikatına atıfta bulunarak, 10 ABD nükleer bombardıman uçağının Rusya'ya doğudan ve batıdan neredeyse aynı anda yaklaştığını ve sınırın 20 km kadar yakınına geldiğini duyurdu. Rusya Savunma Bakanı, "Böyle bir ortamda, Rusya-Çin koordinasyonu küresel ilişkilerde istikrar sağlayıcı bir faktör haline geliyor" ifadelerini kullandı.
ABD ordusu ise Global Thunder'ın Louisiana ve Kuzey Dakota'daki hava üslerinden kalkan 11 B-52 bombardıman uçağını içerdiğini ve kuvvetlerinin 'nükleer hazırlığını' test ettiğini söyledi.
Tatbikatlar, konuşlandırma sırasında nükleer denizaltıların yeniden ikmalini de içeriyordu. Pentagon, B-52 bombardıman uçaklarının nereye uçtuğunu veya başka bir ülkenin hava sahasına ne kadar yaklaştığını açıklamadı. Şoygu ayrıca, Rusya'nın uzak doğusundaki Okhotsk Denizi üzerindeki ABD bombardıman tatbikatlarının Rusya'ya seyir füzesi atmak için tasarlandığını öne sürdü.
ABD Büyükelçiliği’nin mesajında Rusya’nın Ukrayna sınırındaki ve ilhak altındaki Kırım’da sıradışı bir askeri hareketliliğine dikkat çekildi ve Kırım’a yönelik seyahat uyarısının “Seyahat etmeyin” anlamına gelen 4. seviyede olduğu hatırlatıldı.
Seyahat uyarısı Kırım’la birlikte Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ı da kapsıyor. Başkan Joe Biden da bugün bir açıklama yaparak, ABD’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine verdiği desteğin arkasında olduğunu söyledi.