Rus uzay ajansı Roscomos yaptığı açıklamada, Çin Ulusal Uzay Dairesi (CNSA) ile 'Ay'ın yüzeyinde ve/veya yörüngesinde deneysel araştırma tesisi' oluşturmak için anlaşma imzaladığını kaydetti. CNSA, projenin tüm ilgili ülkelere ve uluslararası ortaklara açık olduğunu söyledi.
Uzmanlara göre bu, Çin'in bugüne kadarki en büyük uluslararası uzay işbirliği projesi olacak. Uluslararası haber ajansı AFP, "Moskova, uzay yarışında yeniden liderliği ele geçirmeye çalışıyor" yorumunu yaptı.
Bu yıl, Rusya ilk insanlı uzay uçuşunun 60. yıldönümünü kutluyor. Ülke, Sovyetler Birliği zamanında Nisan 1961'de Yuri Gagarin'i uzaya gönderdi ve onu iki yıl sonra uzaya çıkan ilk kadın Valentina Tereshkova izledi.
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), Rusya'dan bir ay sonra, Mayıs 1961'de Alan Shepard'ı Mercury-Redstone 3'e göndererek ilk insanlı uzay uçuşunu başlattı. Ancak Moskova, son yıllarda Ay ve Mars keşiflerinde hem Washington hem de Pekin'in gerisinde kaldı.
Bu arada, Moskova ile daha yakın ortaklık arayan Çin, kendi başına başarılı bir uzay programı başlattı. Çin geçen yıl Mars'a, şu anda Kızıl Gezegen'in yörüngesinde bulunan Tianwen-1 keşif aracını fırlattı.
Ve Aralık ayında, Ay'dan kaya ve toprak örneklerini başarılı bir şekilde Dünya'ya geri getirdi. Bu, 40 yılı aşkın bir süredir meydana gelen bu tür ilk görevdi.
Çin'in uzay programında uzmanlaşmış bağımsız bir analist olan Chen Lan, ortak Ay uzay istasyonunun 'önemli' olduğunu söylüyor. Lan, "Bu, Çin için en büyük uluslararası uzay işbirliği projesi olacak, bu yüzden önemli" dedi.
Roscosmos Başkanı Dmitry Rogozin Twitter'da, CNSA Başkanı Zhang Kejian'ı Rusya'nın 1 Ekim'de yapılması planlanan ilk modern Ay'a iniş aracı Luna 25'in fırlatma törenine davet ettiğini yazdı. Bu, 1976'dan beri Rusya tarafından fırlatılacak ilk Ay aracı.
GÖZLER MARS'TA
NASA ise, Perseverance uzay aracı ile şimdi gözünü Mars'a dikti. NASA, planlama halen ilk aşamada olsa bile, sonunda gezegene insanlı misyon göndermeyi planlıyor.
Mars keşif aracı Perseverance, Kızıl Gezegen'de ilk test sürüşünü başarıyla gerçekleştirdi. Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA), Perseverance'ın ilk test sürüşünde 33 dakika boyunca yaklaşık 6,5 metre yol katettiğini duyurdu.
30 Temmuz 2020'de yola çıkan ve Kızıl Gezegen'e 18 Şubat 2021'de inen Perseverance, 4 metrelik mesafeye yol aldı. Ardından 150 derecelik bir dönüş sonrası 2,5 metre daha ileri doğru hareket etti. Mars keşif aracının lastik izlerini bıraktığı da görüldü. NASA mühendisi Anais Zarifian, ilk test sürüşünü "Bu bizim ilk denememizdi" sözleriyle anlattı.
Zarifian, test sürüşünün 'inanılmaz' derecede iyi geçtiğini belirtti. "Ekibimiz için çok büyük kilometre taşı" dedi. Perseverance'ın Jezero Krateri'nde daha uzun seferler için yeni rotalar da belirleniyor.
Peki, Mars'ta mahsur kalmanın nasıl bir şey olduğunu hiç merak ettiniz mi? Bu fotoğraflar bunun nasıl bir şey olabileceğiyle ilgili bir ipucu sağlayabilir. NASA'nın Perseverance keşif aracı, Mars'ın renkli yüzeyinin bir dizi nefes kesici fotoğrafını çekti.
Kızıl Gezegen'e inen keşif aracı, kendi inişini görüntülemenin yanı sıra, 23 binden fazla fotoğraf çekti. Olağandışı fotoğraflar, kameranın karaya gelirken henüz ayarlanmamış olmasının sonucuydu. NASA sistem mühendisi Al Chen, "Bu videolar ve bu görüntüler hayallerimizden fırlamış gibi" dedi. NASA'nın yayınladığı eşsiz fotoğraflar, Reuters haber ajansı tarafından dünyaya servis edildi.
Çin'in ulusal uzay ajansı ise, NASA ile aynı günlerde şu anda Kızıl Gezegen yörüngesinde dönmekte olan Tianwen-1 keşif aracı tarafından çekilen, Mars'ın çarpıcı yüksek çözünürlüklü görüntülerini yayınladı. Geçen yıl 23 Temmuz'da başlatılan Tianwen-1 görevi, 224 günlük bir süre içinde 475 milyon km'lik bir mesafe kat etti.
Yayınlanan yeni görüntülerde küçük kraterler, dağ sırtları ve kum tepeleri gibi Mars'a ait yer şekilleri rahatlıkla görülüyor. Çin'in devlet ajansı Xinhua, görüntülerdeki en büyük çarpma kraterinin çapının yaklaşık 620 metre olduğunun tahmin edildiğini duyurdu.
CNSA resmi web sitesinde "İki siyah-beyaz 7 metre çözünürlüklü görüntü, Tianwen 1'in yörüngesinde bulunan yüksek çözünürlüklü kamera tarafından, keşif aracı Mars yüzeyinden yaklaşık 330 ila 350 kilometre yüksekteyken çekildi" ifadeleri kullanıldı.
CNSA, "Kızıl Gezegen'deki kraterler, dağ sırtları ve kum tepeleri resimlerde net olarak görülüyor" diye ekledi. Çin'in ulusal uzay ajansı, "Renkli resim, Mars'ın Kuzey Kutbu'nu gösteren yörünge üzerindeki başka bir kamera tarafından oluşturuldu" dedi.
Çince "göklerdeki hakikati aramak" anlamına gelen "Tianwen" misyonu, adını milattan önce 4'üncü yüzyılda yaşamış Çinli şair Çu Yuen'in dizelerinden alıyor. Çin, son yıllarda Ay ve Mars keşif görevleri, uydu teknolojisi ve insanlı uzay seferlerine yönelik iddialı adımlarıyla ABD ve Rusya'nın öncülük ettiği uzay yarışında yeni güç olarak ortaya çıkıyor. Tianwen-1’in, mayıs veya haziranda Kızıl Gezegen’e inmesi bekleniyor.
İŞBİRLİĞİ BİTİYOR MU?
Soğuk Savaş rakipleri Moskova ve Washington, aralarındaki az sayıdaki işbirliği alanlarından biri olan uzay çalışmalarında da işbirliği yapıyor.Fakat Rusya, NASA'nın öncülüğünü yaptığı bir Ay keşif misyonuna katılmak isteyen ülkeler için, geçen yıl ABD öncülüğünde hazırlanan Artemis Anlaşması'nı imzalamadı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın görev süresi sırasında açıklanan Artemis programı kapsamında NASA, 2024 yılına kadar ilk kadını ve bir sonraki erkeği Ay'a indirmeyi planlıyor.
Rusya geçen yıl Roscosmos'un, ABD şirketi Space X'in ilk başarılı görevinin ardından Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) insanlı uçuşlardaki tekelini kaybetmesiyle de darbe almıştı.
Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX, modern uzay yarışında kilit bir oyuncu haline geldi ve 2023'te yapılması planlanan ve bir Japon milyoner tarafından finanse edilen bir seyahatle, Ay turizmini başlatma planlarını duyurdu.
Bir SpaceX Starship prototipi Mart ayında, 10 kilometre yüksekliğe tırmanmasının ardından, Teksas'a indi ve patladı. Test uçuşu, şirketin insanları Mars'a götürme konusundaki iddialı planının bir parçasıydı.
