20.09.2021 - 11:35 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
İspanya'nın La Palma adasında bir hafta süren sismik aktivitenin ardından Pazar günü patlayan yanardağ, lavların evlerine doğru akmasıyla yetkilileri 5 binden fazla insanı tahliye etmeye zorladı.
Sosyal medyada yayınlanan görüntülerde, lavların ana otoyollarından birini kestikten sonra Los Llanos de Aridane kasabasına aktığı görülüyor. Uzmanlar, adanın sahil kasabaları La Bombilla ve Puerto Naos'a yöneldiğini söylemişti.
Adanın belediye başkanı, şimdiye kadar can kaybı olmamasına rağmen, patlama nedeniyle yüzlerce evin çoktan alevler içinde kaldığını ve hasar gördüğünü söyledi.
Patlama, volkanik sırtın kıyıya inerken batı yamacında kalan ve Cabeza de Vaca olarak bilinen bölgede, Cumbre Vieja Dağı'nda meydana geldi. Adada son beş gün içerisinde binden fazla deprem meydana gelmişti.
Bilim insanları, volkanik faaliyetleri olan bölgeyi, yüzeyin altında erimiş lav birikmesi nedeniyle yakından takip ediyordu. Bölge kısa sürede siyah beyaz dumanla kaplandı.
Belediye Başkanı Sergio Rodriguez, patlamadan saatler önce bir lav nehri köye doğru kayarken acil tehlike altındaki 300 kişinin evlerinden tahliye edildiğini ve El Paso futbol sahasına gönderildiğini söyledi.
Sivil Muhafızlara göre volkanik patlama uyarısı, El Paso, Tazacorte ve Los Llanos de Aridane bölgelerindeki farklı yerlerinden 5 binden fazla insanı etkiledi.
Uyarı ise sarı renkten kırmızıya yükseltildi. Patlama nedeniyle yollar trafiğe kapanırken, yetkililer meraklıları bölgeye yaklaşmamaları konusunda uyardı.
85 bin nüfuslu La Palma, İspanya'nın Kanarya Adaları takımadalarında, Afrika'nın batı kıyısındaki sekiz adadan biri. En güney noktasında ise Fas'tan sadece 60 mil yani 95 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
İspanya Ulusal Jeoloji Enstitüsü'nün sismoloji başkanı Itahiza Dominguez, yerel televizyon kanalı RTVC'ye, bu patlamanın ne kadar süreceğini söylemek için henüz çok erken olduğunu söyledi.
Dominguez, daha önce Kanarya Adaları'ndaki patlamaların haftalar hatta aylar sürdüğünü de hatırlattı. Kanarya Adaları'ndaki son patlama, 2011 yılında El Hierro adasının kıyılarında su altında meydana geldi ve beş ay sürdü.
En son patlama ise, İspanyol hükümetinin adalar ofisinin 'bir patlamanın yakın olduğunu gösteren net bir kanıt olmadığını' söylemesinden sadece üç gün sonra geldi.
Bu haftanın başlarında, İspanya Ulusal Coğrafya Enstitüsü, yanardağın etrafındaki milli parkta sözde 'deprem yığını'nda 4 bin 222 titreme tespit etti ve bunların binden fazlası deprem olarak kaydedildi.
Kanarya Adası'nın Salı günü bölgesel hükümeti, adayı dört seviyeli bir uyarı sisteminin ikincisi olan bir patlama için sarı alarma geçirmişti.
İngiliz hükümeti, Pazar akşamı adaya tatile gitmeyi bekleyen İngilizlere bir uyarı yayınladı: '19 Eylül 2021 Pazar günü, yerel saatle yaklaşık 15.15'te, İspanya'nın Kanarya Adası La Palma'da volkanik bir patlama oldu. Cabeza de Vaca'nın yakın bölgesi, El Paso tahliye edildi.'
'Etkilenen bir bölgedeyseniz, Cabildo de La Palma'nın sosyal medya güncellemeleri de dahil olmak üzere yerel yetkililerin tavsiyelerine uymalısınız. Adaya yakın zamanda seyahat etmeyi planlıyorsanız, tur operatörleriniz ve havayollarınız ile iletişime geçmeniz önerilir.'
Günlerce süren sarsıntılardan ve küçük depremlerden sonra, La Palma'daki yetkililer, zemin açılmadan kısa bir süre önce Pazar sabahı hareket kabiliyeti kısıtlı sakinleri tahliye etmeye başlamıştı.
Adanın güney ucuna yakın bölge her ne kadar seyrek nüfuslu olsa da, yine de yakındaki beş köyün sakinlerine, patlama durumunda evlerini terk etmeye hazır ve tetikte olmaları söylendi.
Patlamadan önce sismik aktiviteden kaynaklanan titreşimler yüzeyde hissedildiği için 3,8 büyüklüğünde bir deprem kaydedildi. Volkan Riski Önleme Planı Bilimsel Komitesi, daha güçlü depremlerin 'muhtemelen hissedilebileceğini ve binalara zarar verebileceğini' söyledi.
Uzmanlar komitesi ayrıca adanın güneybatı sahilinin bir bölümünün toprak kayması ve kaya düşmesi riski altında olduğunu kaydetti.
Güney Fas'ın 95 kilometre batısında bulunan ve Atlantik'ten keskin bir şekilde yükselen Kanarya Adaları, Tenerife'deki Teide ve Lanzarote'deki Timanfaya da dahil olmak üzere İspanya'nın en aktif ve en iyi bilinen yanardağlarına ev sahipliği yapıyor.
Cumbre Vieja, 20. yüzyılda, önce 1949'da, ardından 1971'de olmak üzere üç hafta boyunca lav püskürttü ve iki kez patladı. 2001 tarihli bir araştırma makalesi, Cumbre Vieja yanardağının püskürme aktivitesinde bir değişiklik olduğunu ve 1949 patlaması sırasında volkanda oluşan bir kırılmanın dev bir sırt çöküşünün başlangıcı olabileceğini iddia etti.
Yazarlar Steven N Ward ve Simon Day, böyle bir çöküşün tüm Kuzey Atlantik'te tsunamilere neden olabileceğini ve Kuzey Amerika kadar uzaktaki ülkeleri bile ciddi şekilde etkileyebileceğini söylüyor.
2018'de Kanarya Adaları'nda 10 günlük bir süre içinde 270 mini depremden oluşan bir sismik sürü kaydedildi ve bu, Tenerife'deki Teide Dağı'nın patlayacağı endişelerine yol açtı.
Bunların en büyüğü, Las Palmas de Gran Canaria Limanı, Puerto La Luz'dan yaklaşık 22 mil uzaklıkta Richter ölçeğinde 3,2 büyüklüğe ulaştı.
Sonrasında hiçbir patlama olmadı ve bilim adamları, sarsıntıların adaların normal sismik aktivitesinin bir parçası olduğunu söyleyerek korkuları bastırdı.