25.11.2021 - 13:37 | Son Güncellenme:
www.milliyet.com.tr
Rusya ve Çin, ABD'den gelen artan tehditler karşısında askeri bağlarını derinleştirmek için yeni bir anlaşma imzaladı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Çinli mevkidaşı Wei Fenghe ile yaptığı görüşmenin ardından 2021'den 2025'e kadar sürecek olan yeni anlaşmayı duyurdu.
Şoygu ve Wei, nükleer bombardıman uçakları ve savaş gemilerinin katıldığı, Güney Çin Denizi ve Japonya Denizi'nde gerçekleştirilen son ortak tatbikatlarını memnuniyetle karşılarken, gelecekte daha fazla tatbikat gerçekleştirme sözü verdi.
İkili, güç gösterilerinin ABD nükleer bombardıman uçaklarının tatbikatlarına karşı gerekli bir denge olduğunu savunurken, Şoygu geçen ay ABD uçaklarının bu türden 30 görev gerçekleştirdiğini ve Washington’ın askeri faaliyetlerinde önemli bir artış görüldüğünü açıkladı.
"Bu oran, geçen yılın aynı dönemine göre 2,5 kat daha fazla" diyerek ABD'ye tepki gösteren Şoygu, bu ayın başlarında 'Rusya'ya karşı düzenlenecek bir ABD nükleer saldırısı simülasyonu yapılmasından' şikayet etti.
Şoygu bu açıklamaları yaparken, Rusya son dönemde birliklerini yığdığı Karadeniz'de - Ukrayna yakınlarında - deniz ve hava tatbikatları düzenlediğini duyurdu. Tatbikatların, Washington'ın 'Moskova'nın Ukrayna'yı işgal etmeye hazırlandığı' iddialarının ortasında gelmesi, kaygıları büyütüyor.
Interfax haber ajansı, tatbikatlarda yaklaşık 10 uçak ve sayısı net bilinmeyen gemilerin yer aldığını bildirdi. Öte yandan Ukrayna, Rusya sınırı boyunca tanksavar ve hava birimlerini içeren tatbikatlar gerçekleştirdiğini açıkladı.
Ukrayna devlet sınır servisi, Belarus sınırındaki 'özel harekatın' Ulusal Muhafız, polis, Silahlı Kuvvetler ve diğer yedek birlikleri içerdiğini söyledi.
Yeni Çin paktını açıklayan Şoygu, Kasım ayı başında düzenlenen Global Thunder tatbikatına atıfta bulunarak, 10 ABD nükleer bombardıman uçağının Rusya'ya doğudan ve batıdan neredeyse aynı anda yaklaştığını ve sınırın 20 km kadar yakınına geldiğini duyurdu. Rusya Savunma Bakanı, "Böyle bir ortamda, Rusya-Çin koordinasyonu küresel ilişkilerde istikrar sağlayıcı bir faktör haline geliyor" ifadelerini kullandı.
ABD ordusu ise Global Thunder'ın Louisiana ve Kuzey Dakota'daki hava üslerinden kalkan 11 B-52 bombardıman uçağını içerdiğini ve kuvvetlerinin 'nükleer hazırlığını' test ettiğini söyledi.
Tatbikatlar, konuşlandırma sırasında nükleer denizaltıların yeniden ikmalini de içeriyordu. Pentagon, B-52 bombardıman uçaklarının nereye uçtuğunu veya başka bir ülkenin hava sahasına ne kadar yaklaştığını açıklamadı. Şoygu ayrıca, Rusya'nın uzak doğusundaki Okhotsk Denizi üzerindeki ABD bombardıman tatbikatlarının Rusya'ya seyir füzesi atmak için tasarlandığını öne sürdü.
ABD Büyükelçiliği’nin mesajında Rusya’nın Ukrayna sınırındaki ve ilhak altındaki Kırım’da sıradışı bir askeri hareketliliğine dikkat çekildi ve Kırım’a yönelik seyahat uyarısının “Seyahat etmeyin” anlamına gelen 4. seviyede olduğu hatırlatıldı.
Seyahat uyarısı Kırım’la birlikte Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ı da kapsıyor. Başkan Joe Biden da bugün bir açıklama yaparak, ABD’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine verdiği desteğin arkasında olduğunu söyledi.
Ukrayna ve NATO ülkeleri, Ukrayna sınırlarına yakın Rus birliklerinin hareketlerine ilişkin artan endişelerini dile getirdi. Rusya, Ukrayna ve ABD'yi bölgedeki gerilimi körüklemekle suçluyor. Ukrayna birlikleri, Kiev'in 2014'ten bu yana 14 bin kişiyi öldürdüğünü söylediği Rus destekli güçlerle savaşıyor.
Ukrayna Savunma Bakanlığı istihbarat dairesinden yapılan açıklamada, doğu Ukrayna'daki Rus kontrolündeki güçlerin savaş hazırlıklarını artırdığı ve geniş çaplı tatbikatlar düzenlediği belirtildi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Pazartesi günü Rusya'yı Kiev hükümetinin doğu Donbass bölgesinde askeri bir saldırı planladığı iddiaları da dahil dezenformasyon yaymakla suçladı.
Kuleba, İngilizce bir tweet'te, "Ukrayna'nın Donbass'ta askeri bir saldırı planladığına dair yanlış suçlamalar da dahil olmak üzere, Rus dezenformasyonunda bir artış görüyoruz. Resmi olarak açıklıyorum: Ukrayna, Donbas'ta askeri bir saldırı planlamıyor" dedi.
Kremlin Pazartesi günü erken saatlerde, Ukrayna'ya gelişmiş silahlar sağlamak için ABD destekli bir baskı olduğunu söyleyerek endişelerini dile getirdi ve Kiev'i, Donbass ihtilafını çözmek için 'saldırgan rüyalar' görmekle suçladı.
Kremlin'den yapılan açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırı hazırlığı içinde olduğuna ilişkin haberler reddedildi. Öte yandan Rusya Güvenlik Konseyi Başkanı, Moskova'nın Belarus ile birlikte 'askeri provokasyonlar dahil' her türlü provokasyona yanıt vereceğini söyledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Perşembe günü başkanlık web sitesinde yayınlanan bir kararnameye göre, Rus özel servislerinden 28 kişiye yaptırım uyguladı. Kararnameye göre, şahısların Ukrayna'daki varlıklarını kullanmaları, sermaye transfer etmeleri, malları aktarmaları veya özelleştirme ihalelerine katılmaları üç yıl süreyle yasaklanacak.
Kremlin, Ukrayna yakınlarında Rus askeri kuvvetlerinin yığılmasının işgalin başlangıcı olduğu iddialarını reddetti ve Washington'u bölgeyi istikrarsızlaştırmakla suçladı. İki üst düzey Avrupalı diplomat Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD'li yetkililerin, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmak için kullanabilecekleri kuvvetler ve askeri varlıklar oluşturduğunu söylediğini aktardı.
İki diplomat, bazı Avrupa ülkelerinin Rusya'nın Ukrayna'ya yeni bir saldırı planladığı konusunda ikna olmamalarına rağmen, ABD'li yetkililerin paylaştığı son bilgilerin bu durumu biraz değiştirdiğini anlattı. Yetkililer, Batılı istihbarat analistlerinin Kremlin'in gerçek niyetlerinden emin olmadıklarını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Pazar günü yaptığı açıklamada, Washington'un 'Rusya'nın Ukrayna sınırındaki olağandışı askeri faaliyetleri hakkında çok ciddi endişeleri olduğunu' yineledi.
Senegal ziyareti sırasında gazetecilere verdiği demeçte, "Başkan [Vladimir] Putin'in niyetinin ne olduğunu bilmiyoruz ama geçmişte neler olduğunu biliyoruz" diyen Blinken, "Ukrayna veya başka bir ülkenin provokasyon yaptığını iddia edip, bunu planlarını gerçekleştirmek için bir mazeret olarak kullanma oyununu biliyoruz" ifadelerini kullandı.
Ukrayna, NATO ve Avrupa Birliği ile bütünleşmek istiyor ancak Putin, eski vasal devleti Moskova'nın kontrolü altına geri getirmeyi 20 yıllık iktidarının temel amacı haline getirdi.
Putin'in sözcüsü Dmitry Peskov Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Hedefli bir bilgilendirme kampanyasının sürdüğünü görüyoruz. Bu da gerilimi artırıyor" dedi. Peskov, Rus kuvvetlerinin rutin tatbikatlar yürüttüğünü, bunun "kimseye tehdit oluşturmadığını ve kimseyi endişelendirmemesi gerektiğini" söyledi.
Ancak Putin, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının Rusya için kırmızı bir çizgi olacağını söyledi. Son haftalarda Rus yetkililer, NATO müttefiklerinin Ukrayna'ya silah sistemleri ve eğitim sağladığı konusunda şikayetlerini artırdı.
Putin, "Sürekli olarak bu konudaki endişelerimizi dile getiriyoruz, kırmızı çizgilerden bahsediyoruz ancak ortaklarımızın tüm uyarılarımıza ve kırmızı çizgilerden bahsetmemize karşı çok yüzeysel bir tavır sergilediklerini anlıyoruz" dedi. Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Washington'un Rusya hakkındaki iddialarla "dünya toplumunu aktif olarak korkuttuğunu" söyledi.
İki üst düzey Avrupalı diplomat Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines'in geçtiğimiz Çarşamba günü Brüksel'deki Avrupalı müttefiklerine olası senaryolar hakkında bilgi verdiğini söyledi. Buna göre Rus birlikleri, başka bir eski Sovyet devleti ve Moskova'nın sadık bir müttefiki olan Kırım ve Belarus üzerinden saldıracak.
Avrupalı yetkililer, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasıyla ilgili endişeleri hafife almıştı ancak yeni bilgilerin endişelerini artırdığını vurguladılar. Ukraynalı yetkililer ise Putin'in niyetinin ne olduğunun belirsiz olduğunu söylüyor.
Son yıllarda Fransa ve Almanya'nın arabuluculuğunda yürütülen barış görüşmeleri başlangıçta biraz umut verse de sonuç çıkmadı. Üst düzey bir Ukraynalı yetkili, "Kremlin'de birkaç senaryo var" dedi. “Onlar için en iyi seçeneğin ne olduğunu test ediyorlar.”
Rusya'nın artık birkaç ay içinde Ukrayna'yı işgal etmeye hazırlandığına ilişkin her gün artan haber ve istihbarat raporları, bölgede durumun ne kadar diken üstünde olduğunu gösteriyor.
Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Dairesi başkanı Kirill Budanov, daha önce Military Times'a verdiği röportajda, Javelin'in Donbass'ta ilk kez kullanıldığını açıklamıştı. Budanov'a göre füze sistemleri, Bayraktar SİHA'larla birlikte kullanılacak.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Donbass'ta Bayraktar'ın kullanılmasına öfkelenmişti. Putin, Donbass toprakları üzerinde hava araçlarının kullanılmasına ilişkin yasakların Minsk anlaşmalarında belirtildiğini söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Donbass'taki çatışmalar sırasında Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Amerikan tanksavar füze sistemleri (ATGM) Javelin'in kullanılması hakkında 'hiçbir şey bilmediğini' söyledi.
Lavrov, “Şahsen ben böyle mesajlar görmedim. Ancak şunu söyleyebilirim ki, bu tür militan söylemler kışkırtılıyorsa, bu muhtemelen Kiev'in provokasyon yapma ve çatışmayı sıcak bir aşamaya getirme arzusunu yansıtıyor” dedi.
Rus Dışişleri Bakanı'na göre, Kiev'in kavgacı söylemi, bölgedeki çatışmayı yoğunlaştırma ve durumu sıcak çatışmaya çevirme arzusunu gösteriyor. Bu açıklamaların ortasında, Moskova'dan dikkat çekici bir hareket daha geldi.
Karadeniz Filosu basın servisi, tüm bu sıcak gelişmelerin ortasında, uçaksavar sistemlerinin savaş ekiplerinin Kırım'da sahte bir düşmanın seyir füzelerini yok etmek için tatbikatlar düzenlediğini bildirdi.
Raporda, "S-400 uçaksavar füze sistemleri ve Pantsir uçaksavar füze ve top sistemleriyle bir tatbikat gerçekleştirildi. Askerler, seyir tespit, izleme ve imha görevlerini yerine getirdiler" denildi.
Koşullu seyir füzeleri, farklı uçuş hızı ve irtifa parametreleriyle elektronik olarak modellenerek vurulması daha zor hedefler haline getirildi. Basın servisi, "S-400 hava savunma füze sistemi ve Pantsir hava savunma füze sisteminin hesaplamaları, verilen görevleri başarıyla tamamladı" dedi.