Dünyanın en eski kentlerinden Sana
25.10.2021 - 13:23 | Son Güncellenme:
Yemen'in eski başkenti Sana ya da diğer telaffuzuyla San'a, dünyada sürekli yerleşimin olduğu en eski şehirlerden biri. Kendisine has karakteristik mimarisiyle hayranlık uyandıran bu tarihi şehir UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde de yer alıyor. Son yıllarda devam eden şiddetli çatışmalar nedeniyle büyük hasar gören Sana, ağır bir yıkıma uğradı. 2015 yılında çatışmalar nedeniyle başkentin Aden'e taşınmasıyla birlikte San'a geçici bir süreliğine de olsa yönetim merkezi olma özelliğini kaybetti.
İhsan Dindar - Milliyet.com.tr
Sana, San'a ya da Batı ülkelerindeki ağırlıklı kullanımıyla Sanaa, dünyanın en eski kentlerinden biri olma özelliği taşıyor. Yakın döneme kadar da Yemen'in başkenti olan Sana, ülkedeki savaş yüzünden ne yazık ki büyük bir tahribata uğramış durumda.
UNESCO listesinde
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan tarihi Sana kenti, binlerce yıllık bir geçmişin izlerini taşıyor. Yaygın inanışa göre Hz. Nuh'un oğlu Şem tarafından kurulan Sana, eski çağlarda Azal adıyla bilinmekteydi. Bunun nedeninin de Şem'in ikinci kuşak torunu olan Uzal'a dayandığı düşünülmekte.
Kutsal metinlerde de adı geçiyor
İncil'in Yaradılış kısmında da bahsi geçen Uzal, eski Sebati dilinde "iyi korunmuş" anlamına da gelmekteydi. Kentin kurulu olduğu coğrafyaya baktığımızda bu isimlendirmenin ne denli yerinde olduğunu da anlamak mümkün. zira Sana gerçekten etrafı korunaklı ve dağlarla çevrili bir arazinin ortasında.
Yüzlerce metre yüksekte
Deniz seviyesinde 2.300 metre yüksekte kurulu olan Sana, bu yönüyle de dünyanın en yüksekte konumlanan kentleri arasında yer alır. Korunaklı yapısı ve ulaşımı zor konumu sayesinde Sana, dış tehlikelere karşı binlerce yıl ayakta kalabilmiş ve kendisine has yapısını korumaya başarmış.
Savaşın izleri sürüyor
Ancak Arap Baharı olarak adlandırılan süreç ile başlayan günümüzde de şiddetini dönem dönem arttırarak devam eden farklı ülkelerin de dahil olduğu savaş, Yemen'in tıpkı diğer bölgeleri gibi tarihi Sana kentini de son derece olumsuz bir biçimde etkilemiş durumda.
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan kent, ülke içindeki farklı grupların çatışması nedeniyle bu süreçte ciddi manada etkilemiş durumda.
Kentte büyük yıkım
Sana'daki yüzlerce yıllık binalar bombardıman neticesinde harabeye dönmüş durumda. Özellikle UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan eski kentin bulunduğu bölge bu saldırılarda büyük yıkıma uğradı.
Yaşanılan yıkımın etkisi ne yazık ki günümüzde de devam etmekte. Çatışmaların bir türlü sona ermemesi, bu tarihi kente zarar vermeye devam etmekte. Sık sık gerçekleşen saldırılar tarihi öneme sahip Sana'nın karakteristiğini yansıtan binaları bir bir yok ediyor.
Yaklaşık 3 milyon kişinin yaşadığı Sana şu anda savaşın bir tarafı konumundaki Hutilerin kontrolünde. Yemen'in en büyük kenti olan Sana, her şeye rağmen bu görkemini fotoğraf karelerine yansıtıyor.
Farklı medeniyetlerin yaşadığı bir bölge
Tarih boyunca pek çok farklı medeniyete ev sahipliği yapan Sana, İslamiyet ile birlikte farklı bir kimlik kazanmaya başlar.
İslami eğitim ve düşünce dünyasında da önemli bir yer tutmaya başlayan Sana'da Abbasiler döneminde itibaren önemli kurumlar inşa edilmeye başlanır.
Kahvenin önemli merkezi
Uzun yıllar Osmanlı hakimiyetinde kalan Yemen, tarihimizde de türkülere konu olan bir coğrafya. Bu coğrafyanın yönetim merkezi olan Sana, Osmanlı'ya kahvenin geldiği yer olarak da biliniyor.
Öyle ki sonrasında buradan İstanbul'a gelen kahve, 2. Viyana Kuşatması ile Avrupa'ya da taşınmıştır.
