Arabistan Çölü'nde bir dünya mirası Medain Salih
28.09.2021 - 00:25 | Son Güncellenme:
Medain Salih, Suudi Arabistan'ın Medine bölgesinde bulunan binlerce yıllık bir arkeolojik alan. UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi'ne alınan ve bu yönüyle de Suudi Arabistan için de bir ilk olan Medain Salih, antik dönemdeki Nebati Krallığı'ndan izler taşımakta. Kur'an'a göre Hz. Salih döneminde bölgedeki Semudi halkı, Allah'ın emirlerine uymadıkları için cezalandırılmıştır. Deprem ve yıldırım çarpmasıyla büyük zarar gören Medain Salih!ten günümüze çeşitli kalıntılar ulaşmıştır. Ürdün'de bulunan Petra Antik Kenti ile birlikte bölgenin en görkemli arkeolojik alanlarından biridir.
İhsan Dindar - Milliyet.com.tr
Medain Salih, bugün Suudi Arabistan'ın batısında kutsal Hicaz bölgesinde, Medine yakınlarında yer alır. Diğer adıyla Hegra, çoğu milâttan sonra 1. yüzyıla tarihlenen arkeolojik kalıntılara ev sahipliği yapmakta. İki bin yıllık bir geçmişi olan Medain Salih, Suudi Arabistan'ın en önemli arkeolojik alanı olma özelliği de taşımaktadır. Bu yönüyle ülke turizmi için de dikkat çekici bir cazibe noktasıdır.
En önemli şehirlerden biri
Salih'in Kentleri anlamına gelen Medain Salih, antik dönemde bölgedeki krallıklarından biri olan Netabilerin, Petra ile birlikte en önemli şehirlerinden olma özelliği taşımaktaydı. Tıpkı Ürdün'deki Petra gibi görkemli yapıların taşları oyarak inşa edildiği Medain Salih, bu yönüyle de ziyaretçilerini etkilemeyi başarıyor. Çölün ortasındaki bu tarihi arkeolojik bölge, kutsal metinlerde de yer almakta.
Korkunç depremler yaşandı
İslamiyet öncesi Arap yarımadasının önemli kabilelerinden biri olan ve Medain Salih'te yaşayan Semudilerin hikâyesi, Kur'an-ı Kerim'de de yer almakta. Hz. Salih döneminde kendi yaptıkları putlara tapmaya başlayan Semüdiler, bir süre sonra Allah tarafından cezalandırılır. Bölgede yapılan araştırmalar Medain Salih'in depremler ve yıldırımlar nedeniyle büyük zarar gördüğü ortaya çıkmıştır.
Kamer Suresi'nde nasıl helâk oldukları anlatılan Semudilerin yaşadığı Medain Salih, günümüzde Suudi Arabistan'ın en eski tarihi rotalarından biri olma özelliğine sahip. Öyle ki Medain Salih, Suudi Arabistan'ın UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne giren ilk yeri olması bakımından da büyük önem taşımaktadır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde
2008 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilen Medain Salih!te 130'dan fazla insan yaşamına uygun hale getirilmek için oyulmuş kaya bulunmakta. Çoğu, günümüze kadar ulaşmayı başaran bu kayalarda binlerce yıl önce insanlar yaşamaktaydı. Öyle ki bölge Nebati Krallığı için de büyük bir öneme sahipti.
Amasya doğumlu ünlü coğrafyacı Strabon'un eserlerinde de adı geçen bir yer olan Medain Salih, kayalar ülkesi olarak betimlenmekte. Medine'nin 400 kilometre kuzeybatısında bulunan Medain Salih, Ürdün sınırına da yakın bir konumda yer alır. Medain Salih, Ürdün'deki dünyaca ünlü Petra Antik Kenti'ne de 500 kilometre uzaklıktadır.
Yazıtlar da bulunmakta
Al-Ula kentine 20 kilometre uzaklıkta bulunan Medain Salih'teki içi oyulmuş kayaların derinlikleri de 20 metreye kadar ulaşmakta. İçinde ailelerin yaşayabileceği alanların bulunduğu bu kayalar aynı zamanda çeşitli kamusal ve dini yapılara da ev sahipliği yapmaktaydı. Bununla birlikte bölgede çeşitli yazıtlar da bulunmakta.
Kayalarda yaşadılar
Bölgede ilk yaşam izlerinin milâttan önce birinci bin yıla kadar uzandığı bölgede, bulunan yazıtlar, Medain Salih'in tarihi hakkında da çeşitli bilgiler sunmakta. Petra ile birlikte Nebati Krallığı'nın en önemli kalıcı yerleşimlerinden biri olan Medain Salih, yüzlerce insanın yaşadığı oyulmuş kayalara ev sahipliği yapmaktaydı.
Gizemini koruyor
Milâttan önce 6. yüzyıldan milâttan sonra dördüncü yüzyıla kadar bölgede yaşayan Semudilere ait yazıtlar ve kullandıkları eşyalar yüzlerce yıl sonra ortaya çıkarılmıştır. Ancak bölgede bulunan yazıtların pek çoğunun çözülmesi hâlâ devam etmektedir. Semudilerden kalma pek çok yazıtın okunma çalışmaları devam etmektedir.
Bölgede Roma hakimiyeti
Nebati Krallığı'nı yıkıp bölgede hakimiyet kuran Romalılar döneminde de bölgenin önemli bir yerleşimi olan Medain Salih, bu döneme dair eserleri de barındırmaktadır. Bu açıdan bakıldığından Medain Salih, Lihyan, Nebati ve Roma dönemi eserlerinin bir arada bulunduğu farklı kültürleri de buluşturan bir antik yerleşim yeridir.
Ünlü gezgin de buradan bahsetti
Osmanlı döneminde de bölgenin bahsi geçmektedir. Evliya Çelebi'nin ünlü seyahatnamesinde bahsi yedi kent şeklinde geçmektedir. Orta Çağ'ın ünlü gezgini İbn Battuta da kaleme aldığı seyahatnamesinde Medain Salih'ten bahseder. Bu da bölgenin aslında tarih boyunca ne denli önemli olduğunu göstermekte.
Milâttan önce altıncı yüzyıldan itibaren insanların yaşadığı bir yer olan Medain Salih, hem Nebati Krallığı döneminde hem de Roma döneminde bölge için önemli bir yerleşim alanıydı.
Yüzlerce yıl önce terk edildi
Dördüncü yüzyıldan sonra terk edilen ve insan izlerinin zamanla silindiği bölge Osmanlı döneminde de bir arkeolojik kalıntı konumundaydı.
