'Futbol delisi' Çinli Ming, İngiliz kulübü Leeds'e müşteri oldu

Tüm dünyanın gözü, kulağı Çin'de. Tarihte, dünyanın en görkemli yapılarından (veya yapıtlarından!) biri olan Çin Seddi ile kendini dışarıya kapatan Çin, 1949 devrimi ile de 'ekonomik ve siyasal' anlamda ikinci bir 'sistem' duvarı inşa etmişti. Ama şimdi 'dışa açılma' zamanı ve hiçbir duvar Çin'i durduramıyor.
Önce kendisi 'gönüllü' olarak kapılarını araladı ve yabancıları çağırdı. Şaşırtıcı sonuçlar alındı. Çin dünyanın en çok yabancı sermaye çeken ülkelerinden birisi (2002 itibariyle en çok yabancı sermaye çeken ülkesi!) oldu. 2002'de 53 milyar dolarla yabancı yatırım çekerek ABD'nin bu alandaki birinciliğini ele geçiren Çin'in, 2003'te de 62 milyar dolarlık yabancı sermaye çekmesi bekleniyor.

Şimdi gitme zamanı
Asıl ilginç olan, şimdi kendisi dışarda yatırımlara başladı. Gerek devlet, gerek özel sektörden birçok Çin'li firma, yurtdışında firma satın alıyor, yatırım yapıyor. 2002'de Çinli firmalar başka ülkelere 2.9 milyar dolarlık yatırım yaptılar. Danışman Roland Berger'in raporuna göre, 20 yıldır iç piyasada palazlanan Çinli firmaların dörtte üçünün yurtdışına yatırım planı var. Bu trendin başını özellikle doğal kaynakları elinde tutan devlet tekelleri çekiyor. Bu firmaların amacı ise ekonomide yaşanan patlamayla ortaya çıkan hammadde ve petrol ihtiyacını karşılamak.

Petrol ve demire gittiler
Çin'in üç büyük petrol şirketi Sinopec, Petrochina ve CNOOC, Kazakistan, Yemen, Sudan da dahil 14 ülkede yatırım yaptı. CNNOC, 2002'de Repsol Endonezya'yı 585 milyon dolara aldı ve Endonezya'nın en büyük petrol üreticisi oldu. Petrochina, 2 milyar dolara Kazakistan'dan Xinjiang'a uzanan 3 bin kilometrelik bir boru hattı yatırımı yapıyor.
Çinli çelik üretici Baosteel, Brezilya'da 8 milyar dolarlık bir üretim tesisine 1.5 milyar dolar yatırarak, tesislerin çoğunluk hissesinin sahibi olmayı planlıyor. Telekom firması Huawei, İsveç, Almanya ve ABD'de araştırma merkezleri kurdu. Firma ayrıca şu anda Hindistan'da 100 milyon dolarlık bir Ar - Ge tesisi yatırımı üzerinde çalışıyor. Elektronik firması SVA, likit kristal ekran ve plazma ekran üretiminde Japon NEC'le ortak üretime geçti. Çin'in elektronik eşya üretimi konusunda lider firması Haier'in İran, Endonezya ve Güney Carolina gibi birçok yerde toplam 13 yurtdışı tesisi var. Çin'in Türkiye'de de 5 milyon dolar civarında yatırımı var. Ancak Türkiye daha çok ihracat pazarı bakımından ilgi alanına giriyor.

G.Kore'de otomobil yatırım
Çin'in petrol, demir ve elektronik dışında bir başka ilgi alanı da otomotiv. Kimyasal maddeler üreten kamu şirketi Blue Star, dört yıldır alıcı bekleyen Güney Kore'nin dördüncü büyük otomobil üreticisi Ssangyong'u satın almak için harekete geçti.
Güney Koreli kreditörlerin, 1999'dan beri kapalı bulunan fabrikayı Çinli şirkete satmayı kabul ettikleri belirtiliyor. Ssangyong'a General Motors'un Çin'li ortağı Şangay Otomotiv'in de talip olduğu ve Çin Hükümeti'nden talebinin resmileşmesi için onay beklediği belirtiliyor.
Şangay'ın 'son dakika'da müşteri olduğunu açıklamasının, Ssangyong kreditörlerini etkileyebileceği belirtiliyor.


Çinli firmaların yurtdışındaki yatırımları içinde belki de en çok ilgi uyandıranı İngiliz futbol kulübü Leeds United'ı satın alma girişimi oldu. Borç yapısı nedeniyle zor günler yaşayan İngiltere Premier Ligi takımlarından Leeds United'ı satın almayı planlayan futbol delisi Çinli işadamı Xu Ming'in ülkesinde de futbol yatırımları var. 31 yaşındaki Xu Ming, Çin'de yedi kez şampiyonluk yaşamış Dalian Shide takımının sahibi. Ming'in Leeds'i alma girişimi ile ilgili yorumlara göre, bu satın almaya kesin gözüyle bakılıyor.

Türk işadamları da Çin'in dışa açılması ile birlikte bu büyük pazardan pay almak için harekete geçtiler. Ancak eski Cumhurbaşkanı Özal'ın resmi heyeti ile birlikte Çin'e giden Türk işadamlarının beklentisi, yatırımdan çok ihracattı ve o ünlü geziden bir söz ekonomi literatürüne girdi: 'Her Çinli'ye bir portakal satarsak ihya oluruz!'
Ama böyle olmadı. Heyettekiler oraya vardıklarında Çin'in portakal ihracatçısı olduğunu öğrendiler. İşte bu 'geç öğrenme' yüzünden Çin şimdi Türkiye'ye 2 milyar dolardan fazla ihracat yapıyor. Türkiye'nin ihracatı ise yarım milyar doları bile bulmuyor. Ankara Ticaret Odası'nın araştırmasına göre Çin, Türkiye'de oyuncak piyasalarını ele geçirmiş durumda! Türk işadamları her Çinli'ye bir portakal satamadı ama Çinliler, her Türk'e bir oyuncak satmayı başardı.




BUSINESS


'İstanbul, New York'tan daha güvenli'
Genetik kodumu patronuma vermek istemiyorum
Mad - Max ülkesindeki Türkler
New York'ta eğitimi değiştirdi Nobelliler derneğine seçildi
'Baba, sanki varmışsın gibi'
Hey gidi 'Es es es ki ki ki' hey!
Popstar'a Zerrin Özer'le anaerkil denge ayarı
Bademler Kaliforniya'dan cin mısırı Arjantin'den
TBMM etik konusuna özen göstermelidir
Pazarı önce havan topuyla dövüyor, sonra giriyor...
Yılbaşı eşantiyon harcamaları 'gider' yazılabilir
Sermaye ihracına geçen Çinliler, şirket topluyor
Yılın adamı
Komedi dizisi Seinfeld'de 'ciddi' anlaşmazlık
Başbakan'a eski arkadaşından mesaj var
'600 milyon dolarlık paketiniz geldi!'
2004'ün armağanları Net Baba'dan
Gurur duymak isteyen bir ıslık çalsın...