Yılbaşına sayılı günler kala tedirginlik arttı! 81 ilde harekete geçildi: 'İşin şakası yok, çok riskli'
17.12.2024 - 07:09 | Son Güncellenme:
Son dönemde tüm Türkiye’yi sahte alkol endişesi sardı. İstanbul gibi büyükşehirlerde ölümler tedirginlik yaratırken, 81 ilde denetimler sıkılaştırıldı. Özellikle yılbaşı öncesi tüketimin bir hayli arttığı alkolde vatandaşlar satın alırken neye dikkat etmeli? ‘İşin şakası yok’ diyen uzman isim sahte alkol tüketimi sonrası belirtileri tek tek milliyet.com.tr’ye açıkladı. ‘Çıplak gözle kontrol edilemeyen sahte bandroller sahada’ ifadelerini kullandı. İşte detaylar...
Milliyet.com.tr/ÖZEL Yakın zamanda sahte alkolle ilgili basına yansıyan haberler çokça konuşulmaya başlandı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 81 ilde sahte alkole karşı operasyon düzenlendiğini belirtti. 40 bin 388 sahte alkol ele geçirildi. Sahte alkol üretimi yaptığı tespit edilen 85 şüpheli de yakalandı.
Sadece İstanbul’da 1.5 ayda 37 kişi sahte alkolden yaşamını yitirdiği açıklandı. Alkol tüketimi en çok da yılbaşı sürecinde gerçekleşiyor. Peki vatandaş nelere dikkat etmeli? Sahte alkol nasıl ölüme götürüyor? Tüketiciler satın alırken neye dikkat etmeli?
Konuyla ilgili Gıda Mühendisi ve Denetim Uzmanı Nurten Sırma, bilinç bulanıklığı, denge ve hareket bozukluğu, baş ağrısı gibi belirtilerin olabileceğini söyledi. Nurten Sırma, ‘Çıplak gözle kontrol edilemeyebilir’ diyerek vatandaşları tek tek uyardı.
‘İŞİN ŞAKASI YOK, ÇOK RİSKLİ’
Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma’nın milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamalar şu şekilde: “Yılbaşı öncesi sahte alkol denetimleri aralıksız devam ediyor. İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere İl Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ve Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonu ile düzenlenen baskınlarda ele geçirilen sahte alkol yapımında kullanılan metil alkol (metanol), kaçak anason, sahte bandrol şişe ve etiketler ele geçiriliyor. 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na Muhalefet Etmek” suçundan işlem yapılıyor ve suç duyurusunda bulunuluyor. Bu işin şakası yok sonuçları çok riskli.
‘MALİYETİ AZALTMAK İÇİN METANOL KULLANIYORLAR’
Normal şartlarda alkollü içkiler gıda güvenliği şartları eksiksiz uygulanan kontrollü tesislerde etil alkol (etanol) ile hazırlanmaktadır. Ancak sahte içki yapımında metanol maliyetleri azaltıp daha fazla kazanç elde etmek amacıyla kullanılabiliyor. Gıda güvenliği koşullarının uygulandığı alkollü içki fabrikalarında üretim esnasında metanol oluşsa bile hemen güvenli sınırlar sağlanacak şekilde uzaklaştırılabiliyor. Oluşan bu metanol iki yerde uzaklaştırılamıyor. Sahte içki üretiminde ve evlerde veya arka bahçelerde kişilerin kendi tüketimi için yaptığı el yapımı içkilerde.
AMAN DİKKAT: ZEHİRLENME VE ÖLÜMLER YAŞANABİLİR
Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Tebliği’ne uygun olmayan ortamda üretilen ve insan sağlığına zararlı sahte alkollerin yılbaşı öncesinde piyasaya sürülmeye çalışılıyor. Bu da merdiven altı terörü. Alkollü içki üretiminde yüksek gıda güvenliği koşulları uygulanmalıdır. Bu işlem doğru yapılmazsa (evlerde yapılan boğma rakılarda bu risk vardır) ya da bilerek metil alkolden sahte içki üretilirse zehirlenme ve ölümler yaşanır.
‘KOKU VE TAT İLE ANLAMA İMKANI YOK’
Sahte içki yapımında kullanılan metil alkolün görme kaybından ölüme kadar pek çok hayatı tehdit eden riskli sonuçları var. İçindekinin etil ya da metil alkol olduğunu koku ve tat ile anlama imkanı yok. Metil alkol (metanol) yasadışı olarak sahte içki yapımında kullanılmaktadır. Yaygın olarak endüstride antifriz, boya inceltici veya cam temizleyici gibi yerlerde farklı amaçlarla kullanılabiliyor.
SAĞLIĞA BAŞKA HANGİ ZARARLARI VAR?
Metil alkol insan vücudunda formaldehit ve formik aside dönüşür. Metil alkol zehirlenmesi formik asit birikimine bağlı kanın pH değerinin asit hale gelmesi sonucu asidoz gelişir. Bu durumda retinada sinir tahribatı ve buna bağlı olarak körlük ve daha ciddi vakalarda ölümle sonuçlandığı tıbben ortaya konulsa da ne yazık ki acı sonuçlarını görmeye devam ediyoruz.
Metil alkol kanda düzeyi 20 mg/dL üstünde toksik kabul edilmektedir. 40 mg/dL üstü dozlarda çok ciddi etkiler görülür. 4-15 ml arası metil alkol tüketilmesi sonucu körlük, 15-100 ml dozda ise ölüm meydana gelebilmektedir
BU BELİRTİLERE DİKKAT: ‘BİLİNÇ BULANILIĞI, DENGE VE HAREKET BOZUKLUĞU, BAŞ AĞRISI’
Sahte içki tüketildikten sonraki ilk 5 saatte sarhoşluk belirtileri ile karıştırılabilen etkiler görülüyor. Zehirlenmenin bu ilk belirtileri 30 saatten sonra ise ciddi metabolik asidoza dönüşebiliyor. Sahte içki tüketilmesiyle oluşan zehirlenme metil alkol miktarına bağlı olarak gelişen asidozun derecesine bağlıdır. Bilinç bulanıklığı, denge ve hareket bozukluğu, baş ağrısı, bulantı, kusma, görme bozukluğu ve daha sonra körlük. Tedavi edilmediği taktirde metabolik asidoz, koma ve solunum durması sonucu ölümle sonuçlanabiliyor.
TÜKETİCİLERE UYARI: 'ÇIPLAK GÖZLE KONTROL EDİLEMEYEN SAHTE BANDROLLER SAHADA'
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hayata geçirdiği mobil uygulama sayesinde de tüketiciler, aldıkları ürünün kayıt dışı olup olmadığını dakikalar içerisinde bandrol takip sistemi üzerinden kontrol edebilirler. Tüketiciler, ayrıca web ve SMS ile aldıkları ürünleri sorgulayabiliyor. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü adına üretilen yeni nesil bandroller, Türk mühendisleri tarafından geliştirilen yüksek güvenlik özellikleri taşıyor. Bir yandan tüketicileri korurken hem de devletin vergi kaybını da önlüyor. Çıplak gözle kontrol edilemeyen sahte bandrollerde sahada.
Şunu unutmayın ki alkollü olan tüm içkilerin çeşitli riskleri vardır. Ancak gıda güvenliği şartlarına uymayan tesis ve koşullarda üretilenler veya sahte alkollü içkiler ölüm riski taşır. Bu nedenle alkol içeren ürünler tüketilmeden önce kaynağının güvenilirliğinden emin olunmalıdır.”
