12.09.2008 - 00:06 | Son Güncellenme:
Ayfer Yıldız
Dış piyasalarda Lehman Brothers ve Washington Mutual’la ilgili kaygılar sürerken, içerde ikinci çeyrek büyüme rakamı (yüzde 1.9) beklentilerin altında geldi. Ardından ağustos ayı ka-pasite kullanım rakamı yüzde 76.2 olarak açıklandı. Bütün bu olumsuz gelişmelere şimdi de Almanya’da görülen Deniz Feneri davasının AKP’ye yönelik ikinci bir kapatma davasına yol açabileceği endişeleri ortaya çıktı.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde Anayasa Mahkemesi’nin değerlendirmesiyle ‘367 oy’ şartı yorumu doğru çıkan eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, “AKP, yurtdışından yardım aldıysa kapatılabilir” şeklinde görüş açıklamıştı.
Bütün bu gelişmeler iç piyasalarda etkisi gösterdi. Dolar 1.27 YTL’ye çıktı. İMKB 1.900 puan (yüzde 4.85) değer kaybetti. İMKB, 37 bin 388 puanla temmuz ayı seviyelerine geriledi. Borsada özellikle Merrill Lynch, Citibank, UBS, EFG, Morgan Stanley ve Deutchebank’ın satış yaptığı görüldü.
Faiz yüzde 18.97’ye çıktı. Uzmanlar, dolardaki hareket nedeniyle faizdeki yükselişin sınırlı kaldığını ifade etti. Yurtdışı piyasalar ise ABD dışındaki diğer ekonomilerin zayıflığına odaklanmış durumda. Öte yandan, petrol ve demir - çelik fiyatlarındaki düşüşler, bu sektörde faaliyet gösteren şirket hisselerine satış getiriyor.
Yine Lehman kaygısı
Ayrıca dün ABD dış ticaret açığı temmuz ayında 62.2 milyar dolarla, işsizlik maaş başvuruları ise 445 binle beklentilerin üzerinde geldi. Bütün bu veriler, piyasalardaki tedirginliği artırdı, dolar euro karşısında 1.39’la son bir yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Öte yandan, S&P ve Goldman Sachs’ın yatırım birimi Lehman Brothers’ın notunu düşürdü. Bu gelişme üzerine piyasa, likiditesini artırmaya çalışan Lehman’ın uzun dönemde borçlarını çeviremeyeceği kaygılarına neden oldu. Lehman hisseleri yüzde 40’a yakın değer kaybetti.
Sırada W. Mutual var
Piyasalar, Lehman Brothers’ın geleceğine ilişkin tedirgin olurken Washington Mutual bankasının da önümüzdeki günlerde sorunlarıyla gündeme geleceği konuşuluyor. Washington Mutual hisseleri de yüzde 20’ye yakın düştü.
Avrupa borsaları yüzde 1.5 oranında değer kaybederken, ABD borsası yüzde 1.18 değer kaybıyla açıldı. Çin borsası da yüzde 3.3 düştü.
‘Ekonomiye odaklanılmalı’
Piyasalarda dün yaşanan sarsıntıyı değerlendiren uzmanlar, hükümetin ekonomiye odaklanması gerektiğine dikkat çekti.
Uzun zamandır IMF ve AB konusunda hiçbir gelişmenin yaşanmadığına değinen uzmanlar, “Global bir dalga var. Bunu pozitife çevirmek için ekonomiye odaklanılmalı. Ne IMF ne de AB konusunda bir gelişme yok. IMF’le nasıl devam edileceği belli değil” dedi.