12.09.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
Duygu Erdoğan
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tüm dünyayı etkisi altına almaya devam ederken, sosyal ve ekonomik dönüşümler hızlanıyor. Bu dönemde özellikle dünya ekonomilerindeki daralma dikkat çekici oldu. Diğer taraftan ise değişen iş yapış şekilleri, küresel tedarik sıkıntıları; ülkeleri daha güçlü işbirliklerine ve riski dağıtacak modellere yöneltiyor.
Bu kapsamda dünyanın tedarik ve yatırım merkezi olmaya en yakın ülkelerden biri olarak Türkiye gösteriliyor. Hem dünyanın büyük kısmına lojistik yakınlığı, hem de pandemi döneminde alınan tedbirlerle dikkatleri bir kez daha üzerine çeken Türkiye, yabancı yatırımcı ve alım gruplarının radarında bulunuyor.
Yurt içinde ise alınan ekonomik tedbirler, yatırım ortamını düzenleyen ve teşvik eden çalışmalar, büyüme hedeflerini destekliyor.
Yerli yatırımcılar, eğitimden sağlığa, sanayi kollarından tarıma kadar pek çok alanda hem yeni yatırım, hem de kapasite artırım çalışmaları yapıyor. Bu dönemin güçlü destekleyicileri ise Türk iş kadınları oldu.
Kadın istihdamı ve girişimciler konusunda da sorumluluk alan iş kadınları, ‘Türkiye’nin geleceğine güvenle yatırımlarına durmadan’ devam ettiklerini açıkladı. Bu kapsamda Türkiye İş Kadınları Derneği (TİKAD) üyeleri, pandemi döneminde de üretime ara vermediklerini, yeni istihdam ve yatırım odağında çalıştıklarını anlattı.
Üretim ve istihdam artışı devam ediyor
Nilüfer Bulut / TİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Galata Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı
“Ülkemizin tüm sıkıntıları aşacağına hep inandık ve planlarımızı buna göre yaptık. Yatırımlarımızı sürdürmekten hiç geri durmadık, örneğin pandemiye rağmen bu yıl eğitim sektöründe yeni bir yatırım yaparak, Galata Üniversitesi’ni kurduk.
Türkiye sağlıkta attığı adımlarla ve ekonomik önlem paketleri sayesinde bu durumu en az zararla atlatma istikametinde ilerliyor. Türkiye daha önce de birçok sorunla karşılaştı, ancak hepsini aşmayı başardı.
TİKAD olarak da, gerek ulusal gerekse uluslararası partnerlerimizle dünyanın içinden geçtiği bu süreci karşılıklı değerlendiriyor ve kadınların bu küresel salgının yol açtığı olumsuzluklardan daha fazla etkilenmiş olduğunu tespit ediyoruz. Pandemiyle mücadelede bu hususun dikkate alınması önemli. TİKAD üyesi iş kadınları olarak ülkemizin geleceğine yatırım yapmaya devam ediyoruz.”
Krizler fırsatları beraberinde getirir
Prof. Dr. Zehra Neşe Kavak Akademic Hospital Yönetim Kurulu Başkanı
“Pandemi süreci sağlıklı olmanın ve sağlık çalışanlarının önemini bir kere daha hatırlattı. Bu süreçte elimizden gelen desteği ve sağlık hizmetini hastalara vermeyi sürdürürken; ayrıca yatırım amaçlı faaliyetlerimize hız verdik. Ameliyathanelerimizi tadilata alıp sıfırdan inşa ettik, servisler ve poliklinik alanlarından da yenilemeye ağırlık verdik.
Sağlığın her daim birinci öncelik olduğu gerçeğiyle, en üst seviyede hizmet vermek üzere hazırlanmış olduk. Bu arada kadromuzu daha genişlettik. Anadolu yakasındaki binalarımıza ek olarak yeni bir bina ve Avrupa yakasında da hastane açmak yönünde ciddi adımlar atıldı. Kriz ortamları fırsatları da beraberinde getirebilir, bu bağlamda çalışmayı, hedefe yönelik faaliyetleri bırakmamak gerekli.”
Yatırıma mola vermedi
Esin Güral Argat Gürallar Grup Yönetim Kurulu Başkan Vekili
“Gürallar Grup olarak pek çok farklı sektörde faaliyet gösteriyoruz. Ortak nokta şu ki: Süreç boyunca çalışanlarımızın sağlık ve güvenliğini önceliğimiz olarak gördük. Sektörel bazda iş planlarımıza değinecek olursak, gıda tedarikinin güvence altına alınmasında önemli yere sahip cam ambalaj sektöründe Gürallar Cam Ambalaj ve sofra camında dünyanın 5. büyük üreticisi LAV markamız ile üretimlerimiz devam etti.
Pandemiden en fazla etkilenen turizm sektöründe de iyimserliğimizi koruduk. Uluslararası bir turizm markası olmak hedefiyle yürüttüğümüz yurtdışı yatırımlarımız devam etti. JOALİ Maldives’de operasyonlarımızı 1 Ağustos’ta başlattık. İkinci ada projemizle ilgili olarak da yatırımlarımıza devam ettik. Ülkemizin yarattığı fırsatları fark ederek yeni istihdam yaratacak ve ekonomiye katkı sunacak yatırımlara devam edeceğiz.”
Sağlık şirketinde yatırım tamamlandı
Demet Sabancı Çetindoğan Onkim Kök Hücre Teknolojileri Yönetim Kurulu Başkanı
“Prensip olarak, İktisatçı Gülçin Özkan’ın vurguladığı gibi ‘ekonomiyi kurtarmaya can kurtararak başlamak gerekli’ mantığına göre hareket ettik. ‘Önce sağlık’ dedik ve öngörülen devlet politikalarını uyguladık. Bu sıkıntının da bir süreç olduğuna inanarak yaşam ve iş yapış şeklimizi, anlayışımızı değiştirdik. Bu yaşananları atlatacağımıza ve her şeye yeniden daha motive; daha çok çalışarak açılan açığı kapatacağımıza inanıyorum. Sağlık şirketimize yaptığımız yeni yatırımların tamamlanması da bu sürece denk geldi.
Pandemi sürecinin etkisindeki dünyada, ülke ekonomisine olan güveni güçlendirmeli ve yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişini hızlandırmalıyız.”
Pandemi sonrası farklı olacak
Şerife Bilgili Ercantürk Bilgili Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili
“Bilgili Holding hem turizm, hem inşaat sektöründe hizmet verdiği için pandemi döneminden fazlasıyla etkilendi. Ancak hükümetin aldığı ekonomik tedbirlerden ve destek paketlerinden faydalanma imkânımız sayesinde sıkıntılar aşılıyor. Yarı yarıya uzaktan çalışma sistemiyle işlerimizi sürdürüyoruz. Otellerimizin hepsini açmış değiliz. Ama Güney ve Batı bölgelerdeki otellerimiz iç turizm ağırlıklı çok verimli bir sezon geçirdi. İnşaat sektörü de devletin destek paketlerinin de etkisiyle hareketli günler geçiriyor. Artık şirketlerin yönetimi pandemi öncesi gibi olmayacak.”
Dijitalleşerek büyüyor
Sema Güral Sürmeli / Kütahya Porselen Yönetim Kurulu Başkanı
“Geçen yılın ilk iki çeyreğinde cirodan yüzde 2 pay ayırdığımız Ar-Ge faaliyetlerimize bu yılın aynı döneminde yüzde 3 pay ayırdık. Şirket olarak hammadde, ara mamul ve tamamlayıcı ürün gruplarında, satın alma operasyonlarımızda yeni bir yapılanmaya geçtik. Stok maliyetleri, ödeme vadeleri konularına ağırlık verdik. İnovatif ürünler geliştirerek özellikle değişen tüketici taleplerine hızlı adapte olmaya gayret gösterdik.
Bu sayede katma değerli ürün satışına odaklandık. Dijitalleşmeyi hızlandırarak, operasyonel verimliliği güçlendirerek yolumuza emin adımlarla devam ediyoruz.”
Turizme destek önemli
Hediye Güral Gür / NG Hotels Yönetim Kurulu Başkanı
“Pandemi sürecinde en çok etkilenen sektörlerden biri de turizm oldu. Bu konuda devletimizin sağladığı destekler çok önemliydi. Haziranda normalleşmenin başlaması sonrasında sınırların açılması, uçuşların başlaması ve güvenli turizm sertifikasının devreye girmesiyle sektörde bir hareket başladı. Geçen seneki rakamların gerisinden gelmemize rağmen özellikle kıyı şeridinde turist hareketinin arttığını gözlemliyoruz.
Şehir otelciliği açısından büyük önem taşıyan toplantı ve kongre turizminin bir an önce başlayabilmesini umuyoruz. Personel çıkartma yolunu düşünmedik.”
Gençler umudumuz
Emine Sabancı Kamışlı / Esas Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili
“Esas Holding olarak biz, tüm dünyayı etkileyen bu süreçte ‘önce sağlık’ dedik. İki numaralı önceliğimiz ise şirketlerin finansal sağlığı oldu.
Biz her zaman zorlukların üstesinden gelmeyi başarabilmiş bir toplumuz. Önemli olanın sağlığımıza dikkat etmek, güçlü durmak ve pandemi sonrası oluşacak fırsatları iyi değerlendirmek olduğunu düşünüyorum. Tabii ki gençlerimizin ülkemizin umudu ve yarınları olduğuna inanıyorum. Bu nedenle gençleri destekleyecek ve iş hayatına hazırlayacak projeler ve işbirlikleri geliştirilmelidir.”
4.9 milyar liralık yatırım
Pelin Akın Özalp / Akfen Yönetim Kurulu Üyesi
“Ortağı durumunda bulunduğumuz Mersin Uluslararası Limanı olumsuz sürece rağmen operasyonlarına devam etti. Akfen Yenilenebilir Enerji ile enerji, Acacia Maden İşletmeleri ile bakır madenciliği ve Akfen Çevre ve Su ile de atık yönetimi sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerimiz üretimlerini hiç durdurmadılar. Tekirdağ Şehir Hastanesi’ni tamamlıyoruz. Bodrum’da yer alan Bodrum Loft projemizin açılışını gerçekleştirdik. Sağlık tedbirlerini elden bırakmadan ve süreci iyi tanımlayarak, 2020 yılında duyurduğumuz 4.9 milyar liralık yatırım planımızı hayata geçirmeyi hedefliyoruz.”
Yüksek katma değer
Vuslat Doğan Sabancı Doğan Holding/Hepsiburada Yönetim Kurulu Üyesi
“Bu zorlu dönemde hem yardım ve sosyal sorumluluk projelerimizi artırdık, hem de yatırımlarımıza ve istihdama devam ettik. Hızlı büyüyen yüksek katma değerli sektörlere yatırım stratejimiz kapsamında SESA Ambalaj ve Plastik Sanayi Ticaret AŞ’nin yüzde 70’ine 57.8 milyon euro bedelle ortak olduk. D Yatırım Bankası kuruluş iznimizi aldık ve KOBİ segmentini de destekleyecek ve bankacılık sektörüne yeni bir soluk getirmek için kuruluş çalışmalarımıza devam ediyoruz.”