Türkiye'de 2024'te startup yatırımlarının yüzde 85'i tohum aşamasında yapıldı

KPMG Türkiye M&A ve 212 ekipleri tarafından hazırlanan "Türkiye Startup Yatırımları 2024" raporuna göre, startup yatırımlarında hem işlem sayısında hem de işlem hacminde artış kaydedildi. 2023'te 297 olan toplam işlem sayısı, geçen yıl 331'e yükseldi.

Geçen yıl startup yatırımlarında işlem sayısı bakımından tohum aşama yatırımlar 280 adetle dikkati çekerek, bu sayı, toplam yatırım işlem sayısının yüzde 85'ine denk geldi.

Yatırımlarda işlem hacminin büyük bölümü satın almalar ve ileri aşama yatırımlardan oluşurken, toplam işlem hacmi ise 2,6 milyar dolara ulaştı.

Sektör temsilcileri, fintek, biyoteknoloji, yapay zeka ve yazılım gibi sektörlerde erken aşama yatırımların yoğunlaşmasının ekosistemin olgunlaşmaya başladığını gösterdiğine işaret etti.

Konuya ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan 212 Kurucu Ortağı Ali Karabey, geçen yıl Türkiye girişim ekosisteminde satın alma ve ileri aşama yatırımların, toplam yatırım hacminin yüzde 87'sini oluşturduğunu belirterek, "Satın almalar yüzde 58, ileri aşama yatırımlar ise yüzde 29 pay aldı. Bu, ekosistemin olgunlaşmaya başladığını ve yatırımcıların risk/getiri dengesinde daha büyük ve istikrarlı şirketlere yöneldiğini gösteriyor." dedi.

Pazar büyümeye devam ederken, gelecek dönemde özellikle fintek, e-ticaret ve yazılım dikeylerinde daha fazla satın alma görmeyi beklediklerini söyleyen Karabey, ileri aşama yatırımların sürdürülebilirliğinin büyük ölçüde global yatırımcı ilgisine bağlı olduğunu dile getirdi.

"Enerji verimliliği ve çevresel sürdürülebilirlik odaklı teknolojilere yatırımcı ilgisi artacak"

Karabey, 2024'te Türkiye'de tohum aşama yatırımlarının 280 işlemle toplam yatırım işlemlerinin yüzde 85'ini oluşturduğunu ifade ederek, şunları kaydetti: "Bu, erken aşama startupların yatırımcılar için hala cazip olduğunu gösteriyor. Küresel ölçekte tohum aşama yatırımları azalırken, Türkiye'de bu alanda artış gözlemlenmesi ekosistemin dinamizmini ortaya koyuyor. Bu büyümede melek yatırımcılar ve girişim sermayesi fonlarının (GSYF) rolü büyük. Türkiye'de tohum aşama yatırımlarının sayısı artarken, girişim sermayesi fonları da giderek daha aktif hale geliyor.

Yatırım tutarları hala nispeten düşük olsa da fintek, biyoteknoloji, yapay zeka ve yazılım gibi sektörlerde erken aşama yatırımların yoğunlaşması, ekosistemin olgunlaşmaya başladığını gösteriyor. Bu sürecin daha da iyileştirilmesi için yatırımcı bilincinin artırılması, yerli ve yabancı yatırımcıların erken aşama startuplara olan ilgisinin desteklenmesi ve kamu ile özel sektör işbirliğiyle yeni erken aşama fonlarının oluşturulması gerekiyor."

Bu yıl finansal hizmetler, yapay zeka ve sürdürülebilirlik odaklı girişimlerin öne çıkmasını beklediklerini dile getiren Karabey, "Özellikle fintekler, dijital cüzdanlar, blockchain tabanlı projeler ve sınır ötesi ödeme sistemleri ilgi görmeye devam edecek. Yapay zekada görsel AI, doğal dil işleme ve tahminsel analitikler ivme kazanacak. Enerji verimliliği ve çevresel sürdürülebilirlik odaklı teknolojilere yatırımcı ilgisi artacak." diye konuştu.

"Türkiye erken aşama yatırımlar açısından Avrupa'da en çok yatırım alan ikinci ülke"

Simya VC Yönetici Ortağı Selma Bahçıvanoğlu da Startups.watch 2024 raporuna göre, Türkiye'nin uzun süredir tohum aşamasında yatırım çekme konusunda oldukça başarılı olduğuna dikkati çekti.

TÜBİTAK BiGG fonu sayesinde Türkiye'nin 2024'te erken aşama yatırımlar açısından, "Avrupa'da en çok yatırım alan ikinci ülke" olduğunu belirten Bahçıvanoğlu, "İngiltere 441 yatırımla ilk sıradayken, Türkiye 263 yatırımla ikinci sırada yer aldı. Bu ekosistemimizin erken aşamada güçlü bir ivme yakaladığını gösteriyor." dedi.

Bahçıvanoğlu, Türkiye Startup Yatırımları raporuna göre, Türkiye'deki toplam tohum aşama yatırım sayısının 280'e ulaşırken, toplam yatırım hacminin 120 milyon dolar olduğunu söyledi.

Yatırım sayısı olarak ciddi bir artış olsa da toplam yatırım hacminin hala dünya ortalamalarının gerisinde olduğunu dile getiren Bahçıvanoğlu, "Örneğin, ABD ve Avrupa'da tohum aşaması yatırımları çok daha büyük meblağlara ulaşırken, Türkiye'de yatırımcılar genellikle daha küçük ölçekli işlemlere yöneliyor." ifadelerini kullandı.

Erken aşama girişimlerin başarılarının sürdürülebilir büyümeye dönüşmesi için Seri A aşamasına geçişte yaşanan zorlukların aşılması gerektiğini vurgulayan Bahçıvanoğlu, şöyle devam etti:

"Girişimciler genellikle yerel pazara fazla odaklanarak küreselleşme sürecini geciktirebiliyor. Bu da Seri A yatırımları için gerekli metriklere ulaşma süresini uzatıyor. Bu noktada daha fazla global yatırımcının dahil olması, girişimlerin uluslararası büyüme stratejilerini daha erken benimsemesi ve Seri A aşamasına geçişi hızlandıracak destek mekanizmalarının geliştirilmesi kritik önem taşıyor. Türkiye, erken aşama yatırımlarda Avrupa'nın en aktif ülkelerinden biri olarak öne çıkıyor. Yatırım ekosisteminin güçlenmesi ve girişimlerin daha ileri aşamalara sorunsuz geçiş yapabilmesi için atılacak adımlar bu ivmeyi artıracaktır."

Bahçıvanoğlu, girişimlerin erken aşamada hızlı büyüme hedeflerine ulaşabilmesi için müşteri kazanımı, nitelikli takım kurma, pazarlama stratejisi oluşturma ve globalleşme gibi adımları hızla atması gerektiğini de sözlerine ekledi.