Tarımın yıldızı Doğu ile parlar

Turizm geriledi sanayi başlıyor

Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Ali Tutaşı:

“Ortadoğu’ya hitap edecek tesislerimiz kurulabilirdi. Ama insanların morali bozuk. Meyvecilik daha geri planda düşünülüyor. Gıda ağırlıklı; makarna, mısır ürünleri, un, bisküvi; buna dayalı düşünülüyor genelde. Turizmde daha önce o kadar güzel bir atak yaptık ki. Arkadaşlarımız epey yatırım yaptı.

Ama maalesef terör olaylarından dolayı ne gelen, ne giden var. Otellerimiz bomboş. Yılda 2 milyon turist ağırlıyorduk, şimdi maalesef o dibe vurdu.

Mesela bir elektrik olayı sübvanse edilse çok güzel olur. 2. OSB’mizi kuruyoruz. Seneye faaliyete geçiyor. O konuda bir sıkıntımız yok. Büyük bir OSB kuruyoruz. Altyapısına başladık. Teşviklerin alt planlaması nasıl olacak onu bilemiyoruz. Herkes istediği yerde yapabilecek mi, OSB’lerde mi yapacak? Teşviklerin OSB’de olma şartı var mı yok mu onu bilmiyoruz. Ondan sonra insanlarımız değerlendirecek. Başbakanımızın açıklamaları moral oldu. Yıkılan ilçelerin tekrar imara açılması, insanların iş kurması için teşvik verilmesi insanlarımıza moral verdi.”

Et fabrikası ihtiyacı var

Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erkan Çalbay:

“Bu yıl Bingöl’ün ekonomik analizini yaptırdık. Yatırım yapılabilir sektörleri araştırdık. Bizim burada olmazsa olmaz tarım ve hayvancılık. 30 yıl önce Bingöl, Doğu ve Güneydoğu’da hayvancılıkta cazibe merkeziydi. 1980’lerde büyük ve küçük baş hayvan sayısı 1.5 milyon civarındaydı. 5 yıldır devletin tarım hayvancılıktaki teşvikleriyle şu anda 660 bin civarında. Kaybımız olmuştur. Yıllık ortalama 1 milyar TL’lik kaybımız var. 30 yılda 30 milyar TL eder. 3 ülkeye ihraç eden bir ildik. 1986’ya kadar böyleydi. Ama şimdi hayvan potansiyelimiz kendi içimize bile yetmiyor. Tarım ve hayvancılıkta teşviklerin daha çok artırılması beklentimiz var. Bir et entegre fabrikası, dışardaki yatırımcı için.

Kaplıca potansiyeli

Bir de turizm potansiyeli. Kaplıca, sıcak su. Özel İdaremiz’in çalışmasını yaptığı 2 tane yeni kaynak suyu buldular. Bölgede 5 yıldızlı otel yapıldığı zaman cazibe merkezi olacağını düşünüyoruz. Otel yapacak yatırımcı bekliyoruz. Buna entegre olarak bir de kış turizmi. İki tane kayak merkezimiz var. Merkeze 15 - 20 km uzaklıkta. Zaten pazar olarak pek şeyimiz yok. Ağır sanayi hamlesi yok. Ama iki tane büyük tekstil fabrikamız var. Bin kişi kapasiteli tekstil kentimiz de bitmek üzere. Bunun da altyapısını halledebilirsek... Kalifiye eleman bulmakta sıkıntı çekiyoruz.”

Teşvik paketine kadın kotası önerisi

Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı Sanem Oktar, Doğu ve Güneydoğu’daki 23 ili kapsayan teşvik paketinin Türk ekonomisinin canlanması için oldukça önemli bir adım olduğunu belirterek, ‘kadın kotası’ önerisinde bulundu.
Teşvik paketine ilişkin önerilerini Başbakan Binali Yıldırım’a bir mektupla sunduklarını aktaran Oktar, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Denilebilir ki; biz bu destekleri verirken bunun yüzde 20’sine kadınların sahip olmasını hedefliyoruz. En azından böyle bir çağrı yapılabilir. Çünkü teşvik kapsamında bulunan 23 ilde otel, restoran ve fabrika sahibi kadın girişimcilerimiz var. Bunun yanı sıra teşvikten yararlanacak girişimcilere de denilebilir ki; fabrikanızı ya da işletmenizi açmanıza destek veriyoruz, ama siz de yüzde 20 kadın istihdamına destek verin.”

Madende mevcutlar ne olacak

Elazığ Mermerciler ve Madenciler Derneği Başkanı Ali Seyran:

“Mermer Elazığ’da kaynak bakımından dünyada çok iyi durumda. Elazığ’ın en önemli kalemi. Elazığ’daki yıllık 260 milyon dolarlık ihracatın 215 milyonu mermer ve maden. Bir tek mermer şirketi 30 milyon dolarlık ihracat yapıyor. Mermerin sadece fabrikası değil; ocağı, makinası da var. Bununla ilgili el sanatları yapılabilir, mermer değerlendirilebilir. Üretim kapasite artırımı değerlendirilebilir. Daha şu anda teşviğin ne olduğunu tam olarak belli değil. Kesin haline dönünce karar vermek lazım. Mevcutlar için bir şey yok, yeniye var. Yeni firmaların üretimde maliyeti düşecek, mevcutların maliyeti düşmeyecek.

4 yıl zorunlu memuriyet getirilsin

Ağrı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Saim Alpaslan:

“Geri kalmış, hizmete muhtaç olan illeriz. Altyapı yok Ağrı’da. Hayvancılığa ciddi bir destek olması lazım. Bir yere gelen işadamlarımız üretime, sanayiye dönmeleri lazım. Bu ilde bu altyapıyı bulamıyoruz. Parayı çuvala basıyoruz, sırtımıza veriyoruz; İzmir, Bursa gibi yerlerde bunu yatırıma dönüştürüyoruz.

1 milyon 200 bin insanımız dışarda. Ağrı, Ardahan, Iğdır, Hakkari gibi yerlere özel teşvik yasası gelmesi lazım. Doğalgaz sıkıntımız var, sağlıkta ciddi sıkıntımız var. 7 yıldır 400 yataklı bir hastaneyi bitiremiyoruz. Öğretmeni burada tutamıyoruz. Buraya en az 4 yıllık zorunlu görev gelmesi lazım. 7 tane fabrika vardı. Kapandı. Bu bölgelerde yem, şeker, süt fabrikası olması lazım.”