Sünger şehir modeli
02.05.2023 - 06:56 | Son Güncellenme:
MELTEM GÜNEŞ
Şehirlerde ekolojik altyapı ve drenaj sistemleri oluşturulacak, yol kenarları veya kaldırımlar su geçişine izin veren yüzey kaplamaları ile kaplanacak. Şehirler suyu emip depolayan bir süngere dönüştürülecek.
MELTEM GÜNEŞ- Su stresi altındaki Türkiye’de değişen iklime uyum için, yüzde 33 seviyelerinde olan su kayıp oranının 2033 yılına kadar yüzde 25, 2040 yılına kadar ise yüzde 10 seviyesine düşürülmesi hedeflenirken, “sünger şehir” modeli yaygınlaştırılacak. Bireylerin su kullanım profili çıkarılacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı, ulusal ölçekte harekete geçebilmek için kentsel, tarımsal, endüstriyel ve bireysel su verimliliği konusunda yapılması gerekenleri tek tek çıkardı. 2023-2033 yıllarını kapsayan Su Verimliliği Eylem Planı’nda, Türkiye’de yıllık su tüketiminin yüzde 77’sinin tarımda, yüzde 23’ünün ise içme-kullanma suyu ve endüstriyel üretimde kullanıldığı belirtildi. Ortalama yüzde 33’lerde olan içme suyu temin ve dağıtım sistemlerindeki su kayıp oranın, bütün belediyelerde 2033 yılına kadar yüzde 25; 2040 yılına kadar ise yüzde 10 seviyesine düşürülmesi hedeflendi.
Fon kurulacak
Plana göre, su verimliliği uygulamalarında kullanılmak üzere fon kurulacak. Her aşamada ölçüm sistemlerinin kurulması, site, kampüs gibi yüksek su tüketimi olan yerlerin ana girişlerine sayaç takılması konusunda kriterler oluşturulacak. Kentlerde “sünger şehir” modelinin (ekolojik altyapı ve drenaj sistemlerinin oluşturulması, yol kenarları veya kaldırımların su geçişine izin veren yüzey kaplamaları ile kaplanması gibi) yaygınlaştırılması sağlanacak. Ulusal ölçekte hane halkı su kullanım karakterizasyonu ve bireylerin bölgesel su kullanım profili belirlenecek. Turizm tesislerinde su verimliliğini teşvik etmek amacıyla belgelendirme sistemi oluşturulacak. İlk ve orta öğretim müfredatına su okuryazarlığı eklenecek.
Ürün desenine su ayarı
Tarımsal sulama sistemlerinin modernizasyonu sağlanacak, ürün deseni bölgedeki su varlığı dikkate alınarak belirlenecek. Dikey tarım çalışmaları, sulamadan dönen suların ve arıtılmış atık suların tarımsal sulamada yeniden kullanımı da yaygınlaştırılacak.
Evde kişi başı su israfı 93 litre
Eylem planında bireysel su kullanımlarındaki su israfına ilişkin istatistiklere de yer verildi. Buna göre, kullanılan sıcak suyun yüzde 10’unundan fazlası, sıcak suyun gelmesi beklenirken israf ediliyor. Bu şekilde her gün yaklaşık olarak kişi başı 5,3 litre su israf ediliyor.
Bulaşık makinesi öncesi gerçekleştirilen 5 dakikalık bir ön durulama işlemi yaklaşık 45,4 litrelik su kullanımına yol açıyor. Ayrıca makinelerde, gereksiz yere ön yıkama programı kullanılmayarak her yıkama başına 15 litrelik bir israfın önüne geçmenin mümkün olduğu ifade ediliyor. Evsel kullanım verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre günlük kişi başı su israfı 93 litreyi buluyor.
