Sosyal medyada iş yapan 'Influencer'ları etkileyecek Rusya kararı
2021'de tarihi bir karar alarak yeni adının Meta olduğunu duyuran Facebook Inc, Facebook, WhatsApp, Instagram, Messenger ve Oculus VR markalarıyla Rusya'ya cephe aldı. Meta'nın adımına kayıtsız kalmayan Moskova'dan da karşı hamle gecikmedi. Ancak 145,9 milyon nüfusa sahip olan ülkede alınan bu karar, yalnızca Rusları etkilemeyecek. Uzmanlar, sosyal medya üzerinden iş yapan milyonlarca kişi ve şirkete önemli uyarılarda bulundu.
Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr - Rusya, Ukrayna işgali sebebiyle birçok yaptırımla karşı karşıya. Global dünya markaları teker teker Rusya'dan çekilirken ve ambargolar devam ederken, Rusya'dan da karşı hamle geldi. Meta'nın 11 Mart sabahı 'Rus işgalcilere ölüm' gibi nefret söylemlerini serbest bıraktığı haberleri üzerine, Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumu (Roskomnadzor), ülkede daha önce kısıtlanan sosyal medya uygulaması Instagram'ın tamamen kapatıldığını duyurdu.
Bu karar üzerine birçok Rus influencer sosyal medyada tepki dolu videolar paylaştı. Influencerlar'ın paylaştığı videolardan anlaşıldığı kadarıyla, Rusya'nın aldığı bu karar birçok kişinin işini etkileyecek nitelikte. Rusya'nın Instagram'ı yasaklama kararı Rusya ve dünya ekonomisine nasıl yansıyacak? Uzmanlara sorduk.
SOSYAL MEDYADA VAR OLMAK ZORUNDA
Sosyal medya, pazarlama sektörünü çok hızlı bir şekilde değiştirdi. Sosyal mecralar sadece eğlenilen ya da vakit geçirilen alanlar olmaktan ziyade birçok kişi için küresel çapta ticaret kapısı oldu. Uzmanlar Rusya'nın almış olduğu Meta kararı basit gibi görünse de ekonomik açıdan tüm dünyaya yansımaları olacağını söylüyor. Peki nasıl? Digital Exchange CEO'su Emrah Pamuk, "Sosyal medyada birçok insana hedefleme yaparak reklam verenin mesajını hedef kitlesine ulaştırabilirsiniz. Bu da reklam geliri anlamında pazarda önemli bir oranı elinde tuttuğu anlamına gelir" ifadelerini kullandı.
12 SAATTE MİLYONLAR SATTI
Dijital Pazarlama ve Sosyal Medya Uzmanı Serdar Bağtır ise sosyal medyanın pazarlama dünyasına yeni terimler, yeni yöntemler kazandırdığı kanaatinde. "Markalar yer edinmekte geç kaldıkları bu mecralarda, bilinirliklerini influencer'lar üzerinden artırmaya başladılar" diyen Bağtır, "Pazarlamanın en büyük zorluğu, ürün ile nitelikli kişileri buluşturmaktır. Sosyal medya bu buluşmayı tek platforma tüm dünyayı sığdırarak zorluğun üstesinden gelmeyi başardı. Dünya ekonomisine en büyük katkısı da bu oldu. Satış ve pazarlama faaliyetlerini influencer’lar aracılığı ile yapmak istediğinizde de hediyeler, ücretsiz ürün ve hizmet temini gibi nakit kullanmadan çalışma yapmak da mümkün. Bu da dünya ekonomisine yapılan etkinin başka bir boyutu" diye konuştu.
Bu yöntemin hatrı sayılır miktarda kullanıldığının altını çizen Bağtır, Çin'de geçtiğimiz haftalarda bir influencer'ın canlı yayında tanıttığı fırçanın 12 saatte milyonlarca adet sattığına örnek vererek durumun ne kadar ciddi bir boyutta olduğunun altını çizdi.
'HER SAAT 161 MİLYON DOLAR ZARAR ETTİ'
Emrah Pamuk, Rusya'ya uygulanan yaptırımların en büyüğünün dijital dünyadaki yasaklamalar olduğu görüşünde. İnsanların dışarı ile bağlantılarının kesildiğini ve Rusya'da Instagram ve Facebook gibi iki önemli mecranın olmamasının makro, mikro, nano ve celebrity diye adlandırılan influencerlar'a ekonomik anlamda sorun yaratacağını söyleyen Pamuk, "Burada sadece Rusya ekonomisi olarak düşünmeyelim. Çünkü bir çok marka Rusya'daki hedef müşterisine ürünlerini tanıtmak ve satışını yapmak istiyor. Hatta Türkiye, Mısır, İspanya gibi ülkeler Rusya'daki hedef kitle ve müşterisine turizm vb. hizmetlerini göstermek istediğinde bu influencerlar sayesinde kitle/müşterisine ulaşıyor. Şahsen biz de Rusya ve Ukrayna pazarı özelliklede Turizm anlamında önemli olduğu için bu pazardan ve ilgili influencer'larla ne yazık ki çalışmalarımızı askıya almak zorunda kaldık" ifadelerini kullandı.
Serdar Bağtır, bu yaptırımın ekonomiye vereceği zararı, Meta'nın 2021'deki büyük çöküşü üzerinden örneklendiriyor. "Meta’nın 2021’deki büyük çöküşü sırasında kaybeden sadece borsada şirket hisselerinin değeri düşen Meta değildi. O gün Whatsapp, Facebook ve Instagram’a erişilemeyen her saat dünya çapında küresel ekonomi 161 milyon dolar zarar etti" diyen Bağtır, bu durumun benzerinin Rusya'da yaşanacağını ve Rus firmalarının her gün milyonlarca dolar zarara uğrayacaklarını söyledi. Bağtır, böyle bir ihtimali Rusya'nın önceden düşündüğünü ve kendi sosyal medya reklam sistemleri olan Yandex, mail.ru ve ok.ru üzerine entegre etmelerine rağmen Meta kadar yaygın olmadığını söyledi.
META İÇİN DE BÜYÜK BİR KAYIP
Rusya'nın Meta'nın çekilmesine influencer'ların neden bu kadar üzüldüklerini iyi analiz edilmesi gerektiğini söyleyen Bağtır, "Çünkü sosyal medya küresel bir ağ ve birçok ünlü Rus influencer’ın, dünyanın her yerinden takipçisi var ve birçoğunun takipçi sayısı neredeyse Avrupa’daki küçük bir ülke nüfusu kadar" diye konuştu. Rusya ile Meta'nın bağlarını koparmasının Rusya ile iş yapan büyük küçük ve her sektörde işletmeleri olumsuz etkileyeceğini söyleyen Serdar Bağtır, aynı zamanda bu durumun Meta için de büyük bir karar olduğunu söyledi. Bağtır, "Çünkü 145 milyon kişinin yaşadığı ve büyük reklam verenlerin olduğu bir ülkeden bahsediyoruz" diyerek Meta için de durumun bir kayıp olduğunun altını çizdi.
'DÜNYA EKONOMİSİNE ZARARI BÜYÜK OLUR'
Emrah Pamuk ise Rusya'nın aldığı Meta kararının uzun soluklu olmayacağı kanaatinde. VPN'ler ile bu sorunun belli ölçüde çözüleceğini söyleyen Pamuk, "Bugün İran ve Irak'ta dijital pazarlama yapmaya kalktığımızda USA IP'lerinden giriş yapıldığı için, global platformlar özelinde reklam hedeflemeleri yaparken bu bilgiyi bilerek hareket ediyoruz. Rusya gibi bir ülkenin nüfusu baz alındığında bu pazarda iç ve dış olmak üzere iş yapmak isteyen herkesi doğrudan olumsuz anlamda etkileyecek. Bundan sebep Rusya'nın bu mecrada olmadığı bir durumda dünya ekonomisine zararı büyük olur" dedi.
Serdar Bağtır ise Meta'nın artık sadece bir sosyal medya mecrası değil tüm dünya için büyük bir ticaret merkezi olduğunu söylüyor. "Meta’nın 6 saatlik küresel erişim sıkıntısının dünyaya toplamda yaklaşık 1 milyar dolar kaybettirdiğini biliyoruz" diyen Bağtır, şu an dijital pazarlamanın büyük diğer kalesi olan Google’ın bile Meta’nın çekilmesi bir kenara, reklam sisteminde yaşanacak büyük bir arızaya bile hazır olmadığını söyledi.
'TİKTOK'A GEÇİŞ YAPILACAK'
Peki Rusya, Meta'nın açığını kapatabilecek uygulamalar çıkarabilecek mi? Emrah Pamuk bu soruya, "Rusya'da VK, OK.ru, Telegram gibi sosyal medya platformları var zaten. Özellikle VK en önemlilerinden birisi. Rusya ekonomisindeki oyuncular tanıtımları için kendi içinde bu platformlar özelinde iletişim yapıyorlar" diyerek cevap veriyor.
"Rusya, önceden beri kendi Facebook’unu, kendi Wikipedia’sını ve hatta kendi internetini kurarak, ABD ürünlerine olan bağımlılığı azaltma peşindeydi. Fakat hazırlıklarını tamamlayamadan küresel çapta terk edildi" diyen Bağtır, mail.ru, Yandex ve ok.ru gibi nispeten yaygın uygulamalarının sırf Meta çekildi diye kullanıcı sayılarının artacağını düşünmediğini söyledi.
YILLIK 200 BİN TL'LİK CİRO
Özge Öztürk de Instagram üzerinden marka oluşturan isimlerden biri. 2020 Temmuz'da Instagram üzerinden kurduğu, yıllık 200 bin TL ciroya ulaşan bir ev dekorasyon ve tekstil markasının sahibi Öztürk, küçük işletmeler için Instagram'ın oldukça kıymetli olduğu görüşünde. Instagram'dan potansiyel müşterilerini seçtiğini söyleyen Özge Öztürk, pandemiden sonra sadece Instagram üzerinden satış yapan birçok yeni işletmenin kurulduğunu da ekledi. "Kendi işletmesini kurmayı düşünen insanları 2020'den beri hem Youtube videolarımda hem de birebir mesajlaşmalarımda oldukça destekledim. Çünkü aracısız satış yapabilmek kâr marjı oldukça yüksek olan işletme biçimi ve Instagram kullanıcı verilerinin büyük bir kısmını işletmecilerle paylaşarak bunu mümkün kılıyor" diyen Öztürk, ürünleriyle ilgili insanları bu büyük veri havuzundan seçtiğini, komisyon ödeyeceği araçlara ihtiyaç duymadan satış yapabildiğini ekledi.
Instagram'ın yasaklanması veya kapatılması gibi durumlara tedbir olması için küçük de olsa işletmeden işletmeye satış yapabileceği bir ağ oluşturmanın ve Google'dan trafik almanın yanı sıra Özge Öztürk şunları öneriyor:
"Online alışveriş platformlarında yer alabiliriz. Global online alışveriş siteleri de bunlara dahil. Böylece çok yönlü bir satış stratejisi geliştirebilen işletmeci profili ile Instagram'ın kapanması durumunda alacağımız hasarı yumuşatabiliyoruz."
Rusya'daki influencer'ların aldığı büyük darbenin sebebini sadece Instagram üzerinden gelir elde ediyor olmaları olduğunu söyleyen Öztürk, "Türkiye'de benzer bir senaryo gelişirse sadece Instagram'dan kazanç sağlayan influencer'larımız için de sonuçlar böyle olabilir. Aynı zamanda Instagram hesaplarımızın güvenliğini Meta sağlamak zorunda. Çünkü bu aslında iki tarafın da kazandığı bir ortaklık biçimine dönüşüyor" diye konuştu.
