Üçüncü çeyrek büyüme rakamları belli oldu
30.11.2023 - 10:00 | Son Güncellenme:
TÜİK üçüncü çeyrek büyüme rakamları belli oldu. Türkiye ekonomisi temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekte yüzde 5,9'la beklentilerin üzerinde büyüdü. Konuyla ilgili Bakan Şimşek'ten ilk açıklama geldi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı: “Türkiye ekonomisi 2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 büyürken, mevsimsel düzeltilmiş GSYH büyümesi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 oldu. İlk dokuz ayda büyüme yıllık yüzde 4,7 gerçekleşti. Üçüncü çeyrek itibarıyla yıllıklandırılmış milli gelir 1 trilyon 76 milyar dolar seviyesine yükseldi.
Uyguladığımız dezenflasyon programının finansal piyasalarda olumlu etkilerini gördük. Yatırımcı güveni arttı, ülkemiz risk primi düştü, uluslararası sermaye girişi başladı, rezervlerimiz güçlendi ve kur oynaklığı azaldı.
"YATIRIM VE İHRACAT ARTIŞ GÖSTERDİ"
Programımızın öngörüsü dahilinde büyümede daha dengeli bir kompozisyona doğru yol alıyoruz. Yılın ilk yarısına göre iç talebin büyümeye verdiği katkı 8,8 puandan 7,3 puana gerilerken, net dış talebin negatif katkısı 4,9 puandan negatif 2,6 puana düştü. Bir önceki çeyreğe göre özel tüketim daralırken; yatırım ve ihracat artış gösterdi.
Dengelenmeye yönelik uyguladığımız politikalar sonucunda Eylül ayında cari açıkta Mayıs'a göre yıllık 8,6 milyar dolar iyileşme sağlandı. Ekim ve Kasım aylarına ilişkin dış ticaret verileri cari açıktaki iyileşmenin devam edeceğine işaret ediyor.
Büyümede dengelenme, dışa bağımlılığın azaltılması ve cari açığın kalıcı olarak düşürülmesi için yüksek teknolojik ürünlerin üretimine yönelik yatırımları, ihracatçılarımızın finansmana erişimini ve hizmet ihracatımızı güçlü bir şekilde destekliyoruz. 300 milyar TL hacminde Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Programını hayata geçirdik. Eximbank'ın sermayesini artırdık ve günlük reeskont kredi limitini 10 katına çıkararak 3 milyar liraya yükselttik. Son olarak, hizmet ihracatından elde edilen gelirlere sağlanan kazanç istisnasını artıran düzenleme Yüce Meclisimizde görüşülüyor.
işgücü piyasalarında olumlu görünüm devam ediyor. Üçüncü çeyrekte de istihdam artışı ve işsizlik oranındaki düşüş devam etmiştir. Eylül ayında mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranı yüzde 9,1 ile 2013 yılı Aralık ayından sonraki en düşük seviyesine geriledi.
Uyguladığımız öngörülebilir ve kurala dayalı politikalarımıza; enflasyon ve cari açıkta kalıcı düşüş ve makro-finansal istikrar sağlanıncaya kadar devam edeceğiz. Böylece sürdürülebilir yüksek büyümenin temelini güçlendireceğiz."
TÜİK ÜÇÜNCÜ ÇEYREK RAKAMLARI AÇIKLADI
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat %8,1, sanayi %5,7, finans ve sigorta faaliyetleri %5,1, hizmetler %4,3, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri %3,6, gayrimenkul faaliyetleri %2,7, diğer hizmet faaliyetleri %2,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri %1,7 ve tarım sektörü %0,3 artarken mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri %2,5 azaldı. Ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar ise %16,5 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre %0,3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,1 arttı.
GSYH 2023 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla 7 trilyon 681 milyar 432 milyon TL oldu
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %79,8 artarak 7 trilyon 681 milyar 432 milyon TL oldu. GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 295 milyar 815 milyon olarak gerçekleşti.
Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2023 yılının üçüncü çeyreğinde %11,2 arttı
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %11,2 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları %5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise %14,7 arttı.
Mal ve hizmet ithalatı 2023 yılı üçüncü çeyreğinde %14,5, ihracatı ise %1,1 arttı
Mal ve hizmet ithalatı, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %14,5, ihracatı ise %1,1 arttı.
İşgücü ödemeleri 2023 yılı üçüncü çeyreğinde %117,2 arttı
İşgücü ödemeleri, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %117,2 arttı. Net işletme artığı/karma gelir %50,7 arttı.
İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı %32,2 oldu
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın üçüncü çeyreğinde %26,1 iken, bu oran 2023 yılında %32,2 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise %55,0 iken %47,0 oldu.
