Sanayiye destek, gıdaya çare
14.05.2019 - 08:15 | Son Güncellenme:
Sebze ve meyve fiyatları hasat döneminin başlamasıyla iniyor. Gıda fiyatlarıyla enflasyondaki düşüşün hızlanması bekleniyor Reel sektörün en önemli sorununun paraya erişim olduğunu dile getiren sanayiciler açıklanacak yeni destek paketinden umutlu
HASAT BAŞLADI, FİYAT UCUZLUYOR
Vatandaşın ‘enflasyonu’ üzerinde önemli bir maliyet olan gıda fiyatlarının ateşi düşüyor. Yaz aylarının yaklaşmasıyla başlayan yeni hasat ve artan verim özellikle sebze ve meyve fiyatlarını aşağı çekiyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın önceki gün konuk olduğu CNN Türk ekranlarında, “Türkiye, 2019’un sonuna kadar çok daha dengeli ve iyi bir noktaya ulaşmış olacak. Enflasyonda keskin düşüşler göreceğiz” ifadelerini de destekleyen kalemlerden olan sebze meyve fiyatlarında, geçtiğimiz aylara göre yüzde 50’lere varan düşüşler yaşanıyor.
Son aylarda fiyatlarıyla dikkat çeken ve 10 lirayı gören soğanın kilo fiyatı 4.5 liraya, 9 lirayı gören patatesin kilo fiyatı 3.5 liraya kadar düştü. Devam eden hasatlarla fiyat düşüşünün daha hızlanacağı ifade ediliyor.
Desteğin tam zamanı
Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, mayıs - haziran boyunca devam edecek hasatların birçok ürünün fiyatında gevşeme sağladığını belirtirken, bu dönemde tarla üretiminin de devreye girmesiyle fiyat düşüşlerinin görünür hale geldiğini söyledi.
Ancak bu geçici hasat döneminin etkisinin kalıcı olması açısından da önerilerde bulunan Yıldırım, üretici için hayata geçirilecek destekleme modellerinin ‘tam zamanı’ olduğunu söyledi. Yıldırım, şöyle devam etti:
“Artık üretim eskisi gibi yoğun olmuyor. Normal seviyesinde gerçekleşiyor. Bu da sezon dışında fiyatların yeniden yükseleceğine işaret eder. Bu düşen fiyatları kalıcı hale getirmek için daralan üretim ve azalan çiftçi sayısını artırmak gerekli.
Üreticiye üretimin destekleneceğine dair mesaj verilmeli, girdi maliyetlerinin düşmesi için adımlar atılmalı ve ithalat söylemleri rafa kalkmalı. Üretici üretim kararını tam bu dönemde veriyor. O yüzden destek göreceğini bilmeli.”
‘Tarlada bolluk yaşanabilir’
Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Fehmi Kiraz da bu dönemde özellikle bahar yağışlarının çiftçinin yüzünü güldürdüğüne dikkat çekti.
Kiraz, “Pek çok üründe rekolte daha iyi olacak. Patates ve soğanda hasat başladı. Dağlarda eriyen kar da akarsuları dolduruyor. Baraj olmayan yerler susuzluk çekmeyecek. Bundan dolayı pamuk, mısır, soya fasulyesi, şeker pancarı, ayçiçeği gibi endüstri bitkileri ile buğday ile sebzelerde bolluk yaşanabileceğini düşünüyoruz” dedi.
EN BÜYÜK ‘REEL’ SIKINTI NAKİTTE...
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, imalat ve ihracat sektörünü destekleyecek paket açıklaması reel sektörde karşılık buldu. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, reel sektörün en büyük ihtiyacının para olduğunu belirterek, bankaların nakite ulaşımda yeterince yardımcı olmadığını söyledi.
Albayrak, önceki gün katıldığı televizyon programında, 3 kamu bankasıyla imalat ve ihracat sektörünü destekleyecek bir paket açıklayacaklarını belirterek, “Uzun vadeli, Türk Lirası bazlı, düşük maliyetli, Türkiye’nin ithalata bağımlılığıyla ilgili sektörlerde üretim kapasitesini pozitif etkileyecek bir paketi mayıs - haziran gibi açıklayacağız. İthalatı düşürürken, ihracatı destekleyeceğiz” demişti.
Yeni paketle özellikle KOBİ’lerin desteklenmesi planlanıyor. Yerli üretimi önceleyerek ithalatı azaltacak olan paketle ilgili üretim sektörünün en büyük beklentisi, krediye ulaşımın kolaylaşması.
Bu kapsamda esnaf ve imalat sanayisindeki küçük orta ölçekteki işletmelere uygun vade ve maliyetli kaynak yaratılması beklentiler arasında.
Reel sektörün üretimini artırmayı hedefleyen paket, üreticiyi finansal dalgalanmalardan da koruyacak. Üreticinin finansmana ve likiditeye düşük maliyetle ulaşmasıyla, istihdamın artırılması da hedefleniyor.
Zamana yayılmış kredilerin üreticiye nefes aldırması, TL bazında yapılacak çalışmayla kurun sanayici üzerindeki olumsuz etkilerinin de hafifletilmesi planlanıyor. Reel sektör, geniş tabana yayılmış bir kredi uygulamasıyla üreticinin kaynağa kolay ulaşımı için özel bankaların da kredi süreçlerini kolaylaştırmasını talep ediyor.
‘Piyasaya yansımalı’
Ayhan Kızıltan, reel sektörün en büyük ihtiyacının para olduğunu belirterek, “Çok büyük nakit sıkıntısı var” dedi. İhracat yapan firmaların durumunun nispeten iyi olduğunu ifade eden Kızıltan, “İç piyasanın canlanması gerekiyor. Firmaların satışlarını artırması lazım” diye konuştu.
Bankaların nakite ulaşım noktasında sıkıntı yarattığını ifade eden Kızıltan, Kredi Garanti Fonu gibi mekanizmalar üzerinden büyük miktarda kredi dağıtıldığını ancak bunun, bankalarca gerektiği kadar piyasaya yansıtılmadığını kaydetti. Kızıltan, “Artık dolarla krediyi ortadan kaldıralım” çağrısında da bulundu.
