Rusya’nın ‘enerji şantajı’ başladı!

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal harekatı sebebiyle Moskova’ya yönelik sert yaptırımlar devam ederken, Moskova’dan enerji konusunda beklenen karşı hamle geldi. Rus enerji şirketi Gazprom, Polonya ve Bulgaristan’ın Rusya’dan doğal gaz ithalatı için ödemeleri ruble olarak yapmayı reddetmesi nedeniyle, dünden itibaren bu ülkelere gaz dağıtımını kestiğini açıkladı.

Polonya ve Bulgaristan’daki enerji dağıtım şirketleri, Rus gazının kesileceğine dair daha önce kendilerine resmi bildirim yapılmadığını söyledi ve bu durumun, bir kontrat ihlali olduğunu belirtti. Bununla birlikte iki ülkenin de böyle bir ihtimale hazrılıklı olduğu görülüyor.

Polonya, doğalgazı başka kaynaklardan alacağını, enerji kaynaklarının güvende olduğunu açıklamış, Gazprom ile uzun vadeli tedarik sözleşmesinin sona ereceği yıl sonuna kadar Rus gazı ithalatını durdurmayı planlamıştı. Polonya’dan Litvanya ve Norveç’e yeni boru hatları açılırken, ABD ve Katar’dan da LNG alımı olacak. Bulgaristan ise, Rusya’nın gazı siyasi bir silah olarak kullandığını belirtti, AB’nin kararlarına uyacağını ve Rusya’nın taleplerine boyun eğmeyeceğini ifade edildi.

AB destek verecek

Rusya’nın adımı, Avrupa’da açıkça bir “enerji şantajı” olarak değerlendirilirken, Rus gazına olan bağımlılığı azaltmak için atılan adımlara da güç verdi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, bu durumun, Rusya’nın güvenilmez bir doğal gaz tedarikçisi olduğunu yeniden ortaya koyduğunu ifade ederek “Bu senaryoya karşı hazırlıklıyız” diye konuştu. Von der Leyen, şöyle devam etti:

“AB üyeleriyle koordinasyon ve dayanışma içinde çalışarak, tam da böyle bir senaryo için acil durum planı oluşturduk. Şu anda gaz koordinasyon grubunun toplantısı yapılıyor. Alternatif akışları güvence altına almak için uluslararası ortaklarla da çalışmaya devam edeceğiz. Ayrıca Avrupa’da enerji arzının güvenliğini sağlamak için Avrupalı ve dünya liderleriyle çalışmayı sürdüreceğiz. Avrupalılar, bu yeni meydan okuma karşısında, etkilenen üye devletlerle birlik ve tam dayanışma içinde olduğumuza inanabilir” ifadelerini kullandı.

Rusya Devlet Başkanı Putin’in, Moskova’ya karşı yaptırımlar konusunda birlik olan Avrupa’yı bu şekilde bölme niyetinde olduğu ifade ediliyor.

Peskov: Sonucuna hazırız

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz tedarikinin durdurulmasına ilişkin, “Bazı ülkeler satın aldıkları gazın ödemesini ruble ile yapmaya karar verirse bu ülkelere gaz sevkiyatı yeniden başlayabilir” dedi. Peskov, Polonya ve Bulgaristan tarafıyla herhangi bir temas kurulmadığını da belirterek gaz ödemesini ruble ile yapmayı kabul eden birkaç ülke bulunduğunu öne sürdü.

Ülkelerin ruble ile ödeme yöntemini reddetmesi halinde Rusya’nın bu mali sonuçlara hazır olup olmadığı sorusunu yanıtlayan Peskov, “Elbette her şey hesaplandı, tüm riskler tahmin edildi ve gerekli önlemler alındı” şeklinde konuştu.

Şimdi ne olacak?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 31 Mart’ta imzaladığı kararnameyle yürürlüğe giren yeni sisteme göre, Rus gazı alan ülkeler Gazprombank’tan hesap açacak, ödemeleri bu bankaya yapacak. Ardından bu ödemeler Moskova Borsası’nda rubleye çevrilecek. Putin, “dost olmayan” ülkelerin yeni sistemi kabul etmemesi halinde gaz sözleşmelerinin durdurulacağını söylemişti.

Rusya henüz sadece Polonya ve Bulgaristan’a karşı adım attı. Ancak başta Almanya, Fransa ve İtalya olmak üzere diğer Avrupa ülkeleri de Rusya’nın talebini kabul etmedi. Bununla birlikte Bloomberg’de yer alan haberde, 4 Avrupalı doğal gaz alıcısının ruble ile ödeme yaptığı öne sürüldü. Macaristan Başbakanı Viktor Orban ülkesinin Rusya’nın talep etmesi halinde sevkiyatları ruble olarak ödeyeceğini söylemişti.

AB, Gazprom’da hem euro hem de ruble hesabı açmayı içeren mekanizmanın yaptırımları deleceği uyarısında bulunuyor.

‘Ruble ile ödemeyiz’

Öte yandan Rus basınında, bazı ülkelerin ödemelerini ruble ile yapmayı kabul ettiği yönündeki haberler de yalanlandı. Avusturya Şansölyesi Karl Nehammer, Rusya’dan yapılan gaz teslimatlarını euro olarak ödemeye devam edeceklerini söyledi. Almanya da ödemelerini euro olarak yapıyor.

Gazprombank’ı bıraktı, Ukrayna ordusuna katıldı

Rusya’nın önde gelen bankalarından Gazprombank’ın Başkan Yardımcısı Igor Volobuev, Ukrayna ordusuna katıldığını açıkladı. “The Insider” ve Ukrayna merkezli “Liga.net”e açıklamalarda bulunan Volobuev, Rusya’dan 2 Mart 2022’de ayrıldığını belirterek, “Rusya’nın vatanıma yaptıklarını kenardan izleyemedim” ifadelerini kullandı.

Ukrayna’nın kuzeyindeki Okhtirka kasabasında doğan Volobuev, Rusların babasını, tanıdıklarını ve yakın arkadaşlarını öldürdüklerini, babasının ise bir ay boyunca soğuk bir bodrumda yaşamak zorunda kaldığını açıkladı. Volobuev, çocukluğundan beri tanıdığı insanların kendisinden utanç duyduğunu da sözlerine ekledi. Volobuev, Gazprombank’ta, Ukrayna’nın doğalgaz aktarma sistemini Avrupalı tüketicilerin gözünde kötülemek üzere çalışan halkla ilişkiler ekibinin bir parçası olduğunu da belirtti. Igor Volobuev, Rusya’dan ayrıldığı bilinen dördüncü üst düzey yönetici.