Piyasalarda Ukrayna şoku

Rusya'nın Ukrayna'ya askeri operasyon başlatması, tüm dünyada para ve sermaye piyasalarını etkiledi. Borsalar düşerken altın ve petrol fiyatı hızla yükseldi. Avrupa borsalarında gün içi kayıplar yüzde 5'i aşarken Rus borsasında günlük kaybın yüzde 40'a ulaşması dikkat çekti. Düşüş dalgası İstanbul Borsası'na da yansıdı. BIST 100 Endeksi gün içinde yüzde 9.5'e yakın kayıpla 1826 puanı gördü.

Altın fırladı

Döviz piyasasında euro'nun dolar karşısındaki kaybı yüzde 1'i aştı. Ancak asıl kayıp Rus Rublesi'nde oldu. Ruble yüzde 6'nın üzerinde değer yitirdi. Döviz yurtiçi piyasada da hareketli bir gün geçirdi. Dolar gün içinde 14.64 TL'yi, euro da 16.56 TL'yi gördü. Altının onsu 18 ayın zirvesine çıkarak 1973 doları gördü. Gerek ons fiyatındaki yükseliş, gerekse dolardaki artış yurtiçinde de altına günlük yüzde 9.5'i aşan artış getirdi. Gram altın 930 TL'den, çeyrek 1520 TL'den alıcı buldu. Petrol fiyatı 100 doları aştı. Brent petrolün varili bir günde yüzde 8'i aşan yükselişle 105 dolara çıktı. Avrupa'da mart vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatı yüzde 27 arttı. Bununla birlikte Avrupa'nın önemli gaz tedarikçilerinden Rus Gazprom'un hisseleri ise bir günde yüzde 45 değer kaybetti.

Buğday zirvede

Dünyanın tahıl ambarı olarak anılan iki ülke arasındaki sıcak çatışma ortamı, buğday fiyatlarını 9.5 yılın zirvesine taşıdı. Uluslararası piyasalarda buğday fiyatı bir günde yüzde 6 yükselirken soya fasulyesi, mısır ve pamukta da önemli fiyat artışları gözlendi. Rusya'nın ana üreticilerinden biri olduğu alüminyum fiyatı da rekor kırarak ton başına 3 bin 388 dolara çıktı.

‘Sakin kalıp bekleyeceğiz’

Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) Ukrayna İş Konseyi Başkanı Ruşen Çetin, iki ülke arasında 7.4 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunduğunu belirterek, şu anda iş insanları olarak sakin kalmaya çalışarak iki ülke arasındaki gelişmeleri takip ettiklerini söyledi.

Çetin, “Sakin ve itidal içinde olmamız gerekiyor. İş insanları olarak iki tarafta da yapabileceğimiz bir şey yok. Devletimiz zaten her şeyi yakından takip ediyor. Bekleyip göreceğiz. Sürekli barışı tavsiye edeceğiz. Olayların diplomasiyle çözülmesini tavsiye edeceğiz.

İki ülke arasındaki gerilimin  en kısa sürede çözülmesini temenni ediyoruz” dedi.

İki ülke arasındaki uçuşların iptal olduğunu da dile getiren Çetin, “Öğrenciler, işçiler ve iş insanları dahil ülkede 35 bin Türk var. Henüz kimseyle ilgili bir sorun duymadık. Zaten Türk büyükelçiliği dört haftadır burada yaşayanlara ülkeyi terk etmeleri önerisinde bulunmuştu. Kaç kişi döndü, ne kadarı orada henüz bilmiyoruz. Olayları takip ediyor olacağız” diye konuştu.

Uçuşlar durduruldu mağazalar kapandı

Ukrayna hava sahasının kapatılması sebebiyle THY ve Pegasus, dün bu ülkeye uçuşunu durdurdu. Türk perakende markalarının önemli yatırımlarının bulunduğu Ukrayna’da bu markalara ait 200’ü aşkın mağazanın da güvenlik amaçlı kapatıldığı bilgileri duyuruldu. DeFacto,

Kiev, Kharkiv, Odessa, Dnipro, Kherson, Lviv’de bulunan toplam 13 mağazasını güvenlik amacıyla geçici süreyle kapattı. LC Waikiki, Colin’s, English Home, Ukrayna’da mağaza ağı bulunan Türk markaları arasında yer alıyor.

İki ülkede 50 yılda 104 milyar $’lık proje

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 1972’den bu yana Türk müteahhitler için en önemli pazar olan Rusya’da 95 milyar dolarlık iş üstlenildiğini açıkladı. Sadece 2021 yılında 11 milyar dolar tutarında 30 proje üstlenilen Rusya’da, devam eden projelere yönelik bilgi veren TMB Başkanı Erdal Eren, şu anda ülkede yapımı devam eden 150 projenin yaklaşık 21 milyar dolar değerinde olduğunu belirtti. Türk müteahhitlerin Ukrayna’da üstlendiği  yeni proje sayısı da 2019’da 7, 2020’de 10, 2021’de 34 oldu. TMB Başkanı Eren, “Ukrayna’da toplam 3 milyar dolar değerinde yeni aldığımız, başlayan veya başlayacak projelerimiz var. 1972’den bugüne kadar Ukrayna’da üstlendiğimiz proje tutarı da yaklaşık 9 milyar dolar” dedi.

‘TL’ye güven devam etmeli’

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi ile ilgili yaşanan gelişmelere ilişkin bir açıklama yaparak uluslararası finansal piyasalarda bu gerginliğin neden olduğu oynaklıklara karşı vatandaşların TL ve TL cinsi varlıklara olan güveninin devam etmesinin  önemli olduğunu vurguladı.  Açıklamada, “Bilindiği üzere yakın zamanda manipülatif söylemlere itimat ederek oldukça riskli pozisyonlar alan vatandaşlarımız önemli mali kayıplarla karşı karşıya kalmıştır.

Son iki ayda TL’yi güçlendirmek için önemli politikalar uygulamaya konulmuş ve bu konuda başarılı olunmuştur” denildi.